Vervolg­vragen over ontheffing Wnb voor het doden van konijnen op vakan­tiepark Texel

Indiendatum: sep. 2024
Antwoorddatum: 5 nov. 2024

Ontheffing Wnb voor het doden van konijnen op vakantiepark Texel (vervolgvragen) NoordHolland - iBabs Publieksportaal

Inleiding PvdD

Op 6 juni ’24 stelde de Partij voor de Dieren al vragen [1] over de ontheffing [2] die GS eerder verleende voor het doden van konijnen op het vakantiepark Landal Sluftervallei op Texel. De vragen zijn inmiddels beantwoord.

In de ontheffing geeft de provincie toestemming om de konijnen te doden met behulp van fret en buidel (net), geweer en hond. De dieren mogen ook worden gevangen met vangkooien, waarna de jager de konijnen mag doden door de nek te breken (‘cervicale dislocatie’). De ontheffing is verleend omdat er sprake zou zijn van schade en overlast op het vakantiepark, in de vorm van onder meer graven door konijnen/verzakkingen, geurtjes, kale plekken in het gras waardoor zand ging verstuiven en op gazonnetjes terechtkwam en kans op vraatschade aan bekabeling onder chalets.

Waarschijnlijk na contact van Landal met onze fractie na de kritische vragen van de Partij voor de Dieren, diverse mediaberichten en een gang naar de rechter door Fauna4Life en AnimalRights is er ineens wel een ‘inventieve’ oplossing gekomen: de konijnen mogen worden gevangen en verplaatst naar andere duingebieden op Texel. De provincie heeft hiervoor een aanvullende ontheffing [3] aan Staatsbosbeheer (SBB) verleend voor het uitzetten van konijnen in de Natura 2000-gebieden aan de Eierlandse Duinen, Natura 2000-gebeden Duinen van Texel en Lage Land Texel.[4]

Het gaat hier echter wel om een ‘aanvullende’ ontheffing. De oorspronkelijke ontheffing voor afschot blijft in stand, waardoor konijnen op het park alsnog kunnen worden gedood.[5] De provincie ziet het uitzetten namelijk als een ‘gedeeltelijk bevredigende oplossing’. Met als argumenten voor dit ‘gedeeltelijk’ omdat maar 90 konijnen per jaar op het eiland zouden kunnen worden uitgezet. En omdat de konijnen op het Landalpark deels uit verwilderde tamme konijnen bestaat en die mogen niet worden uitgezet. Evenals zieke konijnen.[6]

De Partij voor de Dieren ziet echter tal van mogelijkheden om niet uit te komen op het ‘laatste redmiddel’ in de Wet natuurbescherming: doden, te weten:

• door allereerst de konijnen in hun oorspronkelijke leefgebied te accepteren en te leren leven met ze in plaats van weer voor de kogel kiezen. Deze commerciële onderneming heeft er immers zelf voor gekozen in het leefgebied van de konijnen te bouwen, en niet andersom;
• tref logische maatregelen om de vermeende overlast tegen te gaan, zoals een deugdelijke omrastering van het park, verticaal gaas rondom de vakantiehuisjes, en semi-harde verharding, zodat de konijnen geen gaten graven op een pad waardoor iemand zou kunnen vallen. Ook als deze maatregelen kostbaar en moeilijk uitvoerbaar zijn, is dit wettelijk gezien nog altijd een methode die boven doding van in het wild levende dieren zou moeten gaan;
• vang de dan nog aanwezige konijnen op het terrein en zet ze over het hek. Dat is in wezen geen uitzetting aangezien ze in feite in hetzelfde gebied blijven. De Sluftervallei grenst aan het Texelse duingebied, waar het graaf- en knaagwerk van de konijnen juist van levensbelang is voor bijzondere planten en dieren.

Natuurherstel
Het vakantiepark, dat prat gaat om hun huisjes in de natuur, grenst aan een Natura-2000 gebied ‘Duinen en Lage Land Texel’. In het provinciaal beleid (Natura 2000-beheerplan Texel) wordt de ernstige afname van het konijn in het gebied juist als een belangrijk knelpunt gezien voor natuurherstel in het gebied. De soortenrijkdom van de duingraslanden in de grijze duinen is achteruitgegaan sinds de afname van de aantallen konijnen.

Rode Lijst
Uit onderzoek van Wageningen blijkt dat het konijn zich in zeer slechte staat van instandhouding verkeerd. Vandaar dat de Minister voor Natuur en Stikstof in 2022 de jacht van het konijn op de hobbyjachtlijst niet geopend heeft voor het seizoen 2022-2023. Er zijn 427 konijnen gedood in seizoen 2021/2022. Dat komt neer op meer dan 1 konijn per dag. Eind vorig jaar waren er nog 66 konijnen over. De rest is inmiddels afgeschoten of de nek omgedraaid. Terwijl er tal van diervriendelijke oplossingen zijn om conflicten te vermijden en samen met de natuur te leven.

Inleiding beantwoording Gedeputeerde Staten
In de zomer van 2023 is er een ontheffing Wet natuurbescherming (Wnb) afgegeven met betrekking op het vangen en doden van de diersoort konijn op vakantiepark Landal Sluftervallei op Texel. Deze ontheffing is afgegeven om schade of overlast te voorkomen. Er is voor het verlenen van deze ontheffing gekeken naar de eerder genomen (preventieve) maatregelen om schade op te lossen of te voorkomen. Deze maatregelen betreffen onder andere konijnwerende korrels, konijnwerende rasters en veeroosters bij toegangsplekken. Daarnaast is er met Staatsbosbeheer afgesproken om wilde konijnen van het terrein van Landal Sluftervallei uit te zetten in de duinen
van Texel. Dit is een goede oplossing, aangezien de konijnenpopulatie zowel landelijk als in de duinen van Texel in aantallen achteruit gaat en de soort op de rode lijst terecht is gekomen. Door het uitzetten van de gevangen konijnen wordt er bijgedragen aan het herstel van de konijnenpopulatie in de duinen van Texel. Niet alle konijnen komen in aanmerking voor uitzetting
in de duinen, waardoor aanvullende maatregelen nodig blijven. Dit lichten we hieronder verder toe.

Het uitzetten van konijnen moet zeer zorgvuldig worden aangepakt. Onderzoeken tonen aan dat konijnen die worden uitgezet een verhoogde sterfte kennen. Vooral de onbekendheid en ongeschiktheid van het uitzetgebied leiden tot hoge sterfte. Ook het vangen en transport zorgen
voor stress en een verhoogde sterfte . Voor succes wordt onder andere geadviseerd konijnen alleen in kleine aantallen uit te zetten op plekken waar op dat moment geen konijnen aanwezig zijn. Sociaal gedrag (met name territoriaal gedrag en concurrentie om voedsel) kan namelijk van grote invloed zijn op de verhouding tussen de uitgezette en reeds aanwezige konijnen. Daarnaast moeten de uitzetlocaties beschikken over voldoende dekking, bescherming (tegen roofdieren), voedsel en weinig concurrentie (Dekker et al., 20227). Bovendien is het vangen en uitzetten alleen
wenselijk met een populatie van wilde konijnen (wildkleur).

Vanuit deze wetenschap is ervoor gekozen om zeer zorgvuldig om te gaan met het uitzetten van konijnen. Ook worden er eisen gesteld aan de hoeveelheid uit te zetten konijnen en de herplaatsgebieden waar ze terecht komen.

De populatie op het vakantiepark bestaat naar schatting voor 30% uit hybride of verwilderde tamme konijnen. Het is niet wenselijk en niet toegestaan deze konijnen in het wild uit te zetten. Opvang van deze hybride en verwilderde tamme konijnen is ook niet wenselijk omdat het vangen en verplaatsen van deze dieren veel stress geeft. Het overgrote deel van deze dieren is
mensenschuw en ervaren in gevangenschap veel stress. Hierdoor kan het uitzetten van konijnen niet als volledige alternatieve oplossing gezien worden voor de schadebestrijding op het vakantiepark en is gekozen voor de maatregelen en voorschriften opgenomen in de ontheffing.

Vragen

Vraag 1:
Wat gaat GS doen om Landal de diervriendelijke methodes toe te laten passen, zoals in de inleiding beschreven (de 3 bullits), in plaats van het doden van konijnen?

Antwoord 1:
Onze bevoegdheid beperkt zich tot het verlenen van een vergunning binnen de wettelijke kaders. Zoals te lezen is in de ontheffing [A] is er een konijnwerend raster aangelegd en zijn de toegangsplekken voorzien van een veerooster. Dit raster samen met de veeroosters sluiten vrijwel het gehele park af en voorkomen daarmee inloop van nieuwe konijnen uit de omgeving. Het is onmogelijk om het hele terrein te verharden en ook onwenselijk omdat het geheel verharden betekent dat ook andere dieren zoals hazen die geen schade veroorzaken op het vakantiepark geweerd worden.

Landal en Staatsbosbeheer hebben afspraken gemaakt over het uitzetten van konijnen. Er is hiervoor een wijzigingsbesluit afgegeven aan Landal Sluftervallei op 29 juli 2024.[B] Ook is aan Staatsbosbeheer op 15 juli 2024 een ontheffing verleend voor het uitzetten van het konijn.[C] Vanaf dit najaar zal er gestart worden om kleine aantallen konijnen te vangen voor uitzetacties op geschikte locaties in de Eierlandse duinen.

Vraag 2:
Heeft Landal dit jaar al gebruik gemaakt van de oorspronkelijke ontheffing? Zo ja, hoeveel konijnen zijn er dit jaar gedood?

Antwoord 2:
Dit jaar heeft Landal nog geen gebruik gemaakt van de oorspronkelijke ontheffing. Er zijn tot nu toe dit jaar dus geen konijnen gedood.

Vraag 3:
Is GS bereid de oorspronkelijke ontheffing voor het doden van konijnen aan Landal in te trekken? Er zijn immers niet-dodelijke alternatieven voorhanden waardoor het verlenen van de ontheffing in strijd is met de wet.

Antwoord 3:
Nee. De ontheffing is verleend binnen de in de Wnb gestelde kaders. De ontheffing is verleend ter voorkoming van schade en overlast, vooral in de vorm van graaf- en vraatschade. Met het wijzigingsbesluit van 29 juli 2024 hebben wij onderbouwd dat het vangen en uitzetten van konijnen slechts een gedeeltelijk alternatieve bevredigende oplossing is om de schade door konijnen op het vakantiepark te beperken. Per jaar kan Staatsbosbeheer namelijk slechts drie verschillende uitzetlocaties op Texel geschikt maken voor het uitzetten van konijnen. Per uitzetactie worden maximaal 30 individuen uitgezet conform het uitzetprotocol (werkprotocol: konijnen uitzetten voor
populatieherstel, O+bn). Maximaal kunnen daarom 90 individuen per jaar worden uitgezet. Op de uitzetlocaties, mogen op dat moment geen konijnen aanwezig zijn en moet het habitat zich ervoor lenen met voldoende dekking. Doordat het bij het uitzetten enkel kan gaan om kleine aantallen en er geschikte uitzetlocaties moeten zijn, is het geen volledig alternatief om te voldoen aan het bereiken van de streefstand van 45 konijnen (voorjaarsstand) voor een acceptabele en beheersbare schade voor Landal. Daarnaast is het vangen en uitzetten van konijnen van het vakantiepark alleen wenselijk met een populatie van wilde konijnen (wildkleur). Naar schatting bestaan de konijnen op het vakantiepark voor 30% uit hybride of verwilderde tamme konijnen. Om deze reden komen niet alle konijnen op het vakantiepark in aanmerking om uit te zetten en kan de aan Landal verleende ontheffing niet worden ingetrokken.

Vraag 4:
Indien GS niet bereid is de oorspronkelijke ontheffing voor het doden van konijnen in te trekken, hoe onderbouwen GS deze ontheffing dan in het kader van de wetgeving op grond waarvan eerst moet worden aangetoond dat er geen andere bevredigende oplossingen voorhanden zijn?

Antwoord 4:
Zie antwoord 3. De ontheffing is verleend binnen de in de Wnb gestelde kaders en met het wijzigingsbesluit van 29 juli 2024 is onderbouwd dat het vangen en uitzetten van konijnen een gedeeltelijk alternatieve bevredigende oplossing is om de schade door konijnen op het vakantiepark te beperken.

[1] Document NoordHolland - Beantwoorde schriftelijke vragen nr. 37-2023 van mw. Haas (PvdD) over Ontheffing Wet natuurbescherming doden van konijnen op vakantiepark Texel - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl)

[2] Provinciaal blad 2023, 4058 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)

[3] Provinciaal blad 2024, 11108 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)

[4] Kogel blijft overlastgevende konijnen op Texels vakantiepark toch bespaard. ‘Een gigantische win-winsituatie’ | Noordhollands Dagblad

[5] Haas neemt het op voor konijnen | Nieuws | Partij voor de Dieren

[6] Brief OD NHN aan Landal, d.d. 29 juli 2024

[A] exb-2023-18258.pdf
[B] exb-2024-31189.pdf
[C] exb-2024-29388.pdf