Bijdrage Actu­a­liteit Natuur- en stik­stof­beleid

Voorzitter, dank u.

Dank aan de SP voor deze Actualiteit. Want visie en strategie voor natuurherstel en stikstof is er onvoldoende, het PPLG ligt nagenoeg stil. De opgaven zijn wél helder: de natuur herstellen, het water weer schoon, de stikstofuitstoot gehalveerd en de klimaatverandering aangepakt. Daarvoor zijn kéuzes nodig. En dit college loopt daar met een grote boog omheen en kaatst de bal terug naar het Rijk.

Uit de PBL-analyse Stikstof- en natuurbeleid haal ik enkele voorbeelden aan:

• Ten eerste: nu nog de klimaat-, water- en natuurdoelen halen blijkt onrealistisch. Wat betekent dat voor de kosten om de door afstel stijgende problemen, denk aan de gevolgen van klimaatverandering of herstellen van de natuur en biodiversiteit, het hoofd te bieden? Heeft GS daar inzicht in?
• Van het doel van 50% schone gebieden (stikstofreductie) is slechts 1% gehaald tot nu toe, dus ruimte voor nieuwe vergunningen is ver weg. Nu dit nog maar weer eens duidelijk is gemaakt, lijkt stalinnovatie en wachten op stikstofruimte vergeefse moeite. Wat wel de doelen een stuk dichter nadert, is minder dieren, heel veel minder dieren in de landbouw, naast aanpak van de industrie, naast het versterken van de natuur en meer bomen. Wanneer gaat GS daarnaar handelen? Wij zien er niets, helemaal niets, van terug in alle voorstellen die tot nu toe voorbijkwamen. O ja, wacht even, ik zit hier nu een jaar en er zíjn helemaal geen voorstellen voorbijgekomen, dus ook geen voorstellen waarmee de coalitie laat zien dat ze in deze samenstelling iets kunnen bereiken.
• Ik zou nou wel eens willen weten wat er écht speelt in die blauwe kamer. Wie is écht bereid keuzes te maken en een duurzame, gezonde toekomst aan alle inwoners te bieden, van agrariër die wil overschakelen naar natte teelt tot boswachter die dorre heide ziet verpulveren, van opgroeiend kind onder de rook van Tata tot bollenteler met Parkinson? Daar bent u, College, verantwoordelijk voor. Niet het rijk, niet de banken of de consument. Het zijn de politieke keuzes die er nu toe doen. Slimme keuzes bieden ook economisch perspectief, investeren vergt lef en visie. Geen van alle heb ik afgelopen jaar gezien. Dringt het met dit rapport nu dan door dat innovatiekracht in de zin van stallen potdicht metselen niet voldoende is voor een transitie? Leiderschap, de kar trekken, besluiten durven nemen, vallen en opstaan WEL. Maar navelstaren hoort niet bij transitiedenken. Is dat, GroenLinks, wat jullie bedoelden met jullie verkiezingsprogramma waarin we lazen dat jullie boeren zouden helpen naar een natuurvriendelijke en duurzame landbouw of dat een basiskwaliteit natuur voor iedereen en overal te bereiken is? Nu lijkt juist het tegendeel te gebeuren. Ik vraag dan ook wel specifiek aan Gedeputeerde Kocken of het haar in deze coalitie nog wel gaat lukken om aan die beloften te voldoen. Of heeft ze iets of iemand anders nodig?
• Uit een interview met gedeputeerde Beemsterboer in Nieuwe Oogst[1] is te lezen dat hij ongelukkig is met de onzekerheid voor de Pas-melders. Wat gaat híj daaraan doen dan, behalve alleen maar roepen dat “alles zo langzaam gaat bij de overheid”. Dat heeft hij toch echt zelf ook in de hand. Welke koplopers onder onze boeren die het pad van de toekomst al effenen geeft hij een podium? Zoals biologische boeren, of boeren die een deel van hun weiland omzetten in agroforestry; boeren die omschakelen naar het telen van bouwmaterialen en nieuwe ketens opzetten met bouwbedrijven; boerencollectieven die zich koppelen aan consumentencollectieven.

Rechtszekerheid herstellen is voor iedereen van belang, voor Pas-melders die geen worst meer voorgehouden moet worden, maar ook voor onze inwoners die recht hebben op een gezonde leefomgeving, met gezonde natuur en water.
Dus, mijn laatste vraag, welke rechtszekerheid, vanuit de Grondwet nota bene, gaat gedeputeerde Beemsterboer hier onze inwoners bieden? We vragen visie, strategie en uitvoeringsplannen, uitwerkt per gebiedsproces van het College. Voor het zomerreces nog graag. Als iedereen vertrouwen kan leggen in een daadkrachtig bestuur, komt het met de financiering ook wel goed. Maar dat vertrouwen in deze coalitie is snel dalende vrees ik, en niet alleen van het rijk dat niet over de brug komt.

[1] Beemsterboer: 'We bereiden ons voor op verschillende scenario's' - Nieuwe Oogst