Bijdrage Toepassen Provin­ciale Coör­di­na­tie­re­geling (PCR) project Everest Tata Steel

Voorzitter,

We gaan eerst in op het voorliggende voorstel en aan het einde op de motie van de PvdA en onze eigen motie met DENK.

Burgers uit de IJmond smeken ons al jaren om hun gezondheid te beschermen tegen Tata’s vervuiling. Resultaat is dat mensen nog steeds met een veel hogere kans op o.a. kanker moeten leven.

En vandaag worden we door Tata gevraagd of we de zogenaamde Provinciale Coördinatieregeling (PCR) willen toepassen om het vergunningsproces voor het CO2-afvang project EVEREST te versnellen. Een project dat een end of pipe maatregel is waar de industrielobby keihard op heeft ingezet, ten nadele van investeringen in echt schone technieken. Een project dat inwoners nóg decennia in een gifcocktail laat leven. En een versneld vergunningsproces waarbij burgers maar 1 echte kans hebben om het plan aan te vechten.

En dát over een maatschappelijk heel gevoelig onderwerp.

Je zou bijna denken dat dit voorstel een slechte grap is. Maar nee, GS adviseert positief.

Tata wordt weer op haar wenken bediend. Kregen onze natuur en bewoners van IJmond maar zo’n VIP behandeling. Een versnelde bescherming van hun gezondheid.

GS doet alsof dit slechts een neutrale procedurestap is, maar de voordracht is doordrenkt van insinuaties dat EVEREST een goed project zou zijn. Geen woord over de hoge risico’s en onzekerheden. Geen woord over dat hierdoor mensen waarschijnlijk langer giftige lucht moeten inademen. Waarom benoemt GS niet op z’n minst ook die nadelen?

Voorzitter, we vragen onze collega’s om zich achter de oproep van Greenpeace en burgers van IJmond te scharen en tegen de voorliggende voordracht te stemmen. Zolang verschillende alternatieve scenario’s met groene oplossingen nog niet geanalyseerd zijn, en zolang er grote maatschappelijke onrust is, is de toepassing van PCR voorbarig.

Als we instemmen zetten we bovendien nog een stap in een doodlopende weg. Zo stelt de Statenvoordracht dat Everest “essentieel voor het beschikbaar komen van een CO2 netwerk in de regio”. Kortom: we hebben steeds Tata’s CO2 uitstoot nodig om het idee van afvang en opvang van CO2 van de grond te krijgen. Daarmee wordt de maatschappij verder afhankelijk gemaakt van Tata Steel, waardoor het nóg moeilijker wordt Tata te bewegen om snel schoon te produceren.

Hebben burgers dan voor niets tientallen keren hier wanhopig ingesproken en Statenleden proberen wakker te schudden?

Voorzitter,

Daarnaast merken wij op dat er veel wordt gesproken over de onzekere haalbaarheid van alternatieve, echt groene plannen. Maar beseffen de Statenleden hier dat die onzekerheden ook voor het CO2-project gelden? Het verschil is dat die laatste het CO2-probleem niet oplost, maar weer doorschuift naar toekomstige generaties.

Er is decennia vooral ingezet op zulke end-of-pipe maatregelen. Elke keer kost het bakken vol met geld, en elke keer lopen we tegen de muur aan. Ondertussen gaat dit soort greenwashing ten koste van investeringen in echte oplossingen.

Inzet van end of pipe maatregelen is niet klimaatproblemen oplossen, maar doodschuiven.

Dat brengt ons bij de motie van PvdA en onze eigen motie.

Het goede aan de PvdA motie is dat het zich schaart achter het FNV-plan, dat echte oplossingen kan brengen.

Tegelijkertijd lijkt het volgens de letter van de motie kiezen tussen end of pipe maatregel óf FNV-plan. Mocht het FNV plan worden afgeschoten, is onze vraag aan PS en GS: willen jullie dan pleiten voor een onafhankelijke analyse van andere, echt groene scenario’s voor Tata, voordat verdere stappen worden gezet?

Wij hebben daarom een motie die het voorstel van de PvdA aanvult. PS kunnen niet alles sturen, maar samen kunnen we een mooi signaal geven richting het Rijk.

Daarom de volgende motie, die we samen met DENK indienen:

spreken uit:

• end-of-pipe maatregelen zoals afvang (en uiteindelijk opslag) van CO2 van Tata Steel in principe onwenselijk te vinden;

• van het Rijk volop inzet te willen op technieken waarbij geen CO2 ontstaat (bronaanpak);

Laten we als PS vandaag breken met de decennialange trend van uitstel van echte oplossingen en doorschuiven van problemen naar jongeren.

Dank u wel.