Bijdrage Tata Steel: Stap uit de tunnel­visie

Voorzitter,

Mark Rutte zei ooit: Visie is als een olifant die het zicht belemmert.
Hij had beter kunnen zeggen: Tunnelvisie is als een olifant die het zicht belemmert.

De aantasting van natuur en gezondheid door Tata duur nu decennia. En als het gaat om oplossingen, lijken overheden van de ene in de andere tunnelvisie te springen. Eerst het plan voor CO2-opslag en nu Tata’s invulling van zogenaamd ‘groen staal’, die stiekem niet helemaal groen is.

We gaan eerst in op de motie vreemd van de coalitie. Dan op onze eigen motie, waarmee we samen met omwonenden het Rijk uit de tunnelvisie willen helpen.

• De motie van de coalitie heeft een aantal goede aspecten. Bijvoorbeeld de oproep om eventuele subsidies te koppelen aan gezondheidsvoorwaarden en duidelijke termijnen voor sluiting van de meest vervuilende onderdelen. Daar hebben wij vaak om gevraagd.
  
  
• Andere zaken worden al gedaan of zijn toegezegd, zoals een jaarlijkse rapportage over de voortgang van ambities, wat door een motie van Partij voor de Dieren en SP vorig jaar was geregeld.
  
  
• Maar de coalitie doet ook een oproep om met Tata en het Rijk in overleg te treden over wat er gebeurt als Tata haar eigen afspraken niet haalt.
  
  Hoe lang laten we ons nog door Tata leiden? Er loopt gewoon een strafrechtelijk onderzoek tegen het bedrijf en meerdere rechtszaken. Als Tata een persoon was, dan hadden we die allang “gecanceld”.
  
  Provincie en het Rijk moeten los van Tata zelf een keer een grens trekken.
  
  En zoals we in laatste commissie hebben gezegd, is het eerste logische moment om dat te doen, dit jaar. Namelijk indien strak blijkt Tata niet eens haar eigen doel voor 50% reductie van de giftige PAKs in het 1^ste kwartaal 2022 niet heeft gehaald. Dan moeten we ingrijpen.
  
  
• Met de huidige motie geven D66, GL, PvdA en VVD vooral nog een zetje verder dezelfde tunnelvisie in.
  
  

Wij hebben de coalitiepartijen aangeboden om mee te denken, maar daar was geen ruimte voor. Dat is jammer.

Hebben de coalitiepartijen überhaupt gesproken met omwonenden, voordat ze zo’n motie hebben opgesteld? Met de Dorpsraad? Aan de motie te zien niet. Gisteren heeft de Dorpsraad daarom ook een dringende oproep gestuurd om de motie te herzien. Er is ook opgeroepen om meer routes te verkennen.

Voorzitter,

Zo komen we ook op onze motie.

Niet zo lang gelden riep PvdD om uit de tunnelvisie richting opslag en afvang van CO2 (CCS) te stappen. Toen was ook steeds het antwoord: het kan niet anders, dit is de beste route, als we meer opties verkennen treedt vertraging op.

Nu is die route gelukkig van de baan. Maar in plaats van dat proces te leren, wordt nu vol gas de volgende tunnelvisie in gestuurd.

Laten we eindelijk de maatschappelijk kosten en baten van alle scenario’s, zoals afschaling, uitzoeken. Dat is waar omwonden om vragen. Daarmee kunnen Nederlandse ambities voor waterstof nog steeds doorgaan.

Het gaat straks mogelijk om miljarden aan maatschappelijk geld en infrastructuur. Dan kan je niet zeggen ‘we gaan er niet over’. Volksvertegenwoordigers moeten een goed geïnformeerde keuze kunnen maken.

Provincie gaat niet alleen over de toekomst van Tata, maar het kan wel sturen bij het Rijk.

Daarom dienen we samen met SP, DENK, FvD en 50PLUS/PVDO de motie “Motie Slim omgaan met maatschappelijk geld, verschillende opties toekomst Tata Steel verkennen” in, met het dictum:

roepen GS op:

• het Rijk op te roepen om ook de andere opties zoals genoemd door CE Delft (o.a. afschaling) te verkennen en daarbij gezondheid sterk te laten meewegen, voordat er miljarden maatschappelijk geld in Tata worden gepompt;

en gaan over tot de orde van de dag.

We roepen onze collega’s op om tunnelvisie te voorkomen en achter deze motie te gaan staan.