Bijdrage Omge­vings­ver­or­dening Noord-Holland 2022

Deze omgevingsverordening is bij uitstek een kans om gebiedsgericht maatwerk te leveren, maar dat moet dan wel HIER en NU gebeuren!

Waar de versie van 2020 nog voornamelijk een beleidsneutrale vertaling betrof, ligt er nu een uitgelezen kans om als provincie een rol te pakken in de geest van de Omgevingswet. Een wet waarin de landelijke overheid zegt aan te willen sluiten bij de nieuwe, complexe maatschappelijke uitdagingen en de transitie naar een duurzame samenleving, waarin kwetsbare waarden worden beschermd. En vervolgens integraal te kijken naar de grote uitdagingen van onze generatie. Uitdagingen op onder meer het gebied van gezondheid, milieu, klimaat, biodiversiteit, veiligheid et cetera.

En - ere wie ere toekomt – dit is het eerste college dat serieus werk zegt te willen maken van het oppakken van deze uitdagingen. Maar de Partij voor de Dieren zou de Partij voor de Dieren niet zijn, als we het college niet zouden willen helpen om die ambitie integraal vorm te geven in concreet beleid. Daarom gaan wij vandaag een elftal moties indienen, die tot stand zijn gekomen na uitvoerige en constructieve ambtelijke ondersteuning, waarvoor we iedereen overigens nog hartelijk willen danken. De haalbaarheid van deze moties en de aansluiting bij het huidige beleid zijn dus verzekerd, de rest - collega-Statenleden - is aan u.

Het landbouwdossier, en dan met name de intensieve dierhouderij, is bijvoorbeeld een uitgelezen kans om meerdere uitdagingen in een keer aan te pakken: biodiversiteit, landbouw, klimaat, bodemdaling, gezondheid, noem maar op!

Zo is er landelijk aandacht voor ABCD-zonering, waarbij A productiegerichte landbouw is (kringloop en emissiearm), D Natuurgebieden, en B en C overgangsgebieden, waaronder veenweidegebieden en gebieden rond Natura2000-gebieden. Zo’n zoneringskaart kan helpen de transitie naar ecologische landbouw de bevorderen, conform onze Voedselvisie. Daarom dien ik, samen met de SP, een motie (1) in met als dictum:

verzoeken GS:

- om voor de volgende partiele herziening van de Omgevingsverordening een opzet voor een globale zoneringskaart landbouw aan PS te sturen;

en gaan over tot de orde van de dag.

In de Omgevingsvisie Noord-Holland is opgenomen dat om de biodiversiteit op peil te houden, toekomstige ontwikkelingen (verstedelijking, landbouw, klimaatmaatregelen) zoveel mogelijk natuurinclusief moeten zijn. PS heeft uitgesproken dat de energietransitie gekoppeld moet worden aan het bevorderen van de biodiversiteit. Dit betekent dat bij plaatsing van windenergieturbines de schade voor natuur en milieu zo veel mogelijk beperkt zou moeten worden en dus dierlijke slachtoffers zoveel mogelijk voorkomen moeten worden. Waarborging hiervan ontbreekt echter in de Omgevingsverordening NH2022.

Wij willen daarom oproepen het voorbeeld van de Provincie Noord-Brabant te volgen en dienen daarom samen met JA21, SP, DENK en Liberaal Noord-Holland een motie (2) in met het dictum:

verzoeken GS:

- om in lijn met Noord-Brabant zo snel mogelijk, maar uiterlijk bij de volgende partiele herziening van de Omgevingsverordening, in de Omgevingsverordening te borgen dat bij windenergieprojecten mitigerende maatregelen om faunaslachtoffers te voorkomen moeten worden getroffen, inclusief de daaraan gekoppelde onderzoek- en monitoringplicht;

en gaan over tot de orde van de dag.

Ik noemde al even de intensieve dierhouderij, maar besef me daarbij dat men daarbij niet altijd direct denkt aan viskwekerijen. En dat blijkt ook, want in de huidige omgevingsverordening worden die per definitie aangemerkt als niet intensief. En het is ook goed mogelijk om vissen extensief te kweken, maar de meesten van ons kennen ongetwijfeld de beelden van vissen die in duizelingwekkende aantallen zonder enige bewegingsruimte in een veel te krap bassin kronkelen? Willen wij vestiging van dit soort bedrijven in Noord-Holland mogelijk maken?

Nog los van dierenwelzijnsaspecten zijn intensieve viskwekerijen aantoonbaar schadelijk voor milieu, natuur en gezondheid en zijn ze enorm energie-intensief.

En daarom dien ik samen met de SP deze motie (3) in met als dictum:

verzoeken GS:

- om voor de volgende partiele herziening van de Omgevingsverordening 2022 te onderzoeken hoe en in welke vorm de viskwekerij in de Omgevingsverordening kan worden opgenomen (bijvoorbeeld door het te scharen onder de definitie van intensieve veehouderij);

- PS daarover te informeren;

en gaan over tot de orde van de dag.

Laten we even in ruraal gebied blijven. En laten we dan concreet maken waar woonbehoeften liggen om direct en adequaat in te kunnen spelen op het woningaanbod, wanneer gronden vrijkomen die geschikt zijn voor woningbouw, in het kader van de Verruiming Vrijkomende Agrarische Bebouwing, dat al in het Masterplan Wonen is aangekondigd. Waarom alleen ruimte bieden voor woningen in het hoge segment en bovendien op zeer beperkte schaal, terwijl de behoefte aan kleinschalige vormen, voor plattelandsjongeren en -ouderen, juist erg groot is.

Daarom dien is samen met de SP deze motie (4) in met als dictum:

verzoeken GS:

- pilots Verruiming Vrijkomende Agrarische Bebouwing uit te voeren in diverse woonregio’s, gericht op de huisvesting van plattelandsouderen, plattelandsjongeren of vormen van begeleid wonen;

en gaan over tot de orde van de dag.

Bouwen en verbouwen, het zal u niet verbazen dat dit volgens de Partij voor de Dieren zoveel mogelijk natuurinclusief zal moeten gebeuren, of het nu om landelijk of stedelijk gebied gaat. Dit wordt overigens door zowel het klimaat- en biodiversiteitspanel van de Verenigde Naties onderschreven. Om beide crises op te lossen zullen we ze in samenhang aan moeten pakken. Wie denkt eerst de klimaatcrisis het hoofd te kunnen bieden en later biodiversiteit pas prioriteit te gaan geven, zal van een koude kermis thuis komen. Wellicht is het in dit kader aardig om even te beseffen dat het gisteren de Internationale dag van de biodiversiteit was.

Door natuurinclusief bouwen of verbouwen als motiveringsvereiste op te nemen in de Omgevingsvergunning NH 2022 kan de provincie gemeenten ondersteunen in het bewustwordingsproces van de mogelijkheden om met natuurlijke materialen aan de slag te gaan en zo bijvoorbeeld de biodiversiteit niet verder aan te tasten, maar juist te ondersteunen. Aangezien dit een ambitie is die duidelijk naar voren komt in de omgevingsvisie verdient het aanbeveling de regelgeving van de provincie daarmee in overeenstemming te laten zijn.

Het belang hiervan wordt landelijk al meer en meer onderkend. In een recent rapport van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur (Rli) wordt het belang van natuurinclusieve ruimtelijke inrichting buiten natuurgebieden zelfs als cruciaal opgevoerd: juist in de bebouwde omgeving. En ik heb soms het idee dat het belang hiervan helaas nog niet helemaal is doorgedrongen tot dit huis: zonder brede natuurinclusieve ruimtelijke inrichting gaan we de biodiversiteitscrisis het hoofd NIET bieden.

En daarom dien ik samen met SP een motie (5) in met het volgende dictum:

verzoeken GS:

- uit te werken hoe natuurinclusief (ver)bouwen als motiveringsvereiste kan worden opgenomen in de Omgevingsverordening;

- PS daarover voor de volgende partiele herziening te informeren;

en gaan over tot de orde van de dag.

Waar deze motie vroeg om het uitwerken van een motiveringsvereiste zouden we ook graag een beleidsuitwerking zien, wanneer het gaat om natuurinclusief bouwen.

Daarom ook deze motie (6) samen met SP, met als dictum:

verzoeken GS:

- een beleidsuitwerking ‘Natuurinclusief bouwen op gebiedsniveau’ of een afsprakenkader ‘Bouwstenendocument Natuurinclusieve woningbouw voor bestaande en nieuwbouw’ op te stellen;

en gaan over tot de orde van de dag.

De natuur staat er echt niet goed voor, daar is ook het Rli-rapport duidelijk over. Daarom is behalve die natuurinclusieve ruimtelijke inrichting ook het Natuurnetwerk Nederland (NNN) van cruciaal belang. Leefbaarheid is een belangrijke factor in ons ruimtelijk beleid. Sansluiting van binnenstedelijke groene corridors met het NNN kan niet alleen bijdragen aan een groene, natuurlijke en gezonde leefomgeving: het versterkt de ruggengraat van onze Noord-Hollandse natuur.

Daarom deze motie (7) met als dictum:

verzoeken GS:

- afstemming te zoeken met gemeenten om NNN te laten aansluiten op groene binnenstedelijke corridors in de omgevingsplannen;

en gaan over tot de orde van de dag.

Overheden kunnen een actieve rol pakken bij het leefbaar houden van onze planeet. Dat kan soms door ingrepen in de fysieke ruimte, maar vaak ook door het opnemen van instructieregels.

De bescherming van waterveiligheid, waterkwantiteit- en waterkwaliteit is bijvoorbeeld een provinciaal belang. En om dit te waarborgen dient zo vroeg mogelijk in de planontwikkeling rekening te worden gehouden met de watertoets van het waterschap. We zien echter dat de gemeenten geen verplichting of motivatie kennen om rekening te houden met deze watertoets. Er is door een rijksambtenaar gewezen op het feit dat een andere overheidslaag, namelijk de provincie, die verplichting wel kan opnemen in instructieregels.

Daarom deze motie (8), samen met SP, met als dictum:

verzoeken GS:

- te onderzoeken of met een instructieregel in de omgevingsverordening aan gemeenten het doelbereik van de watertoets bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen onverminderd kan worden gewaarborgd en daar de voor- en nadelen van in kaart te brengen;

- daarover in ieder geval vóór de partiele herziening van de Omgevingsverordening 2022 aan PS te rapporteren;

en gaan over tot de orde van de dag.

We vragen dus aan GS met deze motie om te onderzoeken wat het effect zou kunnen zijn van dergelijke instructieregels op de waterbelangen.

En voorzitter, met de volgende motie vragen we om instructieregels waarbij de gemeenten niet vergeten om de veiligheid en het welbevinden van de burgers te waarborgen.

De laatste tijd zien we steeds meer meldingen van burgers die tijdens de ochtendwandeling op geringe afstand van huis en haard geconfronteerd worden met bloederige taferelen. Voorbeelden uit de Haarlemse Molenwijk en het Landsmeerderveld hebben recent het landelijke nieuws gehaald.

Daarom de volgende motie (9) met het dictum:

verzoeken GS:

- uit te zoeken of instructieregels opgenomen kunnen worden voor bebouwingscontour jacht;

en gaan over tot de orde van de dag.

Gemeenten vinden het vaak lastig om maatregelen te treffen die de gemeentegrenzen overschrijden, zoals luchtkwaliteit bevorderen. Omdat gezondheid een provinciaal belang is en inwoners van de provincie duidelijk hebben aangegeven luchtkwaliteit boven economische belangen te stellen, staan overheden gezamenlijk aan de lat om hier gehoor aan te geven. De luchtkwaliteit wordt beïnvloed door houtstook en het is bekend dat gemeenten slechts minimaal door voorlichting hier een gedragsverandering willen bewerkstelligen, terwijl houtstook een van de grootste bronnen van fijnstof is.

Daarom een tiende motie (10) met als dictum:

verzoeken GS:

- zo snel mogelijk, maar uiterlijk dit jaar, een voorstel uit te werken over de mogelijkheden die de Omgevingswet de provincie biedt (zoals instructieregels) om gemeenten beleid/regels op te laten stellen over beperking van houtstook;

- PS hierover te informeren;

en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter, samen hebben we de mooie verantwoordelijkheid om toe te werken naar een schone, gezonde en veilige leefomgeving voor al onze inwoners. En wij hebben met onze moties daarom ook het samen oplopen hierin voorop gezet, door in dit stadium alleen te vragen naar verkenning, dialoog en onderzoek. Maar wel in een richting die onze verantwoordelijkheid gestand doet. We rekenen er dan ook op dat veel partijen de kans aangrijpen om dat ook door het steunen van onze moties te doen. Groen moet je doen!

Met natuurlijk wel altijd in het achterhoofd dat regels vaak enorme effecten hebben op belanghebbenden, die niet altijd in staat zijn zichzelf optimaal te vertegenwoordigen. Zo zou een bijvoorbeeld een monumentale boom in de nieuwe situatie één dag na bekendmaking van de vergunning gekapt mogen worden. Het gevolg is dat geen enkel bezwaar dat nog gemaakt mag worden, van enig nut en waarde kan zijn, omdat het kwaad dan al geschied is. In onherroepelijke gevallen zou daarom een meer redelijke termijn op z’n plaats zijn, bijvoorbeeld vier weken.

GS heeft de mogelijkheid om beleidsregels op te stellen over de toepassing van deze uitgestelde inwerkingtreding van omgevingsvergunningen.

Daarom deze laatste motie (11), ook samen met SP, met als dictum:

roepen GS op:

- om beleidsregels op te stellen over de toepassing van de uitgestelde inwerkingtreding van omgevingsvergunningen en indien mogelijk hierover afstemming te zoeken met maatschappelijke actoren;

- hierover dit jaar aan PS te rapporteren;

en gaan over tot de orde van de dag.

Dank u wel!

Tweede termijn Omgevingsverordening 2022

Voorzitter, er zit beweging in!

Ik hoor de PvdA duidelijk een duurzame richting aangeven en GroenLinks wil meer aandacht voor een gezonde leefomgeving en biodiversiteit. D66 wijst ons op de waarde van natuur en veel bomen, naast de aandacht voor het woningtekort. Ik zou zeggen: zet alles op natuurinclusief bouwen!

Drie coalitiepartijen die blijk geven te zien waar we naartoe moeten. Maar het lijkt wel of ze daarbij vooral kijken naar LATER in plaats van NU.

Maar daar hebben we dan ook rekening mee gehouden, door in onze moties op te roepen tot verkenning, dialoog en onderzoek: niet de meest risicovolle zaken. Dat sluit toch perfect aan bij de verhalen van PvdA, GroenLinks en D66.

Laten we dus samen de handschoen oppakken en door het steunen van onze moties de richting die zij schetsen écht in te slaan.

Laten we gezamenlijk de daad bij het woord voegen en daadwerkelijk duurzaam doorpakken.