Spoed­debat Tata Steel n.a.v. rapport Expert­groep Gezondheid

Tata Steel, er blijven maar nieuwe staalslakken komen om zout op te leggen. Afgelopen week verscheen het rapport “Gezondheid geborgd; Eerste bevindingen van de Expertgroep Gezondheid IJmond”[1]. Deze door de staatssecretaris van I&W ingestelde Expertgroep rapporteert over de gezondheidseffecten van Tata Steel en die van het ‘Groen Staal Plan’. Het eerdere RIVM rapport laat een directe relatie zien tussen de uitstoot van Tata en de kans op ziekte. De Expertgroep komt tot de conclusie dat het RIVM tot een ónderschatting van gezondheidsrisico’s komt: de gezondheidsschade nog erger is dan gedacht. Net als vele anderen is ook onze fractie hiervan erg geschrokken.

Wat te doen? Voor nu tenminste drie dingen:

1. Doe meer: de wetgeving biedt voldoende mogelijkheden om gezondheid te laten meewegen bij vergunningverlening

Net als vorig jaar de Onderzoeksraad voor Veiligheid, concludeert ook de Expertgroep dat in de afgelopen 50 jaar onvoldoende aandacht is geweest voor de gezondheid van de omwonenden van Tata Steel. De omwonenden hebben die aandacht wel, en mede dankzij hun onaflaatbare inzet kunnen we nu dit debat voeren. De expertgroep noemt, net als de omwonenden, net als mijn fractie en anderen die zich al eerder uitspraken in deze Staten en, onder andere de Omgevingswet en het voorzorgprincipe (zoals het leidend maken de WHO-richtlijnen uit 2021 bij vergunningverlening en de maatwerkafspraken).[i]

2. Krijg de metingen van emissies en ZZS op orde

Zonder goede metingen is niet vast te stellen wat de effecten zijn van de Roadmap plus en de Groen Staal plannen.

a. Het is essentieel om de absolute, onafhankelijke meetwaarden te kennen.
b. Maak onderscheid tussen wat feitelijk is gemeten en wat verwachtingen zijn.
c. Gebruik niet alleen percentages maar vooral absolute cijfers.
d. En zet onafhankelijke meetmethoden in naast de data van Tata en maak die onafhankelijke gegevens openbaar.

3. Het meest vervuilende Tata onderdeel, de kooksgasfabriek 2, moet veel eerder sluiten dan 2029.

De experts pleiten ervoor om vanuit gezondheidsperspectief (o.a. vanwege kankerverwekkende PAK’s) deze fabriek (veel) eerder of tenminste fasegewijs te sluiten. Rond het rapport naar de juridische mogelijkheden voor het intrekken van de vergunning kooksgasfabriek2 zo spoedig mogelijk af. Kunnen we dit in Q1 van 2024 nog verwachten?

Deze drie dingen hebben we gevat in 2 moties.

De eerste motie is mede ingediend door JA21, SP, 50Plus, CU, Volt, met het dictum:

roepen GS op:

• in de beoordeling van GS van de concept-NRD aan Tata Steel de inzichten en het advies van de Expertgroep Gezondheid IJmond te betrekken;

en gaan over tot de orde van de dag.

De tweede motie is mede ingediend door SP en Volt, met het dictum:

roepen GS op:

• in de beoordeling van de concept-NRD op te nemen dat Tata Steel in het MER ook de effecten op milieu en gezondheid laat zien van een variant waarin de KGF2 in 2025 sluit;

en gaan over tot de orde van de dag.

Dank u wel.

[1] Gezondheid en milieu | Tweede Kamer der Staten-Generaal