Vragen over schending van mensen­rechten door de Neder­landse Staat ten aanzien van geluids­hinder Schiphol

Indiendatum: 20 mrt. 2024

Inleiding

Op dinsdag 30 januari j.l. vond een rechtszaak plaats van stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV) tegen de Nederlandse Staat. Vandaag, 20 maart 2024, gaf de rechtbank de omwonenden gelijk. De conclusie van de rechtbank is dat de Nederlandse Staat omwonenden van Schiphol jarenlang onvoldoende heeft beschermd tegen geluidhinder, wat in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Volgens de rechters heeft de Nederlandse staat sinds 2008 de belangen van omwonenden onvoldoende meegewogen in de jarenlange groeiplannen van Schiphol. “Het belang van omwonenden is consequent ondergeschikt geweest aan de belangen van luchthaven en economie,” zegt Hartendorp. Die onevenwichtige belangenafweging is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Onderzoek toont namelijk aan dat vliegtuiggeluid niet alleen hinderlijk is, maar ook dat langdurige blootstelling aan (vliegtuig)geluid serieuze gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dit kan leiden tot vermoeidheid, slaapgebrek, stress en een hogere bloeddruk wat de kans vergroot op (chronische) ziektes.[1] [2]

De uitspraak betekent dat het demissionaire kabinet (of een toekomstige nieuwe regering) ervoor moet zorgen dat de geluidsgrenzen binnen 12 maanden niet langer worden overschreden en dat er wordt ingegrepen (door het aantal vluchten direct terug te brengen) als dat wel gebeurt. Volgens de RBV zou de uitspraak er bovendien toe leiden dat er moet worden teruggevallen op geluidsregels uit 2008, regels die maximaal 400.000 vluchten per jaar zouden toestaan.

De provincie zegt een actieve, ontwikkelende en regisserende rol in de omgeving van luchthaven Schiphol te spelen. En vooral te sturen, via de ruimtelijke ordening op een balans tussen economische groei en leefbaarheid. Daarbij weegt zij de verschillende, soms tegenstrijdige, belangen in het gebied tegen elkaar af om de (ruimtelijke) kwaliteit van de regio te behouden en versterken. De afwegingen en keuzes die de provincie daarbij hanteert staan in de Omgevingsvisie NH2050.[3]

De Partij voor de Dieren is benieuwd naar de reactie van GS ten aanzien van de gewonnen rechtszaak en vraagt zich af hoe de provincie zich gaat inzetten om de geluidsoverlast voor omwonenden te beperken en schending van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens te voorkomen.

Dit brengt ons tot de volgende vragen.

Vragen

1. Heeft GS kennisgenomen van de rechtszaak tegen de Nederlandse Staat gewonnen door stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder?[4]
2. Hoe beoordeelt GS de schending van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens door de Nederlandse staat? Hoe beoordeelt GS de sturende rol die zij zegt te nemen, in relatie tot de schending van dit Europese verdrag?
3. Is GS het met de Partij voor de Dieren eens dat de WHO-normen voor geluidsbelasting gevolgd zouden moeten worden ten aanzien van Schiphol? Zo nee, waarom niet?
4. Hoe kijkt GS naar de eis van stichting RBV om terug te vallen op geluidsregels uit 2008 waarmee het aantal vliegbewegingen binnen een jaar terug moet worden gebracht naar 400.000 vluchten? Is dit een lijn die GS kan steunen? Zo nee, waarom niet?
5. Is GS het met de Partij voor de Dieren eens dat de economische schade van een afname naar maximaal 400.000 vluchten in het niet staat bij de schending van mensenrechten door de Nederlandse staat? Zo nee, waarom niet?
6. Is GS bereid om met Schiphol het gesprek aan te gaan over het binnen een jaar terugbrengen van het aantal vliegbewegingen naar maximaal 400.000 vluchten? Zo nee, waarom niet?
7. Is GS bereid om zich binnen de BRS in te zetten voor het terugbrengen van het aantal vliegbewegingen naar maximaal 400.000 vluchten? Zo nee, waarom niet?
   
   In 2017 is het Luchthavenindelingbesluit Schiphol gewijzigd. Met die wijziging zijn de mogelijkheden om nieuwbouw te realiseren in het ‘afwegingsgebied geluid’ rondom Schiphol wettelijk geregeld. Omdat het gaat om locaties waar ernstige hinder en/of slaapverstoring door luchtvaartlawaai kan optreden, is het belangrijk om die gezondheidsaspecten zorgvuldig te beoordelen bij de ontwikkeling van (vervangende) nieuwbouw.
   
   
8. Hoeveel woningen zijn er in Noord-Holland gebouwd in LIB 4 en LIB 5 sinds 2017? In welke gemeenten en woonkernen? Hoeveel en welke woningen in LIB 4 en LIB 5 staan er nog op de planning?
9. Hoe verhoudt bouwen binnen LIB 4 en LIB 5 zich tot deze uitspraak, zowel voor reeds gerealiseerde als nog te bouwen woningen?
   
10. Hoeveel woningbouwplannen in de provincie komen nu in gevaar door de uitspraak van de rechtbank? Indien de verwachte overschrijding van geluidsnormen bij aankomende woningbouwplannen worden beoordeeld als een schending van mensenrechten, is GS dan bereid om in gesprek te treden met gemeenten om deze plannen te heroverwegen ten behoeve van de gezondheid van toekomstige inwoners? Zo nee, waarom niet?
    

[1] Effecten van geluid | RIVM

[2] Vliegen en geluidshinder - Eerlijk over vliegen

[3] Schiphol - Provincie Noord-Holland

[4] Rechter: Nederland schendt mensenrechten door te veel vlieghinder toe te staan; 100.000 Schipholvluchten op de tocht | Het Parool