Natuur en klimaat moeten altijd leidend zijn

De brieven van minister Van der Wal maken duidelijk dat we ervoor moeten waken dat we in de spreekwoordelijke stikstoffuik gaan zwemmen. Zoals de Partij voor de Dieren al vanaf het begin heeft geroepen: er is behoefte aan een integrale benadering met naast stikstof aandacht voor broeikasemissies, waterkwaliteit, verdroging en dierenwelzijn.

Fijn dat er aan de slag wordt gegaan met 2000 à 3000 bedrijven nabij Natura 2000-gebieden en/of wanneer zij grote uitstoters zijn, met als doel dat zij stoppen.

Dat leidt wel tot mijn eerste vraag:

Wat is een grote uitstoter? En wat voor soort bedrijven kunnen hiervoor in beeld komen? Hoe verhoudt deze ambitie zich tot grote uitstoters als Schiphol en Tata Steel?

Minder fijn dat er toch weer hoog wordt opgeven over het vermeende koploperschap in innovatie. We vrezen namelijk dat hier vooral wordt voorgesorteerd op technische innovaties. En dat terwijl we juist sociaal maatschappelijk moeten gaan innoveren, door in te zetten op een toekomstbestendig, veilig, gezond, dier- en klimaatvriendelijk en natuurinclusief voedselsysteem. Dat moet de opdracht zijn!

Alleen zo nemen we ook de andere opgaven uit het NPLG mee. Bovendien heeft de Raad van State recent weer een streep gezet door een aantal RAV-codes, wat nog maar eens onderstreept dat de focus op technische lapmiddelen een doodlopende weg is.

Gaat de Gedeputeerde veehouders helpen in de transitie naar natuurinclusieve bedrijfsvoering, met zo min mogelijk inzet op technische schijnoplossingen, die juridisch vaak onhoudbaar blijken?

De bouwvrijstelling blijkt ongeldig, zoals we allemaal al op onze klompen aan konden voelen. En wat zien we dan? De centrale vraag lijkt hoe het nu verder moet met de vergunningverlening voor wegen- en woningbouw en boerenbedrijven die willen uitbreiden. Volgens de Partij voor de Dieren moet de centrale vraag zijn hoe het nu verder moet met de natuur. Natuur en klimaat moeten altijd leidend zijn.

De stikstofcrisis is namelijk in eerste instantie een natuurcrisis. Daarom verbaast het ons dat er weliswaar 40% van de verhandelde stikstofruimte voor de natuur zal worden afgeroomd, in plaats van de huidige 30%. Maar dat zou toch minstens de helft moeten zijn, omdat natuurherstel uiteindelijk het enige middel is om uit de impasse te raken? "De feiten zijn dat er maar één oplossing is: de natuur herstellen!" Dat zijn de woorden van de minister, dit weekend in Dagblad Trouw.

Maar wanneer is de natuur hersteld? Volgens mijn partij als de biodiversiteit op orde is en de natuur geen negatieve impact meer ondervind door stikstof, landbouwgif, verdroging, fosfaten etc. Is dit ook de definitie die GS hanteert, over wat herstelde natuur is? Of luidt die anders?

De minister zegt dat ze niet alle latente ruimte kan controleren en dit alleen kan doen als er een vergunningaanvraag is.

Is het in Noord-Holland wel mogelijk om niet te wachten op vergunningsaanvragen om de natuurvergunningen te controleren?

Ook hebben we in het verleden gezien dat er ook hier in Noord-Holland gebruik is gemaakt van slapende vergunningen. De minister wil dit onmogelijk maken en ik wil de Gedeputeerde daarom vragen of zij kan toezeggen dat dit in Noord-Holland nu niet meer toegestaan gaat worden?

Minister Adema wil de veedichtheid omlaag, maar wil rustig de tijd nemen om tot een landbouwakkoord te komen. Naast boeren wil hij daarbij ook zijn oren laten hangen naar “partijen die de prijzen bepalen, zoals Friesland Campina”. Maar dat zijn nou juist de partijen die boeren in dit doodlopende systeem hebben geduwd.

Over het algemeen worden er weinig keiharde normen gesteld om de ambities gestand te doen. De provincies krijgen een jaar voor gebiedsvoorstellen, daarna volgen pas dwingende maatregelen. Maar er is nog absoluut geen idee hoe die maatregelen er dan uit moeten gaan zien.

Voorzitter, mijn fractie wil graag een toetsmoment inbouwen voor 1 juli 2023. Pas in het najaar horen van de Ecologische Autoriteit of we voldoen, is te laat. We willen niet teruggestuurd worden naar de tekentafel en kostbare tijd verspillen. Heeft GS op korte termijn het concept PPLG gereed, zodat er een pre-toetsing plaats kan vinden?

Dat moet kunnen, want veel opgaves, zoals vernatting en extensivering van veenweide, bufferzones rond Natura 2000 gebieden en extensivering van de vee-industrie zijn al langer op de provinciale radar.