Partij voor de Dieren spoort provincie aan: ‘Geen uitstel, maar daden’

Voorzitter,

De mens stelt graag uit. Morgen ga ik stofzuigen. De afspraak met de tandarts maak ik volgende week, en na de winter kijken we naar een warmtepomp. Dit uitstelgedrag heeft grote gevolgen, omdat het niet gaat over futiliteiten, maar toegepast wordt ook op de grote thema's.

Het is waarneembaar in ons woordgebruik. Komt een situatie ons niet goed uit, schieten we in een reflex met het moet “haalbaar en betaalbaar” zijn.

Het zijn woorden om dingen uit te stellen, hoewel we weten wat eigenlijk moet gebeuren. Sterker nog, dit uitstellen veroorzaakt nog meer ellende. De uitdrukking “Zachte heelmeesters maken stinkende wonden", heeft al een oorsprong uit 1501. We weten heel goed dat je dingen moet doen om iets voor elkaar te krijgen, ook de Chirurgijnen van de politiek.

Ik zou heel graag Gedeputeerde Staten de schuld geven van uitstelgedrag. Maar dat is niet eerlijk. We maken ons er allemaal schuldig aan. Ja, ook ik. Om ons vandaag scherp bij de les te houden, ook de mensen thuis, ambtenaren en statenleden, wil ik u aansporen om een oud papiertje te zoeken en daar een 4x4-ruit op te tekenen en in te vullen met uitstelwoorden. Als inspiratie kunt u kijken naar mijn jasje. Of kijk even op mijn social media.

Voor twee winnaars met bingo van 4 woorden, hebben we chocolade. Heeft u een volle kaart, dan krijgt u het boek “Een leven op onze planeet”. Stuur me een foto van uw bingo, de eersten krijgen een prijs.

Valt de bingo niet, dan vallen de prijzen terug naar de algemene middelen en krijgt GS deze in bewaring.

Over de uitslag kan gecorrespondeerd worden.

Dan nu die grote thema’s: van bestuur tot natuur. Samenvattend hebben we al jaren te veel toegelaten en toegestaan. Goede kaders stellen en verantwoordelijkheid nemen is lastig.

Klimaat

Zo hebben we in het verleden geen restricties gezet op CO₂-uitstoot, met als gevolg klimaatopwarming, smeltende polen en zeespiegelstijging. We leven buiten de draagkracht van de aarde, maar bedrijven denken dat ze recht hebben op de uitstoot die ze gewend zijn; terwijl ze realistisch gezien al decennia op de pof hebben geleefd. Ondertussen zit ons klimaat op de wip van omslaan, en is het nu of nooit.

“Biggest issue is to go from the bla bla to the action”, zei demissionair premier Rutte vorige week in Glasgow. Maar de realiteit is afschuiven en uitstellen. Het scenario dat delen van Noord-Holland deze eeuw opgegeven moet worden omdat het water te veel stijgt, begint steeds realistischer te worden.

Tot op heden regeert nog steeds het woord, waarbij doelen steeds verder uit zicht komen. Het fit-for-55 pakket is onvoldoende om de max. 1,5 ℃ stijging tegen te gaan. Als we gaan handelen, moeten we niet werken met achterhaalde doelstellingen. Het mantra 'haalbaar en betaalbaar' is niet meer aan de orde, vindt ook Ed Nijpels afgelopen donderdag bij Op1.

Daarom de volgende motie Het 1,5°C-doel minimaal als maat hanteren, samen met de SP, met het dictum:

‘roepen het college van Gedeputeerde Staten op:

• om er bij het Rijk op aan te dringen om het beleid te richten op minstens het halen van het 1,5 °C-doel;
• als provincie ook in eigen beleid het maximaal 1,5 °C -doel als maat te hanteren;

En gaan over tot de orde van de dag.

Daarnaast heeft de provincie geen CO₂-reductiedoelen per sector gesteld, maar levert de provincie een bijdrage aan de landelijke klimaatdoelen. We dobberen dus wat rond en kijken naar grote broer het Rijk. Andere provincies, zoals Gelderland, hebben wél eigen doelstellingen.

Daarom de motie CO₂-reduc­tie­cijfers per sector, samen met de CU, met het dictum:

verzoeken GS:

• aan te geven welke reductie CO₂-eq uitstoot (ton) nodig is per sector, om het provinciale reductiedoel te halen;

En gaan over tot de orde van de dag.

Landbouw en vee-industrie

Het geen limiet stellen aan de vee-industrie geeft heel veel dierenleed, risico's op ontstaan van zoönose en levert tonnen mestoverschot op. De overproductie in ons kleine land voor de export gaat ten koste van de gezondheid van natuur, dier en mens. Net als het gebruik van gif in de landbouw, met Parkinson tot gevolg en een drastische vermindering van het aantal insecten en vogels.

Boeren klagen dat hen iets wordt afgenomen, iets dat nooit exclusief van hen was; maar van ons allen. De weg voorwaarts is een natuurinclusieve landbouw. Maar de lobby praat als WC-eend-adviseur mee in bijvoorbeeld de Kaderrichtlijn Water doelen, die bij lange na niet gehaald lijkt te worden. Naast schade aan natuur, ligt hier opnieuw een juridisch probleem op de loer, net zo groot als bij Programma Aanpak Stikstof.

Daarom de volgende motie Mili­eu­or­ga­ni­saties betrekken bij verbe­teren water­kwa­liteit met het dictum:

‘verzoeken GS:

• milieuorganisaties te betrekken bij het verbeteren van de waterkwaliteit;’

en gaan over tot de orde van de dag.

En dan twee correcties, voorzitter, op de begroting met de volgende amendementen:

Amendement Achter­uitgang biodi­ver­siteit niet gestopt

De tekst op bladzijde 84:
‘Gelukkig begint het beleid .. onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving.’

te vervangen door de tekst:

‘De living planet index voor Nederland van het WNF laat nog steeds een dalende lijn zien. Over het algemeen genomen zien we ook in Noord-Holland dat de kwetsbare soorten het nog steeds zeer moeilijk hebben en achteruit blijven gaan.’

Amendement Omge­vings­fac­toren natuur klimaat wel invloed op

‘ontwikkeling wordt bepaald door vele factoren die buiten de directe provinciale beinvloedingssfeer liggen’
te vervangen door de tekst:

‘ontwikkeling wordt mede bepaald door factoren die buiten de directe provinciale beinvloedingssfeer liggen’.

Dan voorzitter, als provincie stimuleren we biologische bollenteelt. Zonder gifgebruik en met ruimte voor natuur en biodiversiteit. Steeds moeten wij vragen wat het areaal biologische bollenteelt is. En steeds is het antwoord: minder dan 1%.

En daarom een motie Indicator biolo­gische bollen toevoegen aan begroting met het dictum

‘verzoeken GS:

een indicator biologische bollen toe te voegen aan de Begroting;

En gaan over tot de orde van de dag.

Als provincie werken we veel met andere partners, en proberen we dingen slim en gemeenschappelijk op te pakken. Neem nu de nieuwe Hollandse Waterlinie. Gesticht in 1871 met heden ten dage enorme cultuurhistorische waarde. En in veel gevallen ook een ecologische waarde. Het open karakter van de vorige eeuw, geeft ruimte aan ecologie. Maar de nieuwe uitvoeringsorganisatie kijkt daar niet naar.

Daarom een motie Ecologie en natuur bij nieuwe orga­ni­satie Hollandse water­linies met het dictum

‘verzoeken GS:

• met de andere drie provincies in gesprek te gaan om in provinciale beleids- en uitvoeringsplannen ecologie en natuur te koppelen aan het werelderfgoed;

En gaan over tot de orde van de dag.

En dan het blokje Scheikunde

Het vrijelijk laten gebruiken van chemische stoffen heeft ons als bevolking een fijnstof-, roet-, ZeerZorgwekkendeStoffen- en een PFAS-probleem opgeleverd. Onze inwoners hebben er niet voor gekozen. Maar zijn er wel de dupe van. Wij als overheid hebben geen of te ruime regels gesteld in het verleden, blijkt weer. Ja ik denk aan de Hoogovens, maar ook aan Schiphol. Zo blijkt de milieuvergunning van Schiphol toe te staan dat op de luchthaven grote hoeveelheden kankerverwekkende en andere zeer schadelijke stoffen mogen worden uitgestoten. Volgens Mobilisation for the environment is de vergunning zwaar gedateerd en bevat deze onduidelijkheden. Dat vraagt om meer duidelijkheid.

En daarom de volgende motie Actu­a­li­seren mili­eu­ver­gun­ningen bedrijven van Schiphol met het dictum:

‘verzoeken GS:

• provinciale milieuvergunningen van bedrijven Schipholterrein te controleren op actualiteit en zo nodig aan te scherpen;
• in gesprek te gaan met Haarlemmermeer over gemeentelijke milieuvergunningen van bedrijven op het Schipholterrein;
• de uitkomst hiervan te rapporteren aan PS;

En gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter, als provincie hebben we veel taken waar we niet direct over gaan. Maar één van die taken waar we wel over gaan is financieel toezicht op de waterschappen. Dat toezicht komt niet terug als indicator in de begroting.

En daarom een motie Meer finan­cieel toezicht op water­schappen met het dictum:

verzoeken GS:

• bij de volgende Begroting een indicator voor waterschappen toe te voegen bij 1.2.2, zonder streefwaarde, net als voor gemeenten;

En gaan over tot de orde van de dag.

U zult misschien denken, horende dit alles, dat we wat negatief zijn bij de Partij voor de Dieren. Maar dat is niet zo. Afgelopen jaar heb ik gesproken met een biologische bollenboer. Met een spruitjes teler die geen last van ganzen heeft. Met IVN die vragen krijgt over vergroenen van schoolpleinen. En ik hoor steeds vaker over natuurinclusieve wijken en bedrijventerreinen. Dat laatste is mooi, want als provincie stimuleren we dat. Alleen we hebben geen idee hoe die stimulering uitpakt.

Daarom een motie Inven­ta­ri­satie reali­satie natuur­in­clu­sieve woon­wijken en bedrij­ven­ter­reinen, samen met Ja21 en de SP, met het dictum
verzoeken GS:

• te inventariseren hoeveel natuurinclusieve woonwijken en bedrijventerreinen zijn gerealiseerd;

En gaan over tot de orde van de dag.

En dan die schoolpleinen. Het gaat hier weer om samenwerken. Tussen de gemeente, ouders en de scholen. Er is vraag naar. We zien dat het loopt bij andere provincies. Provincie Noord-Holland heeft bij Groen Kapitaal de kennis. Maar het wil niet vlotten.

Daarom een motie Boost Groene School­pleinen met het dictum

verzoeken GS:

• samen met IVN en Groen Kapitaal uit te werken hoe zo’n servicepunt het beste in Noord-Holland zou kunnen worden ingericht;
• hiervoor maximaal 80.000 euro uit te trekken;
• om in het verlengde daarvan te kijken of in 2022 een stimuleringsmaatregel van 17.500,- euro voor 5 pilotlocaties in Noord-Holland kan worden ingezet, waarbij de scholen vanuit het servicepunt worden ondersteund om aan de criteria te voldoen en co- financiering te vinden;

En gaan over tot de orde van de dag.

U ziet het voorzitter, de economie zoals we die nu hebben ingericht - zonder duidelijk grenzen waarbinnen we vrij kunnen bewegen - levert gevaar op. Het komt neer op regie nemen. Het goede te stimuleren. Niet te zeggen: "de markt bepaalt", en het tempo te laten bepalen door de achterblijvers.

Daarom een motie Economie binnen ecolo­gische grenzen met het dictum

‘verzoeken GS:

• de ambitie uit te spreken in te zetten op een economie en activiteiten die geen schade aanrichten aan gezondheid van mens, dier en hun leefomgeving, maar daar juist zoveel mogelijk een positieve bijdrage aan leveren;’

En gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter, dan hebben we nog een hele discussie gehad over Menukaart-moties. Allemaal positieve moties, we hebben er een paar uitgewerkt, in de commissie besproken en weer aangepast. Laten we deze nu gaan indienen, dan kunnen we er over stemmen:

Motie Aanrijdingen met wilde dieren voorkomen met het dictum

verzoeken GS:

• met challenges/wedstrijden innovatieve oplossingen op het gebied van veiligheid van dieren in relatie tot het verkeer te stimuleren;

• daarvoor 15.000 euro in 2022 te reserveren;
• bij het starten van de challenge/wedstrijd duidelijk te zijn aan deelnemers wat er met het winnende idee wel/niet kan worden gedaan. Een opzet kan zijn dat de winnaar 10.000 euro krijgt om het idee uiteindelijk ook uit te (laten) voeren. Daarmee weten deelnemers van tevoren wat ze kunnen verwachten.
• de verdere invulling aan ambtenaren over te laten;

en gaan over tot de orde van de dag.

Motie Betere naleving soortenbescherming Wnb met het dictum

verzoeken GS:

• het voor o.a. ondernemers makkelijker te maken de Wet natuurbescherming als het gaat om wilde dieren beter na te leven, door duidelijke informatie over praktische naleving van Wet Natuurbescherming op één centrale webpagina te zetten, bijv. via een checklist;
• vervolgens ervoor te zorgen, in overleg met gemeenten, dat de bekendheid van zo’n centraal informatiepunt/checklist beter onder bedrijven en particulieren wordt verspreid, zodat er meer bewustwording komt en naleving ook beter geschiedt;
• hiervoor maximaal 30.000 euro uit te trekken;

en gaan over tot de orde van de dag.

Motie Eén fte boost dierenwelzijn 2022 met het dictum

verzoeken GS:

• om in 2022, gedurende één jaar, één fte Dierenwelzijn aan te stellen voor het project “Boost dierenwelzijn 2022” ( daarvoor tot maximaal 70.000 uit te trekken, afhankelijk van salarisschaal);

• daarvoor zou GS bij de ambtenaren een oproep kunnen doen wie veel affiniteit heeft met dieren, en enthousiast is voor de functie;

en gaan over tot de orde van de dag.

Samen met de PVV, motie Handreiking gemeenten met mogelijkheden schuilgelegenheid weidedieren met het dictum

verzoeken GS:

• met input van o.a. dierenwelzijnsorganisaties en dierhouders, een Handreiking met handvatten/richtlijnen voor gemeenten op te stellen over de verschillende mogelijkheden (o.a. mobiele schuilmogelijkheden, landschapselementen) die er zijn om schuilgelegenheden voor dieren te faciliteren en te stimuleren;
• indien mogelijk een netwerkbijeenkomst voor gemeenten, agrariërs en dierhouders te organiseren waarin de Handreiking wordt gepresenteerd en er zo bewustwording en aandacht wordt gecreëerd voor oplossingen;
• hiervoor maximaal 10.000 euro te reserveren
  

en gaan over tot de orde van de dag.

Ook samen met de PVV, motie Investeer in slimme niet-dodelijke methoden met het dictum

verzoeken GS:

• met challenges/wedstrijden innovatieve oplossingen op het gebied van niet-dodelijke methoden te stimuleren voor de grootste ‘mens-dier conflicten’ in Noord-Holland;
• daarvoor 15.000 euro in 2022 te reserveren;
• bij het starten van de challenge/wedstrijd duidelijk te zijn aan deelnemers wat er met het winnende idee wel/niet kan worden gedaan. Een opzet kan zijn dat de winnaar 10.000 euro krijgt om het idee uiteindelijk ook uit te (laten) voeren. Daarmee weten deelnemers van tevoren wat ze kunnen verwachten.
• de verdere invulling aan ambtenaren over te laten;

en gaan over tot de orde van de dag.

En motie Schuilgelegenheid weidedieren combineren met landschapselementen als houtwallen met het dictum

verzoeken GS:

• zo veel mogelijk versneld uitvoering te geven aan de ambities voor het stimuleren van de aanleg van landschapselementen zoals heggen en houtwallen langs sloten in weilanden, waarbij boeren/ondernemers vrijwillig mee kunnen doen;

• in samenwerking met bijvoorbeeld Stichting wAarde en dierhouders in 2022 te investeren in minstens één voorbeeldproject (afhankelijk van de kosten en haalbaarheid);
• daarvoor €30.000 uit te trekken;

en gaan over tot de orde van de dag.

Dat waren ze, voorzitter. In de Ambtelijke toets op onze moties, waarvoor nog veel dank, Heb ik veel bingo woorden gezien. Aan de rest van de provinciale en gedeputeerde staten nu de taak om er niet om heen te draaien en uit te stellen.