Uitspraak rechter: streep door goed­keu­ringen provincie om duizenden dieren dood te schieten

De Raad van State deed vorige week een voor de provincie pijnlijke uitspraak. De provincie heeft zes jaar lang goedkeuring gegeven aan het doodschieten van dieren, terwijl deze goedkeuring niet goed onderbouwd was en daarmee in strijd met de wet is. Duizenden knobbelzwanen, meerkoeten, konijnen, spreeuwen, gaaien, eksters, houtduiven, zwarte kraaien, kauwen en vossen zijn onder deze ten onrechte afgegeven goedkeuring gedood. De Partij voor de Dieren heeft vragen gesteld aan de provincie.

Statenlid Ilona Haas (Partij voor de Dieren): “Wij hebben in 2017 al politiek aangekaart dat het faunabeheerplan waar het hier om gaat, aan alle kanten rammelt. Daar heeft de provincie toen geen gehoor aan gegeven. Die gelooft nog steeds de jagers op hun blauwe ogen. Weer een voorbeeld van falend overheidsbeleid, nu ten koste van duizenden dieren en ook inwoners van de provincie, terwijl er genoeg signalen waren dat het beleid niet deugt.”

Volgens de Wet natuurbescherming mogen bovengenoemde dieren alleen onder strikte voorwaarden worden gedood. Twee belangrijke voorwaarden zijn dat er geen andere manieren dan doden zijn om schade te beperken en dat er ook daadwerkelijk sprake is van schade.

De provincie keurde in 2017 het door de Faunabeheereenheid opgestelde Faunabeheerplan algemene soorten 2017-2023 goed. Tegen deze goedkeuring maakte de Faunabescherming bezwaar. De hoogste bestuursrechter gaf de dierenrechtenorganisatie, zes jaar later, gelijk: voor zowel provinciaal vrijgestelde soorten als landelijk vrijgestelde soorten geldt dat in het Faunabeheerplan onvoldoende is onderbouwd dat aan de eisen uit de Wet natuurbescherming is voldaan. De Faunabeheereenheid en het college van GS mochten daarom al die jaren niet uitgaan van de landelijke en provinciale vrijstellingen. De uitspraak geldt voor de knobbelzwaan, maar ook voor de meerkoet, de spreeuw, de gaai, de ekster, de houtduif, de zwarte kraai, de kauw, het konijn en de vos.

De Partij voor de Dieren wil onder andere van de provincie weten hoeveel dieren de afgelopen zes jaar in strijd met de wet zijn gedood. Ook wil de partij weten wat de gevolgen zijn van deze uitspraak: blijft zij het opstellen van faunabeleid uitbesteden aan de faunabeheereenheid (voornamelijk jagers en voorstanders van de jacht) of gaat zij zelf het afschotbeleid bepalen. En gaat de provincie op zijn minst organisaties als de Faunabescherming en de Dierenbescherming betrekken bij het opstellen en al of niet goedkeuren van nieuwe faunabeheerplannen?

Zwanenafschot Hoogwoud
Een schrijnend voorbeeld van het doodschieten van dieren is het recente bericht dat aan de Mienakker in Hoogwoud, gemeente Opmeer, meerdere zwanen zijn afgeschoten door jagers.[1] [2] Hier zou de reden schadebestrijding zijn. Volgens de foutief toegepaste mogelijkheid voor een provinciale vrijstelling mogen knobbelzwanen gedurende het hele jaar, zeven dagen per week en in de hele provincie dood worden geschoten.

Ilona Haas: “Veel mensen weten niet dat zwanen in Noord-Holland ‘vogelvrij’ zijn en zijn geschokt als zij toevalligerwijs getuige zijn van een jager die in koelen bloede een zwaan in een weiland afschiet. Knobbelzwanen zijn zelden dood na één schot. Honden halen het aangeschoten dier op waarna de jager in het gunstigste geval nog meer schoten lost om het dier uit zijn lijden te helpen. Dat is dan nog volgens de regels. Regelmatig verschijnen er filmpjes van grove overtredingen bij de zwanenjacht, zoals het achterlaten van een nog levende zwaan met gebroken vleugels. Stop met zwanen afschieten. De dieren zijn wettelijk beschermd en veroorzaken nauwelijks schade. Zij gaan levenslange relaties aan, en leven anders dan ganzen niet in groepen. Wordt er een zwaan geschoten, dan blijft een rouwende partner achter.”

Knobbelzwanen zijn beschermde dieren en mogen volgens de Wet natuurbescherming alleen worden afgeschoten als aangetoond is dat zij belangrijke schade veroorzaken en alle andere middelen om schade te voorkomen zijn uitgeput. Doden is het laatste redmiddel. Niettemin wordt in Noord-Holland bijna 30 procent in het voorjaar getelde zwanen door jagers gedood.

De rechter oordeelde dat in het Faunabeheerplan niet aannemelijk is gemaakt dat knobbelzwanen in de hele provincie gedurende het hele jaar belangrijke schade hebben aangericht. Daarmee ontbreekt een nauwkeurige en treffende motivering van de noodzaak van afschot. Daarnaast oordeelt de rechter dat in het Faunabeheerplan onvoldoende is onderbouwd dat geen andere bevredigende oplossing bestaat dan afschot.

[1] Boosheid en verdriet in Hoogwoud om afschot zwanen. ’Laatste optie als wegjagen niet werkt’ | Noordhollands Dagblad

[2] ’Als je met een dode zwaan aan z’n nek ’t veld uitloopt, ligt dat gevoeliger dan een kraai’. Jagers reageren op commotie afschot | Noordhollands Dagblad