Vragen over een nodeloze ontheffing afschieten kauwen in Hilversum

Indiendatum: 18 jan. 2022
Antwoorddatum: 15 feb. 2022

iBabsOnline Overzicht details - PNH

Inleiding vragen

Op 21 december 2021 heeft de Omgevingsdienst NHN[1], namens GS, een ontheffing gepubliceerd voor het toestaan van vangen en doden van kauwen in het centrum van Hilversum. Kauwen zijn erg slimme vogels die precies weten waar eten te halen is, hetgeen de oorzaak blijkt te zijn van de overlast. Het doden van de dieren is een zinloze wrede actie, omdat met de juiste preventie overlast vrijwel altijd te voorkomen is, zeker als het gaat om kraaiachtigen. O.a. de Vogelbescherming heeft ook haar ongenoegen geuit over deze gang van zaken.

In de ontheffing is te lezen dat jarenlang tijdrovende en onzinnige verjaging heeft plaatsgevonden en dat er verkeerde vuilnisbakken door de gemeente zijn geplaatst. Daarom wordt er nu gekozen om over te gaan tot het doden van de dieren, in plaats van om juiste preventieve maatregelen te nemen.

Inleiding antwoorden
De door ons verleende ontheffing d.d. 15 december 2021, gebaseerd op de ontheffingsaanvraag van de gemeente Hilversum d.d. 29 oktober 2021 en waar de vragen betrekking op hebben is, op 24 februari 2022 ingetrokken. Het Hilversumse College van Burgemeester en Wethouders heeft ons daartoe verzocht per brief d.d. 22 februari 2022. Aangezien de vragen betrekking hadden op de eerder verleende ontheffing gaan de antwoorden
op die ontheffing in.

Vragen

Vraag 1:
Heeft de ODNHN advies gegeven aan gemeente Hilversum over het type vuilnisbakken dat gebruikt kan worden om kraaiachtigen te weren?

Antwoord 1:
Nee, het is aan de gemeente om daar informatie over in te winnen.

Vraag 2:
Klopt het dat Bij12 geen module heeft die handvatten biedt, aan bijvoorbeeld gemeentes, om overlast te voorkomen door kraaiachtigen (in tegenstelling tot module meeuwen)?

Antwoord 2:
De BIJ12 heeft ook voor kraaiachtingen (dus ook voor kauwen) een faunapreventiekit https://www.bij12.nl/onderwerp....
De focus van deze faunapreventiekits is wel meer op het voorkomen van schade aan de landbouw en niet op het voorkomen of beperken van overlast in stedelijk gebied aangezien Faunazaken zich vooral bezig houdt met schade aan de landbouw.

Vraag 3:
De ontheffing is jaarrond. Er mag ook gejaagd worden in de winter en tijdens het broedseizoen. Is hiermee de ontheffing niet veel te ruim afgegeven?

Antwoord 3:
De ontheffingsaanvraag is getoetst op basis van de Wet natuurbescherming. De ontheffing kan jaarrond worden gebruikt tot en met 15 maart 2024. De ontheffing kan daarmee worden gebruikt op de momenten dat de kauwen de schade veroorzaken.

Vraag 4:
Aangezien het probleem niet bij de bron aangepakt wordt, zullen er steeds nieuwe kauwen aangetrokken worden tot voedsel dat beschikbaar is. Wat is het beoogde einddoel van deze dodelijke ontheffing?

Antwoord 4:
De ontheffing is aangevraagd in het belang van de volksgezondheid of de openbare veiligheid zoals genoemd in artikel 3.3, lid 4, onder b, sub 1 van de Wet natuurbescherming. Er is op De Groest in Hilversum sprake van een aanhoudend ernstig probleem met door kauwen uitgescheiden ontlasting. De Groest is een drukbezocht verblijfs- en uitgaansgebied in het centrumgebied van Hilversum met een concentratie van cafés en restaurants met de daarbij behorende terrassen. Het gebied wordt zowel overdags alsook ’s avonds en ’s nachts druk bezocht (uitgaande van de situatie dat alle locaties open kunnen zijn gegeven de kabinetsaanpak tegen het coronavirus). De poepende
kauwen vormen daarmee in het centrum van Hilversum en met name op De Groest een risico voor de volksgezondheid. Het doel van deze ontheffing is dan ook de voortdurende voorkoming van schade aan het belang van de volksgezondheid op de momenten dat die schade dreigt of zich voordoet.

Vraag 5:
Gemeente Hilversum heeft een voorlichtingscampagne “Welke dieren komen er voor rondom mijn huis?”[2]. Hier worden geen tips gegeven om overlast tegen te gaan. Heeft u overleg gezocht met de gemeente om via publieksvoorlichting te zoeken naar oplossingen?

Antwoord 5:
Nee, wij zien dergelijke publieksvoorlichting als een aangelegenheid van de gemeente.

Vraag 6:
Ondertussen zijn er dierenbelangenorganisaties die bezwaar hebben aangetekend tegen deze ontheffing[3]. Is er vooraf contact gezocht met dierenorganisaties?

Antwoord 6:
Wij zijn niet op de hoogte van contacten van de gemeente Hilversum met dierenorganisaties over de ontheffingsaanvraag. De commotie die is ontstaan ná het verlenen van de ontheffing heeft het Hilversumse bestuur doen besluiten ons formeel verzoek te doen de verleende ontheffing in te
trekken. Aan dat verzoek is inmiddels voldaan.

Vraag 7:
Het afhandelen van bezwaarschiften vraagt extra ambtelijke en juridische capaciteit. Gaat er in het vervolg contact gezocht worden met dierenorganisaties zoals Dierenbescherming, Faunabescherming en Vogelbescherming, voordat een ontheffing voor het doden afgegeven wordt?

Antwoord 7:
Nee. Het ligt naar ons oordeel op de weg van de aanvrager om voorafgaande aan de indiening van een ontheffingsaanvraag als de onderhavige, contact te leggen met (dieren-) organisaties die de aanvrager van advies kunnen dienen.

Vraag 8:
Gedeputeerde Dierenwelzijn Ilse Zaal heeft beloofd zich in te zetten om dieren beter te beschermen en onnodig doden te voorkomen. Daarvoor zou ze vaker met andere gedeputeerden overleggen en ook input van dierenbeschermers/experts betrekken.

a) Heeft gedeputeerde Dierenwelzijn naar deze zaak gekeken en goedgekeurd?
b) Is de gedeputeerde het met ons eens dat er beter naar alternatieven gekeken moet worden?
c) Het meer denken vanuit het belang van het dier is relatief nieuw in uitvoering van beleid. Het vereist inzet op kennis en bewustwording. Wil de gedeputeerde zich inzetten voor bijvoorbeeld trainingen van ambtenaren bij de omgevingsdienst om bewustwording rond dierenwelzijn en niet-dodelijke alternatieven te verhogen?

Antwoord 8:
a) Nee. De Omgevingsdienst Noord-Holland Noord (OD NHN) is namens Gedeputeerden Staten (GS) gemandateerd om ontheffingsaanvragen te toetsen aan de Wet natuurbescherming en aan de bepalingen van de Omgevingsverordening Noord-Holland 2020 en de Beleidsregel natuurbescherming Noord-Holland. Goedkeuring vooraf door de
gedeputeerde maakt geen onderdeel uit van de ontheffingsprocedure.
b) In artikel 3.3, lid 4 van de Wet natuurbescherming is vastgelegd dat GS uitsluitend ontheffing kunnen verlenen wanneer er sprake is van een maatschappelijk belang, er geen andere bevredigende oplossing is en de staat van instandhouding niet in het geding is. In de afweging of er in deze situatie geen andere bevredigende oplosssing bestaat is het totaal aan door de gemeente toegepaste preventieve middelen meegenomen, zoals onder
andere angstkreten, laserstralen, inzet van roofvogels (valkenier), het vervangen van kastanjebomen voor bomen met meer open structuur, het vervangen van de oude vuilnisbakken voor moeilijker toegankelijke vuilnisbakken, het afschermen van terrassen met schermen en parasols, het dagelijks schoonmaken van de straat en terrassen, en het vangen en elders uitzetten van kauwen. Deze blijken in de praktijk niet effectief genoeg om
de schade te voorkomen gezien het feit dat de schade blijft optreden en toeneemt.
c) Dierenwelzijn maakt al van meet af aan onderdeel uit van het faunabeleid en is dus geen nieuw onderwerp. De Wet natuurbescherming geeft voldoende waarborgen voor het welzijn van wilde dieren, zoals de zorgplicht in artikel 1.11. De toetsing aan de wet zoals die door OD NHN wordt uitgevoerd is vanzelfsprekend inclusief dit belang. De ambtelijke organisatie is voldoende op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van onderzoek naar dierenwelzijn en niet-dodelijke alternatieven, zoals de Onderzoeksagenda BIJ12 Faunazaken 2022-2023.

Vraag 9:
Gaat u de ontheffing intrekken?

Antwoord 9:
Gelet op de inhoud van de onderliggende ontheffingsaanvraag bestond daartoe geen aanleiding. Intrekken van de ontheffing is aan de orde in het geval de gemeente Hilversum ons daartoe een verzoek zou doen. Dat laatste is aan de orde; naar aanleiding van een verzoek daartoe van de gemeente is de ontheffing inmiddels ingetrokken.

Vraag 10:
Gaat u in gesprek met de gemeente om te zoeken naar een passende oplossing, waarbij dieren niet gedood hoeven te worden?

Antwoord 10:
Nee.

[1] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/prb-2021-12591.html

[2] https://www.hilversum.nl/Home/Duurzaam/Natuur_in_de_buurt/Dieren_in_mijn_buurt

[3] https://www.animalrights.nl/weg-met-vangkooien-voor-kauwen-hilversum