Bijdrage Uitvoering- en Hand­having-brief Tata Steel

Vandaag wil ik het hebben over een aantal belangrijke ontwikkelingen en zorgen rondom Tata Steel. Ik begin met een belangrijke mijlpaal: de motie Teunissen die vorige week in de Tweede Kamer is aangenomen. Een doorbraak voor de bescherming van gezondheid. De giftige uitstoot van Tata Steel moet onafhankelijk worden gemeten, met een uitgebreid meetnetwerk en cameratoezicht, in plaats van door Tata Steel zelf. Wij hebben hier lang voor gestreden, omdat de data van Tata onbetrouwbaar is. Het is niet belangrijk dat wij gelijk hebben gekregen. Het belangrijkste is de gezondheid van mensen en een gezonde leefomgeving.

Mijn vraag aan GS, als bevoegd gezag, is dan ook: hoe gaat u het initiatief nemen om ervoor te zorgen dat dit meetnetwerk en cameratoezicht er snel komen?

Daarnaast wil ik graag op de volgende vier punten een reactie vragen van gedeputeerde Olthof en de andere fracties.

Ten eerste inspreker Jan van de Venis. Zijn betoog roept politieke vragen op, vooral als hij stelt dat de provincie op basis van mensenrechten het voorzorgsbeginsel bij Tata Steel moet toepassen. Kunt u hierop reflecteren?

Ten tweede inspreker Jildert Huitema, die de uitspraak van het Europees Hof in de zaak Taranto aanhaalt. Het Hof oordeelde op 25 juni 2024 dat de staalfabriek in Taranto moet worden stilgelegd als deze een aanzienlijk gevaar vormt voor de gezondheid. Recent onderzoek van het RIVM toont aan dat Tata Steel net zo ziekmakend is. Wat is de reflectie hierop?

Ten derde horen wij van omwonenden en organisaties dat de Omgevingsdienst (OD) niet tijdig reageert op handhavingsverzoeken betreffende rauwe kooks van kooksgasfabriek 2. De OD krijgt zelfs boetes van de rechter die vervolgens aan Frisse Wind moeten worden betaald. Je zou verwachten dat de OD tijdig handelt, maar dat gebeurt niet. Dit heeft ons inziens grote betekenis voor de maatwerkafspraak. Wij zijn liever zien we dat kooksgasfabriek 2 wordt gesloten door handhaving dan door een miljard belastinggeld over te maken naar Tata. Graag uw reflectie hierop.

Ten vierde. Er is sprake van een Last onder Dwangsom bij ongare kooks. Een zevende Last onder Dwangsom is in de maak. Graag uw reflectie op het verhaal van de inspreker dat de OD traineert.

Dan nog een aantal punten voor gedeputeerde Olthof.

1. Telkens komen nieuwe grondwaterverontreinigingen aan het licht. Hoe kan dat gebeuren, terwijl milieubelastende activiteiten al sinds de Hinderwet op vloeistofdichte ondergrond moeten plaatsvinden? Bij de Staalhaven ligt bijvoorbeeld 600.000 ton staalslakken opgeslagen zonder een vloeistofdichte ondergrond, terwijl daar zelfs onderzoek wordt gedaan naar grondwaterverontreiniging. Waarom is deze opslag niet op een vloeistofdichte ondergrond?
2. Daarnaast is een quickscan op de bouwkundige staat van de kooksgasfabrieken 1 en 2 uitgevoerd. Wat was het resultaat van deze quicksvan, met name in relatie tot de diffuse emissies van onder andere kankerverwekkende PAK’s van kooksgasfabriek 2?
3. Wat betreft de documentaire ‘Staal’: Er is in de documentaire een en ander gesuggereerd dat veel vragen oproept. Volgens de brief is het onderzoek nog gaande. Hoe lang gaat dit nog duren? Wat is het verhaal hierachter?
4. Dan is er ook het onderzoek naar de verlaging van NOx-uitstoot bij kooksgasfabriek 1 richting 500 mg/m³. Dit zou haalbaar moeten zijn, aangezien dit de Beste Beschikbare Techniek (BBT) is, waarin de industrie zelf aan tafel zit. Klopt het dat dit haalbaar is, en zo niet, dan moet Tata de fabriek maar aanpassen.
5. Ten slotte mis ik de financiële zekerstelling ter waarde van circa 10 miljard euro voor bodemsanering. Hoe wordt dit gegarandeerd?