Motie Op de bres voor groen en landbouw Lutke­meer­polder

Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op maandag 14 september 2020 te Haarlem, ter bespreking van motie vreemd aan de orde van de dag inzake behoud van groen en landbouw in de Lutkemeerpolder;

constaterende dat:

• de Lutkemeerpolder een uniek en kwetsbaar gebied is met een historisch boerenlandschap, een uitzonderlijk vruchtbaar landbouwgebied is en onderdeel is van een ecologische en recreatieve verbindingszone met grote meerwaarde voor burgers;
• de Lutkemeerpolder een vitaal onderdeel is van het bijzondere scheggenlandschap uit het wereldvermaarde Amsterdams Uitbreidingsplan (AUP 1934)[1], dat eenmaal bebouwd en ‘verrommelt’ onherstelbaar is;[2]
• de Provincie Noord-Holland dit soort cultuurlandschap van grote waarde acht en wil beschermen;
• in het coalitieakkoord de grote waarde van bijzonder cultuurlandschap en groen wordt erkend en wordt gesteld dat we daarom “dit landschap willen behouden en we ongewenste ruimtelijke effecten tegengaan”;
• de Lutkemeerpolder het laatste stukje historische (biologische) landbouwgrond van Amsterdam is en meer dan 75% van ondervraagde Nederlanders het belangrijk vindt dat dit soort landschappen behouden blijft;[3][4]
• het gebied bijdraagt aan de biodiversiteit en levenskwaliteit van bewoners in de regio, en bescherming biedt tegen de gevolgen van klimaatverandering;
• recente berekeningen van Wageningen University & Research (waarvan een van de onderzoekers tijdens de laatste commissievergadering heeft ingesproken) laten zien dat de groene Lutkemeer, met zijn sociaaleconomische functies en natuurwaarden, jaarlijks miljoenen euro’s oplevert, met de potentie tot nog verdere waardeverhoging;[5]
• dit bijna volledig teniet dreigt te worden gedaan door plannen voor een bedrijventerrein;
• recent de eerste werkzaamheden in een deel van het gebied zijn gestart om grond klaar te maken voor wegen en gebouwen, maar het verleden leert dat dit nog niet betekent dat die bebouwing er onvermijdelijk komt;[6][7]
• er groot en langdurig verzet is vanuit burgers en maatschappelijke organisaties tegen deze plannen;[8]
• er een rechtskundig advies ligt waarin wordt geconcludeerd dat er voldoende zwaarwegende redenen zijn om de Lutkemeerpolder te behouden en het nog niet te laat is om de plannen te heroverwegen;[9]
  
• de Provincie Noord-Holland aandeelhouder is van SADC en dus mede verantwoordelijk is voor het project op het terrein van Lutkemeerpolder;
  

overwegende dat:

• een onderdeel van goed bestuur is om te leren van voortschrijdend inzicht en plannen te wijzigen als de veranderende maatschappelijke omstandigheden en uitdagingen hierom vragen;
• we te maken hebben met grote uitdagingen rond o.a. biodiversiteit, milieu, voedsel- en landbouw;
• de Provincie Noord-Holland ambities heeft op het gebied van behoud van cultuurlandschap, voedsel-en landbouwtransitie (natuur-inclusieve kringlooplandbouw, eiwittransitie, meer lokale consumptie en productie) en biodiversiteit;
• de Provincie zich keert tegen verrommeling van het landschap;
• de bijzonder vruchtbare grond van de Lutkemeerpolder ideaal is voor voedselteelten en dus bijdraagt aan de ambities voor kringlooplandbouw en groene eiwittransitie;
  
• er veel bedrijventerreinen zijn, maar gebieden als de Lutkemeerpolder schaars en steeds waardevoller zijn;
• de plannen voor een bedrijventerrein dateren uit een tijd dat de urgentie voor behoud van biodiversiteit, groen en lokale kringlooplandbouw niet werd gevoeld;
  
• de coronacrisis het belang van meer groen, gezond en lokaal voedsel heeft laten zien en burgers daar steeds meer om vragen;
  
• aanleg van bedrijventerreinen een zeer conjunctuurgevoelige activiteit is;[10]
  
• zoals tijdens de laatste economische crisis bleek, het ook nu - gezien de coronacrisis - niet opportuun lijkt plannen voor het ontwikkelen van een bedrijventerrein bij Lutkemeer III door te voeren;
• de Provincie Noord-Holland burgerparticipatie belangrijk vindt en verder wil stimuleren;
  
• er vanuit burgers, boeren en ondernemers waardevolle alternatieve plannen liggen voor de Lutkemeerpolder, waarbij de grond wordt gebruikt om de lokale voedselkringloop verder te ontwikkelen met behoud van het historische landschap, mogelijkheden voor (sociale) dagbesteding, recreatie en educatie, op basis van ecologie, biodiversiteit en klimaatadaptatie (“Plan Biopolder”);[11]
  
• verschillende maatschappelijke investeerders bereid zijn geld te steken in het vrijkopen van de grond om deze beschikbaar te houden voor biologische landbouw.[12]
  
• dit uitstekend past in de toekomstvisie van zowel de provincie als de gemeente Amsterdam en een serieuze, grondige overweging van huidige plannen voor Lutkemeer III te rechtvaardigen is;
  
• de komst van een bedrijventerrein van 43 ha in Amstelveen eerder is tegengehouden door de provincie Noord-Holland vanwege overcapaciteit in de regio;
  
• de noodzaak voor een bedrijventerrein op juist deze unieke locatie niet is aangetoond, gezien de leegstaand elders;[13]

verzoeken GS om:

• op zo kort mogelijke termijn in gesprek te treden met gemeente Amsterdam, SADC betrokken burgers en ondernemers, om nog een keer zorgvuldig te kijken naar mogelijke alternatieven voor de omvorming van dit deel van de Lutkemeerpolder voor bedrijven, en naar de mogelijkheden om groen en biologische landbouw in Lutkemeerpolder te behouden en te ontwikkelen;
• daarbij in ieder geval ook mee te nemen:
  - de gevolgen van de coronacrisis en de opgaven rondom landbouw- en voedseltransitie en biodiversiteit;
  - verkenning van mogelijkheden bestaande locaties beter en efficiënter te benutten als alternatief voor de ontwikkeling van bedrijventerrein Lutkemeer III;
  - serieuze verkenning van mogelijkheden voor Plan Biopolder in de Lutkemeerpolder;- gedegen onafhankelijk onderzoek (bijvoorbeeld in samenwerking met WUR) naar de kosten en baten om van verdere plannen voor bedrijventerrein af te wijken, waarbij ook klimaatadaptatie, biodiversiteit, landschappelijke waarde en duurzaam lokaal geteeld voedsel serieus worden meegewogen;
  
• PS vervolgens zo snel mogelijk in detail te informeren over de resultaten,

en gaan over tot de orde van de dag.

Fotografie: Robby Hiel

[1] https://www.arcam.nl/manifest-...
[2] https://onh.nl/verhaal/de-groe...; https://onh.nl/verhaal/het-algemeen-uitbreidingsplan-aup
[3] https://joop.bnnvara.nl/opinie..
[4] https://www.boerenbusiness.nl/...
[5] https://www.wur.nl/nl/Waardecr...
[6] https://www.nhnieuws.nl/nieuws...
[7]https://amsterdam.raadsinforma...
[8] O.a. IVN, Milieudefensie, Toekomstboeren, etc. http://behoudlutkemeer.nl/
[9] https://amsterdam.raadsinforma...
[10] https://amsterdam.raadsinforma...;
http://behoudlutkemeer.nl/grond_en_geld/leegstand/; https://www.sadc.nl/beschikbar...
[11] https://voedselverbindt.nl/ite...
[12]https://amsterdam.raadsinforma...
[13] http://behoudlutkemeer.nl/grond_en_geld/leegstand/