Op weg naar een ruim­telijk voorstel

Ja voorzitter…

De Omgevingsvisie als vertrekpunt: daar wordt mijn fractie wel vrolijk van. Hopelijk wordt hier wel ietsje ambitieuzer mee omgegaan dan in de afgelopen 6 jaar, want alle mooie ambities uit de Omgevingsvisie zijn er vooralsnog maar mondjesmaat in beleid geland. Maar laten we positief blijven, het vertrekpunt kan onze goedkeuring verdragen.

Ja dan het magische getal 27. Allereerst 27 procent ruimte die we tekort komen in Noord-Holland om aan de ruimtevraag te voldoen. En ja inderdaad: de oplossing dient onder meer gezocht te worden het winnen van ruimte door ruimtelijke functies te combineren. En dan is een natuur-inclusieve ruimtelijke inrichting volgens mij dan toch het meest laaghangende fruit. En het ruimtelijk voorstel laat daar ook geen onduidelijkheid over bestaan hoor, maar… in de praktijk gebeurt er tot nu toe vrij weinig op dit gebied.

Initiatieven vanuit de Staten op het gebied van natuurinclusief bouwen zijn de afgelopen jaren nou niet bepaald door de opeenvolgende colleges omarmt. Dit alle mooie woorden en ambities ten spijt. We vertrouwen er dus op dat daar vanaf nu verandering in komt.

En ik zou graag willen beginnen met een werkbezoek aan succesvolle voorbeelden van natuurinclusief wonen, werken en leven, en vraag deze commissie dan ook hoe ze daar tegenover staat. Een mooi voorbeeld is de Toolbox Natuurinclusief Bouwen (Meer ruimte voor de natuur in de gebouwde omgeving) van de gemeente Nijmegen. Dit is zowel door de bouwsector als door ecologen enthousiast ontvangen, zowel voor nieuwbouw als bestaande bouw. Ik kan u verzekeren dat we daar als commissie welkom zijn. Ook dichterbij huis zijn er mooie voorbeelden te vinden: bijvoorbeeld het particulier initiatief De Groene Ruijter in Bussum

Het lijkt er namelijk op dat aan agrarische ondernemers wel wordt gevraagd natuurinclusief te gaan denken en werken, maar dat de rest van de provincie achterblijft. Een enkel bedrijventerrein uitgesloten.

En dat terwijl er in het ruimtelijk voorstel juist een hele pagina gewijd is aan “KEUZES MAKEN MET LEF”.

Daar wil ik even twee dingen uitpikken.

1. De vraag of we een gezonde leefomgeving leidend moeten maken zou wat ons betreft niet gesteld hoeven worden. Lef tonen betekent dat de gezondheid van onze inwoners te allen tijden voorop staat.
2. De constatering dat we afscheid moeten nemen van bestaande kwaliteiten vinden we het begin van lef. We zien dat het landschap van de toekomst in hoge mate in de weg wordt gezeten door de onevenredige focus op de kwaliteit openheid. Ik zal hier later op terugkomen.

Dan de 27 keuzes c.q. vraagstukken. Hierin wordt soms al een richting gegeven als dat past bij het huidige beleid. Op een aantal vraagstukken zal echter echt het roer om moeten ten opzichte van ons huidige handelen. En dan komen er inderdaad richtinggevende manoeuvres, maar die vereisen nog wel wat concretisering in de komende periode.

Een paar voorbeelden: zoetwateraanbod in balans brengen met de zoetwatervraag. Pak daarbij door op de KRW-doelen!

Het geven van ruimte aan water en de consequenties die dit kan hebben voor huidig en toekomstig landgebruik. Pak door op klimaatadaptatie, waterberging, natuurlijk peilbeheer, natte teelt en natuur.

Het type economische ontwikkeling dat we willen faciliteren en vormen van landgebruik. Pak dan door op betekeniseconomie, zet in op bedrijven met een maatschappelijke meerwaarde!

Het oplossen van energienetcongestie. Maak nou eens echt werk van het stimuleren van energiebesparing!

Maken we gezonde leefomgeving leidend en laten we industrie- en woonfuncties zich pas in elkaars nabijheid ontwikkelen als een gezondere leefomgeving geborgd is? Hoe verhoudt zicht dat tot hoe we tegen bijvoorbeeld Tata Steel en Schiphol aankijken?

De woningnood oplossen en inzetten op het versnellen van de bouwproductie van al in voorbereiding zijnde plannen. Ga dan niet alleen aan de slag met natuurinclusieve gebouwen, maar zet in op een natuurinclusieve leefomgeving, dan zijn we echt klimaat- en toekomstbestendig aan het ontwikkelen!

De bereikbaarheid is in het geding met alle woningbouw en economische ontwikkelingen. Pak door op de rol die de stationslocaties in Alkmaar, Heerhugowaard en Hoorn kunnen spelen in zowel woningbehoefte, als voorzieningen als sleutelgewrichten voor duurzame mobiliteit met name in de Noord-Zuidverbinding? En zet waar mogelijk in op mobiliteitsvormen met weinig ruimtegebruik, dus collectief in dichtbevolkte gebieden.

En daar is ie eindelijk: Omgevingskwaliteit en het soms afscheid moeten nemen van bestaande kwaliteiten. Ga dan aan de slag met het landschap van de toekomst, en laat de kwaliteit openheid niet altijd in de weg staan van bijvoorbeeld voedsel- en klimaatbossen, recreatie en echte robuuste natuur. We zullen afscheid moeten nemen van een deel van onze onmetelijk grasfalthectares om de ruimtelijke puzzel te kunnen laten passen. Zet meer in op voedsel dat niet eerst in een ander dier gestopt wordt, maar dat rechtstreeks door de mens geconsumeerd kan worden. Ga op zoek naar dat toekomstbestendige, integrale, gestapelde landschap van de 21^ste eeuw!

En als laatste participatie. Wat willen de Noord-Hollanders? Neem de burgers mee, de regiomanagers en de Staten: stel desnoods een werkgroep op zodat proces breed gedragen wordt.

Kortom: ondanks dat we verwachten dat er nog een toekomstbestendige concretiseringsslag volgt, onderschrijven veel van de richting die wordt ingezet.

We zouden zelfs voor willen stellen het ruimtelijk voorstel als voorbeeld te laten dienen voor het PPLG. Want dat lijkt als voornaamste ambitie te hebben om zoveel mogelijk door te gaan met wat we al deden. Dat hebben we vanmiddag maar weer eens gezien.

Dus laat bij de uitwerking van de PPLG-gebiedsprocessen het ruimtelijk voorstel leidend zijn. Want twee integrale processen die redelijk losstaan van elkaar, halen diezelfde integraliteit juist onderuit.

Dank u wel!