Bijdrage Toezicht, Hand­having en Tata Steel: Breng het einde van gezond­heids­schade in zicht

Voorzitter,

Eerst willen we nog het zojuist genoemde onderzoek van Investico nog een keer belichten. Vervolgens gaan we in op het dossier van Tata Steel.

Het onderzoek van Investico bevestigt nogmaals dat er te weinig wordt gecontroleerd en milieuovertredingen te vaak niet worden gestraft.

Wat vindt GS van het onderzoek van Investico en welke lessen neemt u mee voor Noord-Holland? En meer specifiek: experts wijzen erop dat OD’s vaker de zwaarste sancties moeten inzetten en dat recidives eigenlijk altijd direct bestraft moeten worden met een boete. Is dat ook het uitgangspunt van GS?

Dan over Tata Steel. In de brief van de Staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat staat:
“De Tweede Kamer is het met u en mij eens dat er geen plaats is voor Tata Steel in de IJmond als het bedrijf de gezondheid van omwonenden niet kan waarborgen.”

Belangrijke uitspraak en de kern van waar het om gaat. De vraag is alleen hoe lang GS en het Rijk Tata nog de tijd willen geven. Dat is de vraag waar burgers antwoord op nodig hebben en die ze niet krijgen. Er zijn weer geen enkele deadlines.

Een van de zeven actielijnen die de Staatssecretaris beschrijft is onderzoek naar mogelijkheden om strengere normen te hanteren op nationaal niveau. Vraag aan GS: kunt u er bij het Rijk op aandringen dat ze gaan onderzoeken in hoeverre het mensenrecht op leven en gezondheid gebruikt kan worden om op korte termijn strenger bij Tata in te grijpen?

Op ons verzoek heeft de provincie gekeken of ze het Voorzorgsbeginsel zou kunnen toepassen om sterker en sneller in te grijpen bij Tata Steel. De Landsadvocaat geeft daar wel opties voor, maar de OD oordeelt dat het nu niet het moment is om het Voorzorgsbeginsel te gebruiken. Volgens de OD hoeft dat nu niet, omdat er genoeg andere wettelijke instrumenten zijn.

Maar GS heeft onlangs nog een brief naar het Rijk gestuurd waarin we juist aangeven dat we niet genoeg instrumenten hebben om gezondheid van burgers te beschermen. GS zegt zelf dat het voor gezondheid van mensen het beste is om Kooksfabriek 2 te sluiten, maar dat ze de instrumenten niet hebben om dat te doen.

Dus wat is het nu? Hebben we nu wel of niet genoeg instrumenten om de gezondheid van burgers en hun leefomgeving te kunnen beschermen?

De OD zegt dat er eerst wordt gekeken naar de resultaten van de nu ingezette maatregelen (Roadmap, vergunningentraject, etc.) en dat als dan blijkt dat de gezondheid van burgers nog steeds onvoldoende wordt beschermd, dat we dan het toepassen van het Voorzorgsbeginsel kunnen overwegen. Maar op welk moment gaat GS zo’n evaluatiemoment nemen? Wanneer – op welke dag, maand of jaar – gaan kijken of wat we tot nu toe hebben ingezet voldoende is en of er dus wel of geen inzet van het Voorzorgsbeginsel nodig is?

Voorzitter,

Dan over het geurbesluit bij Tata Steel. We zien hier weer dat de provincie via OD een BBT-conclusie had kunnen verlangen van Tata, en dus eerder had kunnen ingrijpen, maar dat pas gebeurt als burgers in opstand komen.

Er zijn drie fabrieken die momenteel de grenswaarde van het provinciale geurbeleid overschrijden. Weer een duidelijke overtreding van regels door Tata. En wat doen we als provincie? We geven Tata de maximaal mogelijke termijn – 10 (!) jaar – om weer aan de regels te voldoen. 10 jaar. Meent GS dit nu serieus? Waarom moet dat 10 jaar duren?

Gedeputeerde heeft uitgesproken een schoon Tata binnen 5 jaar te willen. Wat gaat de gedeputeerde doen om Tata sneller aan binnen geurgrenzen te laten functioneren? Dit hele proces had al jaren eerder gestart kunnen worden, dus we zijn burgers een flinke inhaalslag verschuldigd.

Ten slotte nog een korte opmerking: ernstige geurhinder wordt pas geregistreerd als er binnen een tijdspanne van 1 uur minimaal 10 unieke klachten binnenkomen. Zo wordt het burgers wel sterk moeilijk gemaakt om klachten erkend te krijgen.