Vragen over het gebruik van het gif Roundup door Tata Steel

Indiendatum: 2 sep. 2024
Antwoorddatum: 1 okt. 2024

Het gebruik van het gif Roundup door Tata Steel NoordHolland - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl)

Inleiding vragen

Tata Steel spuit jaarlijks op zo’n 25 hectare van haar terrein, door Tata Steel ongewenste planten (“onkruid”) dood met het omstreden bestrijdingsmiddel Roundup met het werkzame middel glyfosaat.[1]

Het NHD schreef hierover: “Tata Steel meldde dit onlangs zelf aan de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord, die verantwoordelijk is voor de natuurvergunning van het bedrijf.

De stichtingen IJmondig, Gezondheid op 1 en Schapenduinen hebben in april een handhavingsverzoek ingediend. Zij eisen dat de Omgevingsdienst een eind zou maken aan het spuiten met het onkruid verdelgende middel, dat niet alleen begroeiing doodt, maar ook in verband wordt gebracht met de ziekte van Parkinson en kanker bij mensen. De Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties (WHO) heeft bepaald dat het middel waarschijnlijk kanker veroorzaakt bij mensen die er veel mee in aanraking komen.”

De Omgevingsdienst heeft het handhavingsverzoek in juli afgewezen. De dienst, die nog nooit actief had gecontroleerd heeft bij Tata Steel informatie gevraagd over het gebruik van het middel. Uit de toegezonden informatie concludeert de Omgevingsdienst dat Tata Steel zorgvuldig met het spul omspringt.”

Veel gemeenten die met glyfosaat het groen tussen bestrating wegspoten, zijn hier inmiddels van teruggekomen. Er zijn meerdere alternatieven om begroeiing te verwijderen. Het middel wordt door boeren nog gebruikt, maar veel overheden zijn er inmiddels mee gestopt. FNV, de Parkinson Vereniging en de Stichting Natuur en Milieu riepen eerder dit jaar landbouwminister Adema op om het middel te verbieden. Tata Steel gaat door met het gebruik van het gif.

Tata Steel grenst aan Natura 2000-gebied. Door een uitspraak[2] van de rechtbank Noord-Nederland is de inzet van (landbouw)gif in de omgeving van Natura 2000-gebieden niet meer toegestaan zonder vergunning Wet natuurbescherming (Wnb). Beoordeeld moet immers worden of het gebruik van de middelen significante gevolgen kan hebben voor het natuurgebied.

Inleiding beantwoording GS
De provincie is niet het kaderstellend orgaan en geen bevoegd gezag. De Europese Commissie beslist over de goedkeuring van werkzame stoffen op EU-niveau, in overleg met alle lidstaten. De verantwoordelijkheid voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ligt deels bij de minister van LVVN en deels bij de ministers van IenW, VWS en SZW. Het College voor de
toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is de bevoegde autoriteit in Nederland voor toelatingen van middelen. Het Ctgb is verantwoordelijk voor de werkzaamheids- en risicobeoordeling en het toelatingsproces in Nederland. Dit college stelt de nationaal specifieke elementen vast. Een gewasbeschermingsmiddel mag alleen gebruikt
worden voor de toepassingen waarvoor het is toegelaten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt hier toezicht op.

Vragen

Vraag 1:
Wat zijn de gezondheidsrisico’s voor werknemers op het terrein van Tata Steel wanneer het gif wordt gespoten?

Antwoord
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) houdt toezicht gericht op de naleving van de wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden, waaronder de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden.

Vraag 2:
Wat is het gezondheidsrisico voor de werknemers die het gif spuiten? Zijn deze beschermd tegen het binnenkrijgen van het gif, zowel via de ademhaling als opname via de huid?

Antwoord 2:
Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 3:
Wat zijn de gezondheidsrisico’s voor de omgeving (mens, dier en natuur) van het Tata Steel-terrein? Het middel kan immers over grotere afstanden verwaaien.

Antwoord 3:
Het Ctgb beoordeelt of gewasbeschermingsmiddelen en biociden veilig zijn voor mens, dier en milieu en welke gebruiksvoorschriften daarbij nodig zijn.

Vraag 4:
Beschikt Tata Steel over een vergunning ingevolge de Wet natuurbescherming voor het gebruik van Roundup?

Antwoord 4:
Nee, voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen is en zal geen natuurvergunning worden afgeven. Het bevoegd gezag en de toelating van bestrijdingsmiddelen ligt bij het ministerie LVNN. De NVWA controleert of bedrijven de toegelaten gewasbeschermingsmiddelen op de juiste manier gebruiken.

Vraag 5:
Wil de provincie verantwoordelijkheid nemen om het gebruik van het middel Roundup door Tata Steel te doen stoppen, ondanks het feit dat het is toegestaan?

Antwoord 5:
Er liggen in de provincie Noord-Holland grote industriegebieden zoals Westpoort, IJmond en Schiphol. De provincie Noord-Holland stimuleert de vernieuwing en verduurzaming van bestaande bedrijventerreinen. We zijn een voorstander dat de bedrijventerreinen in Noord-Holland duurzame methoden voor onkruidbestrijding implementeren zonder dat daarbij met
name de veiligheid in het gedrang komt.

Vraag 6:
Wil de provincie ook in bredere zin verantwoordelijkheid nemen om het vele gebruik van Roundup en ander gevaarlijk landbouwgif in Noord-Holland sterk te verminderen? En zo ja, op welke wijze en op welke termijn?

Antwoord 6:
GS zijn zich bewust van de mogelijk schadelijke gevolgen van gewasbeschermingsmiddelen voor de gezondheid, de natuur en de toekomst van onze samenleving. In ons coalitieakkoord hebben wij vastgelegd dat wij streven naar Kringlooplandbouw, gericht op minder schadelijke
emissies naar bodem, lucht en water en vergroting van de biodiversiteit. Zorgen over het effect van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op de leefomgeving en natuur is in de Commissie Landelijk Gebied (4 juli 2024) en de Commissie Leefomgeving (16 mei 2024) recent op de agenda gezet. Provinciale Staten heeft aandacht gevraagd voor de effecten van deze
middelen op de gezondheid van inwoners, de Kaderrichtlijn Water en onze Natura 2000-gebieden. Aanleiding was onder andere een discussienota over het gebruik van PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen en de beleidsontwikkeling Gezonde Leefomgeving.

[1] Tata Steel spuit jaarlijks 25 hectare aan onkruid dood met Roundup | Noordhollands Dagblad, 31augustus 2024

[2] ECLI:NL:RBNNE:2021:2483, Rechtbank Noord-Nederland, LEE 19/1028 (rechtspraak.nl)