Klimaat­ak­koord

Voorzitter,

Als we de samenleving zien als een voetbalteam, zijn we allemaal onderdeel van Team Planeet: onze planeet is ons enige huis, datgene wat ons állemaal verbindt. Iedereen wordt er beter van als Team Planeet wint.

De politiek faalt al jaren als coach van dit team. Met de politiek van compromisme, strelen we wel het ego van individuele spelers – team ondernemer, team boer, team links, team rechts … –, maar ontbreekt er visie om te doen wat nodig is om Team Planeet te laten winnen.

Het resultaat van dat soort politiek is een biodiversiteitscrisis, stikstofcrisis, klimaatcrisis, een bodemdalingscrisis, 1,5 miljoen dieren die per dag alleen al in Nederland worden gedood, en onze gezondheid en voedselveiligheid die onder druk staan. Dat noemen we dan ‘verantwoordelijkheid nemen’.

Ik ben de politiek in gegaan omdat ik tot de laatste generatie behoor die Team Planeet nog kan laten winnen. Omdat ik wilde laten zien dat verantwoordelijkheid nemen’ in tijden van crisis betekent met visie en compassie een aanjager zijn: iedereen harder laten lopen voor ons team en zelf het goede voorbeeld geven.

Noem het Verantwoordelijkheid 3.0. Het Klimaatakkoord had zo’n visie met lef kunnen zijn die Team Planeet helpt winnen. Maar het is volstrekt ontoereikend.

Voorzitter, de definitie van waanzin: hetzelfde blijven doen en een ander resultaat verwachten. Einstein zei het al.

Vooral in de stukken over landbouw zit waanzin. De politiek heeft decennialang ingezet op techniek die emissies moest verminderen. Deze technieken zijn end-of-pipe maatregelen die het onderliggende probleem onopgelost laten, of zelfs in stand houden.

In plaats van in te zetten op echt schone innovatie, wordt steeds geld verspild aan extreem fraudegevoelige mestopslag en mestvergisters. De boeren krijgen een prikkel om meer, in plaats van minder mest te produceren.

Het gevolg? Minder boeren, meer dieren die dood moeten. De technieken blijken onvoldoende te werken.

Toch blijven we met dit akkoord volop inzetten op deze greenwashing.

Waanzin.

Gezien de vraagtekens die nu al worden gezet bij de mest-business en emissiearme-stallen:

Vinden GS het ook niet onverantwoord voorbarig om nu al uit te spreken actief mee te werken aan positieve en versnelde vergunningverlening van deze ingrepen?

Is de provincie bereid deze voornemens te schrappen? Zo niet, dan hebben we een motie achter de hand.

Wat Team Planeet nodig heeft is bronbeleid en dat is nu inzetten op de transitie naar meer plantaardige eiwitten. Alle grote onderzoeken laten zien: de meest effectieve en goedkope manier om alle problemen rond biodiversiteit, klimaat, stikstof en gezondheid in één klap aan te pakken, is door over te gaan naar plantaardige landbouw. Eiwittransitie is van levensbelang en dat het niet voorkomt in het Klimaatakkoord toont gebrek aan een integrale visie.

Tegen milieubeginselen van bronbeleid in, zit de landbouwparagraaf dus vol met alleen symptoombestrijding.

Om de balans te herstellen, de volgende moties:

1. de motie 'Betrekken jongeren en scholen bij energiebesparing', met als dictum:

'verzoekt het college van Gedeputeerde Staten:

• om met Energy Challenges in gesprek te gaan om te kijken waar de provincie komende jaren kan investeren in het initiatief binnen Noord-Holland;'

2. de motie 'Natuurinclusief bouwen meenemen in klimaatambities gebouwde omgeving', met als dictum:

'verzoeken het college van GS om:

• met ecologen, natuurorganisaties en de bouw in gesprek te gaan over hoe natuurinclusief bouwen in Provincie Noord-Holland zo snel mogelijk gerealiseerd kan worden;
• de wens om natuurinclusief bouwen te betrekken bij de uitvoering van het Klimaatakkoord in te brengen bij IPO;
• dit ook te betrekken bij de verdere invulling van de taken van het Expertise Centrum Warmte (ECW), als kenniscentrum voor de uitdagingen op het gebied van de gebouwde omgeving;'.

3. de motie 'Samenhangend pakket maatregelen klimaatbeleid', met als dictum:

'verzoekt het college van Gedeputeerde Staten:

• een meer samenhangend pakket aan klimaatmaatregelen - dat in lijn is met de milieubeginselen - op te stellen en daarmee problemen rond klimaat, milieu, biodiversiteit, voedsel, water, gezondheid, dierenwelzijn en bodemdaling integraal aan te pakken;'

4. de motie 'Plan eiwittransitie', met als dictum:

'verzoeken het College van Gedeputeerde Staten:
• de groene eiwittransitie onderdeel te laten zijn van de provinciale klimaatmaatregelen en een plan aan PS voor te leggen over hoe de eiwittransitie in Noord-Holland vormgegeven kan worden;
• een plan aan PS voor te leggen over hoe boeren zullen worden meegenomen en geholpen bij deze transitie;

5. de motie 'Stop subsidies mestvergisters', met als dictum:

'verzoekt het college van Gedeputeerde Staten:
• geen subsidies meer te verlenen voor mestvergisting;'.

6. de motie 'Bronbeleid, niet blindelings investeren in technologie', met als dictum:

'verzoeken het College van Gedeputeerde Staten:

• bij provinciale klimaatmaatregelen in de landbouw vooral in te zetten op preventief handelen en aanpak bij de bron;
• niet nu al in te zetten in grote technologische maatregelen, maar nog uitgebreid onderzoek te laten doen naar de vraag of de voorgestelde technologische oplossingen echt duurzaam en effectief zijn;'.

Voorzitter, ik rond af.

De Partij voor de Dieren waarschuwt al jaren voor het falen van PAS, de luchtvaart, biomassa, de veestapel die alle grenzen overschrijdt en de noodzaak om boeren te helpen een transitie te maken. Keer op keer krijgt de Partij voor de Dieren gelijk. Maar we verliezen kostbare jaren. We willen voorkomen dat GS wéér achteraf ons gelijk moet erkennen.

Daarom een oproep: werk een keer op tijd met ons mee. Dat brengt uiteindelijk hoge baten met zich mee: schone leefomgeving, gezondere bevolking en een landbouw die niet steeds maar aan de subsidie-infuus ligt en milieugrenzen overschrijdt, maar een landbouw waar iedereen beter van wordt.

Dat is het verhaal dat ons nu energie kan geven en verder helpt. Samen als Team Planeet. Wees de coach die we echt nodig hebben.