Klimaat­ak­koord: lef tonen

Voorzitter,

We staan voor een belangrijk besluit. Het is duidelijk dat we grote transities moeten maken. Geen gerommel in de marges meer en eindeloos compromis. Lef tonen.

Tonen we die nu ook in de huidige afspraken?

De rechter heeft de staat opgedragen om de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met minimaal 25% te verminderen ten opzichte van 1990. Ook nu in hoger beroep zal die uitspraak er komen, gezien het advies van advocaat-generaal. Zonder extra maatregelen, zal Nederland lang niet voldoen aan deze wettelijk verplichtte minimale doelstelling.

De belangrijkste toets van de voorliggende klimaatafspraken is dus bij voorbaat niet gehaald.

Welke maatregelen gaat de provincie nemen om ervoor te zorgen dat we tegen 2020 wel de Urgenda-doelen halen?

Urgenda presenteerde een niet te negeren klimaatpakket met maatregelen, inclusief draagvlak van ruim 700 organisaties. Daarmee kan het reductiedoel voor 2020 worden behaald. In de Tweede Kamer is een motie aangenomen om die maatregelen serieus te nemen. Wij nemen de rechter, in tegenstelling tot onze overheid, wel serieus en zijn daarom van plan om een aantal van de Urgenda punten straks tijdens de vergadering van de Provinciale Staten te vertalen naar provinciale acties. Andere partijen weten ons te vinden.

Voorzitter, dan de energie en warmte.

De provincie wil techniekneutraal en grootschalig energie opwekken. Tegelijk lezen we in de stukken van vandaag dat provincies melkveehouders en varkenshouders als energie-opwekkers willen betrekken bij de RES-sen. Hoe zien GS dat precies voor zich? Hoe draagt het bij aan de provinciale ambities om problemen rond klimaat, milieu, natuur, water en bodemdaling integraal aan te pakken?

Hoeveel subsidiegeld verwachten GS dat naar de veehouderij zal gaan voor deze greenwashing- maatregelen?

Te veel van ons geld dreigt inefficiënt aan greenwashing en halve maatregelen te worden verspild.

Het klimaatakkoord rekent te sterk op biomassa zoals mest als duurzame energiebron.

Aan mestproductie gaat veel energieverspilling vooraf, terwijl het vergisten van mest zélf erg weinig energie oplevert. Mestfabrieken moeten nu een bijdrage leveren aan de klimaatdoelen, maar de installaties worden omgeven door mestfraudes, milieuproblematiek en overlast. Inzetten op mest om aan onze klimaatdoelen te voldoen pakt problemen niet bij de bron aan, maar maakt ons juist afhankelijk van de bron van het probleem.

We lezen in de stukken dat we ons “in gaan spannen voor een stimuleringsregeling voor mestopslagen. We werken actief mee aan positieve vergunningverlening. Een gezamenlijke taskforce van provincies en andere partijen verkennen in 2019 of het mogelijk is om aangewezen locaties snel te vergunnen zich te ontwikkelen tot potentiele locatie voor hoogwaardige mestverwerking en dit jaarlijks bij te stellen middels een masterplan.”

Waarom worden onduurzame mestopslagen en mestverwerking zo makkelijk gefaciliteerd?

Voorzitter, dit is geen bronbeleid, maar pure greenwashing. Zijn GS bereid volledig af te stappen van investeren in en faciliteren van mest en zich te richten op echt duurzame energie?

Verder: Waarom een expertisecentrum ter advisering en ondersteuning van melkveehouders voor het nemen van alleen broeikasreducerende effecten en voor mogelijkheden gebruik te maken van o.a. fiscale en financieringsinstrumenten? Waarom niet het geld inzetten om zo’ n expertisecentrum op te richten voor boeren die over willen schakelen naar plantaardig of meer willen doen met duurzame akkerbouw? We redden het namelijk aantoonbaar niet door alleen met technologie de veehouderij zogenaamde te verduurzamen. De veestapel moet krimpen.

Voorzitter, dan over die zogenaamde duurzame veehouderij.

Nederland is momenteel nog het meest veedichte land ter wereld. Als piepklein landje zijn we na VS de grootste exporteur van landbouwproducten. Dat is maatschappelijk onhoudbaar. Ook niet met technologie.

Willen we de klimaatdoelen halen, dan is krimp van de veestapel onvermijdelijk. Dat zeggen ook adviesorganen die de overheid adviseren, zoals de PBL en Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur [1]. PBL heeft laten zien dat zelfs als we álle technologie maximaal en effectief inzetten, tegen 2050 de veehouderij verantwoordelijk zou zijn voor de volledige jaarlijkse broeikasgasuitstoot in Nederland. Dat is geen reëel perspectief, omdat elders in de maatschappij de emissies dan naar nul teruggebracht zouden moeten worden. Veestapel moet krimpen.

Met de transitie van dierlijke eiwitten naar plantaardige eiwitten is grote klimaatwinst te behalen. Het grootste onderzoek (met data van o.a. 40.000 boerenbedrijven) naar de impact van ons voedsel op de planeet, uitgevoerd door Oxford Universiteit, bevestigt dat ook: plantaardige eiwitten hebben vergeleken met dierlijke eiwitten áltijd het minste impact op onze planeet (op het gebied van bijv. landgebruik, broeikasgasemissie, stikstof, verzuring en watergebruik). Altijd.

Zo bezien bestaat er dus echt geen klimaatvriendelijke veehouderij.

Het advies is helder: de meest effectieve manier om onze planeet leefbaar te houden, is door over te schakelen naar plantaardige eiwitten. Overschakelen naar plantaardig betekent dat we meer monden kunnen voeden, met minder landbouwareaal, dus meer ruimte voor natuur en andere activiteit en met veel minder uitstoot en vervuiling

Zijn de GS het met ons en Oxford eens dat een van de beste manieren om problemen integraal en structureel op te lossen het houden van minder dieren is en te kiezen voor een meer plantaardige landbouw?

Wachten op vraag vanuit consument, zoals GS voorstelt, is geen antwoord. Als we zo redeneren dan zouden we tot de laatste druppel olie kunnen doorgaan met fossiele brandstoffen en was de slavernij nog later afgeschaft. Als het gaat om de energietransitie wachten we immers gelukkig ook niet op de vraag van de consument, maar sturen we, omdat we weten dat het moet.

Voorzitter, met huidige maatregelen halen we nauwelijks de 2 °C. , laat staan de 1,5 °C.

Met het provinciale beleid proberen we steeds deelproblemen op te lossen, terwijl het grote plaatje laat zien dat het systeem van te veel dieren houden niet duurzaam is, daar verandert een luchtwasser op zonnepanelen, of energiewinning uit mestvergisting niets aan. De slotsom is dat we alleen symptomen bestrijden.

Wij willen meer samenhangende en urgentie ademende klimaatmaatregelen zien. Maatregelen die er voor gaan zorgen dat we de uitspraak van de rechter respecteren.

[1] https://www.partijvoordedieren...