Bijdrage Jaar­re­kening 2022: Zorg niet alleen voor groene praatjes, maar ook voor groene resul­taten

We zijn blij dat het voorstel van de Partij voor de Dieren om de Brede Basismonitor mee te nemen in de P&C cyclus, en dus ook in de Jaarrekening, langzamerhand wordt opgepakt. De Brede Basismonitor vergt nog aanpassing, maar is een stap naar breder kijken naar welvaart en welzijn van Noord-Holland, dan alleen in eng gedefinieerde financiële termen. Zoals eerder aangegeven zijn de effectindicatoren van de monitor en van de programmabegroting wel toe aan een herziening en we vragen GS om daar dit jaar samen met PS werk van te maken.

De jaarstukken zijn boekhoudkundig netjes, alle complimenten daarvoor. Maar de ruimte voor verbetering zit aan de ene kant in de inhoudelijke verantwoording over de voortgang van onze doelen en ambities. En aan de andere kant zit die ruimte voor verbetering in de vraag hoe we kosten en baten definiëren. Daar wil onze fractie echt een flinke verbeterslag in zien, omdat anders onze taak om te controleren en kaders te stellen onmogelijk wordt.

Als het gaat om dat eerste punt, inhoudelijke verantwoording, monitoring en voortgang, noemen we vier onderwerpen die extra aandacht nodig hebben, maar het is geen uitputtend lijstje. De vraag aan GS is bij elk onderwerp eigenlijk altijd: “Bent u bereid om inzichtelijker te maken hoe we ervoor staan?”

1. Dierenwelzijn. De provincie zegt dierenwelzijn belangrijk te vinden en te willen vermijden dat dieren worden gedood. Provincie gaat ook over dood en leven van veel dieren, daar hoort echt meer bij te worden stilgestaan. Nu weten we niet wat en hoeveel de provincie precies inzet in niet-dodelijke middelen, hoeveel geld en ambtelijke capaciteit, etc. Is GS bereid om naar mogelijkheden te zoeken daar meer inzicht in te geven, zodat wij de ambitie om doden van dieren te vermijden beter kunnen volgen?

2. Provinciale Staten hebben het belang van versterking van biodiversiteit benadrukt door de biodiversiteitscrisis uit te roepen. Provincie heeft ook de ambitie omarmd om de klimaat- en natuurcrisis in samenhang aan te pakken. Maar een integrale reflectie op vorderingen rond dit onderwerp ontbreekt in de stukken. Los kunnen we iets lezen over bermbeheer, over natuurdoelanalyses, maar niets over integrale conclusies over de stand van zaken van biodiversiteit in Noord-Holland en over de stappen die zijn gemaakt in de samenhangende aanpak van de crises.

Ook: de Omgevingsvisie stelt dat alle nieuwe ontwikkelingen natuurinclusief moeten zijn en daarnaast zijn er ook ambities over natuurinclusief en bio-based bouwen. We kunnen daar geen voortgang, monitoring en reflectie over vinden. Is GS bereid daarvoor te zorgen in het vervolg?

3. Er staat dat de provincie de doelen van het Rijk onderschrijft, maar er wordt een doelstelling van 49 procent vermindering van broeikasgasuitstoot in 2030 genoemd. Dat is inmiddels 60% geworden. We weten uit de CO2-imactanalyse inmiddels dat we nog lang niet op koers zijn wat doelen voor broeikasgasuitstoot betreft. Gaat GS voor de volgende Begroting een doorgerekend plan presenteren waarmee we op koers komen?

In het verlengde daarvan: er is nu uitgewerkt hoe een Klimaatbegroting eruit zou kunnen zien. Is GS van plan dat verder op te pakken, of hebben ze een vervolgmotie nodig?

4. In het Klimaatakkoord en de RES staat dat gestreefd moet worden naar vijftig procent lokaal eigendom van duurzame energieprojecten. Maar nergens kunnen we lezen welke plannen de provincie heeft om dit te realiseren en hoever we nu zijn. Is GS bereid met een brief te komen om PS te informeren over hoe ze burgers gaan betrekken bij duurzame energie en het doel van minstens 50% lokaal eigendom gaan realiseren?

Ten slotte het laatste punt over een andere kijk op kosten en baten.

Vaak hebben we het als het gaat om investeringen in groen en verduurzaming op verschillende beleidsterreinen over wat het kost in beperkte financiële termen. Maar dit is een verouderd perspectief. De maatschappelijke baten zijn tegenwoordig te kwantificeren. Kan voortaan in de jaarstukken, of in ieder geval ergens in de P&C cyclus, worden aangegeven wat de investering in verduurzaming en groen opbrengt en juist wellicht aan ander soorten kosten in de toekomst bespaart? Het is belangrijk om hiernaartoe te werken, omdat we dan op basis van completere informatie de discussie kunnen voeren en beter geïnformeerde keuzes kunnen maken voor de toekomst.

Daarnaast vroeg een aangenomen motie van de Partij voor de Dieren letterlijk om “de baten van ons ecologisch- en klimaatbeleid meer in beeld te brengen”. Dat zou ook zonder vervolgstappen vanuit PS dus moeten gebeuren, maar we hebben dat nog niet gezien. Wanneer zien we die?