Vragen over het bericht ‘Pro­vincie moet huiswerk overdoen voor boetes Tata Steel’

Indiendatum: 23 dec. 2024

Inleiding
Op dinsdag 17 december ’24 stonden Tata Steel en de Omgevingsdienst NZKG (OD NZKG), die namens de provincie toezicht houdt, tegenover elkaar in de rechtbank in Haarlem. Het ging daarbij over de boetes die Tata Steel moet betalen als er zogenaamde rauwe kooks (zwarte gifwolken) optreden bij de kooksgasfabriek 2 (kgf2). Bij rauwe kooks komen onder andere veel kankerverwekkende stoffen vrij.

De OD NZKG legt sinds 2021 boetes voor deze rauwe kooks op. Er loopt nu een derde ronde dwangsommen. Binnen deze zogenaamde last onder dwangsom zijn zeven keer boetes opgelegd, en heeft de omgevingsdienst bekendgemaakt nog twee boetes te willen opleggen. Na vijftien boetes is de maximum dwangsom bereikt. Tegelijkertijd zijn er volgens omwonenden al veel méér rauwe kooks opgetreden waarvoor een boete had moeten worden opgelegd. Pas nadat omwonenden in 2019 handhaving door de Omgevingsdienst hadden afgedwongen, werd duidelijk dat zo’n tweehonderd keer per jaar een ‘rauwe oven werd uitgedrukt’.

Er staat veel op het spel voor zowel Tata Steel als voor omwonenden. De kgf2 is zowel een zeer vervuilend als winstgevend onderdeel van de staalfabriek. Tata Steel vreest dat handhaving van de last onder dwangsom op den duur kan leiden tot sluiting van kgf2. Tata Steel liet zich vertegenwoordigen door drie advocaten.

Tijdens de zitting bleek dat de OD NZKG een fout had gemaakt. De OD had een verkeerde versie van een boetebesluit aan Tata Steel gestuurd. De rechters kwamen tot de conclusie dat ‘er kwesties zijn waar de feiten nog niet duidelijk zijn en tot veel discussie leiden’. Daarom verwees de rechter alle betwiste beslissingen over de individuele dwangsommen, of het nu ging om boetes die volgens Tata onterecht waren opgelegd of boetes die volgens omwonenden onterecht níet waren opgelegd, terug naar de bezwaarfase bij de provincie. Een onafhankelijke bezwaarcommissie moet de besluiten opnieuw gaan bekijken.

Over de vraag of een incident met rauwe kooks binnen de vergunning valt, komt wel een oordeel van de rechtbank. Over zes weken.

Het is niet voor het eerst dat Tata hoge boetes dreigt te ontlopen. In 2022 verwees de Raad van State een serie boetes ter waarde van in totaal 450 duizend euro naar de prullenbak, omdat de vergunningen niet zorgvuldig genoeg waren opgesteld om erop te kunnen handhaven.

[1][2][3]

Deze uitkomst betekent een grote vertraging in de handhaving.

Vragen

1. Hoe gaan GS ervoor zorgen dat de OD NZKG zo goed mogelijk geëquipeerd is voor zulke belangrijke rechtszaken en de procedures daaraan vooraf?
2. Klopt het dat de provincie over de tot nu toe opgelegde individuele dwangsommen opnieuw een besluit moet nemen? Hoeveel vertraging gaat dit opleveren in deze handhavingszaak? Wanneer kunnen we nieuwe besluiten verwachten?
   

[1] Provincie moet huiswerk overdoen voor boetes Tata Steel | Noordhollands Dagblad
[2] In de rechtbank gaat het tussen Tata en de Omgevingsdienst vooral over woorden | de Volkskrant
[3] Provincie moet opnieuw kijken naar milieuboetes Tata Steel na geblunder | Klimaat | NU.nl