Ganzen

In de provincie Noord-Holland worden, onder het mom van veiligheid en schadebestrijding, op grote schaal ganzen vergast. De Partij voor de Dieren wil hier een einde aan maken. Ondanks dat dieren eigen gevoelens, bewustzijn en belangen hebben, worden die nauwelijks meegewogen in de besluitvorming van de Provinciale Staten. Het welzijn van dieren wordt in de provincie met grote vanzelfsprekendheid ondergeschikt gemaakt aan menselijke doelen. De Partij voor de Dieren wil af van dit automatisme en inzetten op innovatie en preventie, in plaats van doding en bestrijding. Het doden van ganzen door vergassing is controversieel. Kooldioxide is een bijtend gas dat voor irritatie aan de luchtwegen zorgt. De dieren worden in de ruiperiode, wanneer ze niet kunnen vliegen, massaal naar mobiele gascontainers gedreven om ze daar een pijnlijke dood te laten sterven. Uit onderzoek blijkt dat bij vergassing met koolzuur een gans pas na 1 minuut het bewustzijn verliest en dat de hersenactiviteit 2 tot 3 minuten aanhoudt. Intussen vertoont het dier stuiptrekkingen, snakt het naar lucht en probeert het te vliegen.

De enorme bedragen die nu nog worden uitgegeven aan de zinloze en wrede bestrijding van in het wild levende dieren kunnen beter worden ingezet voor preventief beleid dat, in tegenstelling tot de huidige bestrijding, wél effectief is. Het huidige compensatiesysteem voor schade door in het wild levende dieren werkt averechts. Het is een bureaucratisch systeem waar automatisch gerekend kan worden op aanzienlijke schadecompensatie. Dit staat innovatie in de landbouw in de weg. De Partij voor de Dieren pleit voor een systeem waarin het loont om effectieve verjaagmethoden te ontwikkelen en toe te passen en waarbij alleen uitzonderlijk grote (landbouw)schade wordt gecompenseerd.

Tot nu toe heeft provincie Noord-Holland onverantwoorde beslissingen genomen als het gaat om ganzenbeleid, zo blijkt ook uit het besluit van de provincie van 31 mei 2016 om ontheffing te verlenen voor het vangen en vergassen van ruiende ganzen rond Schiphol. Het college wist toen al dat drie rechters hadden geoordeeld dat het vangen verboden is. Het college was het echter niet met de rechters eens en besloot zelf de rol van de rechter te spelen. De Partij voor de Dieren vindt dit onacceptabel: ook het college dient immers de scheiding der machten te respecteren en uitspraken van de rechter serieus te nemen. Dierenrechtenorganisaties gingen naar de rechter en die maakte dezelfde dag nog een einde aan het vergassen. Het college had moeten weten dat de ontheffing kansloos was. De Partij voor de Dieren Noord-Holland had daarom op 27 juni 2016 een interpellatiedebat aangevraagd en na onbevredigende antwoorden van het college een motie van afkeuring ingediend. De collegepartijen VVD, CDA, D66 en PvdA steunden de motie tegen hun college niet.

Het ganzenbeleid moet zich volgens de Partij voor de Dieren richten op het voorkomen van schade zónder het afschieten en vergassen van ganzen. Om dat concreet te maken heeft de Partij voor de Dieren Noord-Holland een aantal alternatieven voorgesteld: zonneakkers en lasers. Daarnaast houdt de partij het college voortdurend scherp door regelmatig kritische vragen te stellen. Voor voorbeelden zie vragen van 25 februari 2016 en 13 mei 2015.

Zonneakkers
Ganzen blijven op dit moment aangetrokken tot Schiphol, omdat er zoveel voedsel beschikbaar is op de landbouwgronden rondom de start- en landingsbanen. De Partij voor de Dieren Noord-Holland vindt het nuttiger om daar zonne-energie op te vangen, in plaats van ganzen te lokken en te doden.

Reeds in 2012 heeft PvdD Noord-Holland een motie ingediend om de graslanden naast Schiphols start- en landingsbanen te benutten voor zonne-energie. In de vergadering van Provinciale Staten van 23 juni 2014 heeft de partij via een motie Gedeputeerde Staten gevraagd een voorstel uit te werken hoe zonneakkers ingepast kunnen worden in de Provinciale Ruimtelijke Verordening. Deze motie is met algemene stemmen aangenomen. Door het terrein van Schiphol in te zetten om zonne-energie op te vangen kan een kwart van het jaarlijkse energiegebruik van de luchthaven zelf duurzaam geproduceerd worden. Omdat zonnepanelen niet aantrekkelijk zijn voor vogels, reduceert dit plan tevens de kans op aanvaringen en draagt dus bij aan de vliegveiligheid. Zo wordt een effectief alternatief geboden voor het nutteloze afschieten en vergassen van ganzen in het gebied rond Schiphol.

Pachtcriteria
Eiwitrijke gewassen rond Schiphol zijn een onweerstaanbare delicatesse voor ganzen. Om het aantal ganzen in het gebied te verminderen en daarmee de vliegveiligheid te verhogen, is het dus noodzakelijk om het telen van eiwitrijke gewassen te ontmoedigen. Op 23 mei 2016 heeft de Partij voor de Dieren Noord-Holland daarom een motie ingediend waarin zij het college verzoekt in het Pachtbesluit op te nemen dat er op de te verpachten provinciale gronden rond de Luchthaven Schiphol geen gewassen mogen worden geteeld die voor ganzen aantrekkelijk zijn.

Lasers
Door inzet van lasers in landbouwgebied kan een hoop dierenleed en landbouwschade voorkomen worden. De Partij voor de Dieren Noord-Holland heeft in 2015 een initiatief ingediend om zogenaamde Agrilasers te plaatsen in onbeschermd landbouwgebied waar in het verleden veel landbouwschade is geregistreerd bij het Faunafonds. De Agrilaser is uniek omdat het een groot bereik heeft (tot wel 2 km), volledig automatisch werkt, weinig arbeidskosten vraagt, een gunstige vraagprijs heeft en zeer effectief belooft te zijn. Bij diverse projecten met de Agrilaser is gebleken dat er bij vogels geen gewenning optreedt aan de laserstraal. De laser is computergestuurd en wordt vanaf een verhoging via een onregelmatig patroon over het veld geprojecteerd om gewenning door vogels te voorkomen. Zo wordt overlast voor de omgeving ten alle tijden voorkomen. De laser is daarnaast volledig veilig voor zowel mens als dier.

Verder heeft de Partij voor de Dieren gepleit dat de onderzoeksafdeling van landschap Noord-Holland op basis van de data van het Faunafonds een pilot met deze lasers monitort, aangezien de afdeling ervaring heeft met onderzoek naar ganzen in de provincie. Met een kostprijs van 5000,- euro en een afschrijvingstijd van 10 jaar zijn de kosten minder dan een euro per hectare per jaar. Dit is een relatief klein bedrag ten opzichte van de schade die ganzen kunnen veroorzaken aan landbouwgewassen. Omdat de effectiviteit echter nog niet definitief in de praktijk is bewezen, zijn boeren voorzichtig met een investering als deze. Als de pilot een succes blijkt, zullen ondernemers wel zelf instappen. De provincie kan met deze pilot dus haar rol pakken tussen conceptontwikkeling en markt.

Geen belastinggeld naar ganzenvergassing
De ganzenpopulatie is door de intensieve landbouw zelf veroorzaakt. De veel gemaaide, overbemeste graslanden zijn zeer ongeschikt gemaakt voor weidevogels, maar optimaal voor ganzen. De winsten van de intensivering zijn geprivatiseerd, de risico’s zijn gesocialiseerd. Want de faunaschade wordt vergoed door de belastingbetaler en daarbovenop krijgt de belastingbetaler de rekening van het vergassen van ganzen. Veel mensen, die zeer tegen het vergassen van dieren zijn, worden nu gedwongen mee te betalen aan iets wat zij moreel verwerpelijk vinden. Hiertoe is geen noodzaak en de provincie is op geen enkele wijze verplicht op deze subsidie te verstrekken.

Bovendien wees onderzoek op Texel uit dat het vergassen van ganzen geen effect had op de schade die zomerganzen veroorzaken, waar het vergassen juist voor bedoeld was. De weinige schadereductie die werd gevonden was lager dan de kosten van het vergassen van ganzen.

De Partij voor de Dieren Noord-Holland heeft het college daarom in een motie van 28 september 2015 opgeroepen om geen extra subsidie aan de Faunabeheereenheid te geven voor het vergassen van ganzen. De partij is van mening dat het vergassen van ganzen moreel verwerpelijk en inefficiënt is en al helemaal niet voor rekening dient te komen van de belastingbetaler.