Bijdrage bij Start­no­titie Gezonde Leef­om­geving

Geachte voorzitter, beste Statenleden,

Ieder jaar opnieuw was de eerste week van januari in mijn jeugd één van de raarste momenten. Massaal werden kerstbomen na zo'n drie weken afgedankt. De meeste van die sparren en dennen waren enkele weken eerder in december al dood verkocht, zonder wortels of met een minimale kluit. Met duizenden tegelijk. Vaak tevergeefs struinde ik langs het afval om een kerstboom met kluit te vinden die ik een tweede leven kon geven. Ook al waren het er niet veel. De tuin van mijn ouderlijk huis in Alphen aan den Rijn raakte al snel te vol.

Bomen, dieren en natuur waren toen al heel belangrijk voor mij. Gelukkig is dat nooit veranderd en ben ik nog steeds een beetje dat kind van vroeger. Ook nu ik in Amsterdam woon, blijf ik mij inzetten voor de schaarse bomen en groen in Stadsdeel West. Toen 15 bomen moesten wijken voor zogenaamde ecobungalows raakte ik onvermoed verstrikt in een juridische strijd om die 15 bomen in een openbare groenstrook te behouden. Met een jarenlange, lastige en langslepende procedure wist ik toch enkele van de 15 bomen te sparen. Mijn lievelingsboom staat er nog, maar toch voelde het als een Pyrrus-overwinning.

Als niet juridisch geschoold persoon was het voor mij lastig om de bestuursrechtelijke en civielrechtelijke procedures te begrijpen. Daarom besloot ik om een aantal vakken rechtsgeleerdheid op de Universiteit te gaan volgen. Zodat ik beter geïnformeerd en sterker in mijn schoenen zou staan bij juridische kwesties. Want, ondanks dat de Partij voor de Dieren weinig opheeft met jacht, jaag ik graag mijn idealen voor dieren, bomen en natuur na. Met alle benodigde middelen.

Vandaag maak ik gebruik van mijn spreekrecht in dit huis om de natuur, de bomen, en het groen dat zo belangrijk is voor het welzijn van mens en dier, een stem te geven. In de commissie is gesproken over het belang van zaken die een positieve bijdrage kunnen leveren aan de gezondheid en het welzijn van al onze inwoners. Meer aandacht voor de groene leefomgeving, meer bomen, een betere basiskwaliteit natuur, gewoon om de hoek, bij iedereen. Want vele onderzoeken wijzen uit dat groen in de omgeving zoals in straat, buurt, nabij ziekenhuizen, scholen en op de werkplek, een positieve uitwerking heeft op de mentale en fysieke gezondheid. Voor mensen met lagere inkomens, die vaak geen tuin of groen dakterras hebben, is openbaar groen zelfs vaak de enige plek waar ze de heilzame werking van de natuur dichtbij huis kunnen ervaren.

Daarom dien ik een motie in, samen met de fracties van Volt, GroenLinks, VVD en D66, SP en CU, waarvan het dictum luidt:

roepen GS op:

- in het Plan van Aanpak Gezonde Leefomgeving verbinding te maken met andere programma’s waarin groen in relatie tot leefomgeving een rol speelt;

en gaan over tot de orde van de dag.

Afgelopen woensdag werd de openstelling van park de Wielewaal in Eindhoven gewaardeerd op 3,8 miljoen euro aan jaarlijkse gezondheidswinst. Bomen en groen dragen bij aan het voorkomen van hittestress, vangen fijnstof op en helpen bij het opvangen van water. En het gebrek aan bomen in mijn eigen leefomgeving merk ik dagelijks, zeker in de zomer. Sinds de bomen waar ik net over sprak zijn gekapt en vervangen door steen stroomt mijn tuin vol water bij de regenbuien van tegenwoordig en kan ik in de zomer niet meer in mijn tuin zitten vanwege de hitte. Het ruisen van de bladeren, de geluiddempende werking van de bomen en het gefluit van de vogels die in de bomen woonden is verdwenen. Het heeft plaatsgemaakt voor het weerkaatsen van alle geluiden van de bewoners, want de bungalows fungeren als een klankkast.

Niet alleen door de veranderingen in mijn directe leefomgeving maak ik mij veel zorgen over de gezondheid van Noord-Hollanders. Met grote regelmaat wordt bericht over het lozen van vervuild afvalwater op het open water, we spreken bijna iedere commissie Leefomgeving over de uitstoot van Zeer Schadelijke Stoffen door bijvoorbeeld Tata Steel. En verspreid over de hele provincie in Noord-Holland worden bestrijdingsmiddelen in het grondwater aangetroffen. Ook drinkwaterbedrijven maken zich hier grote zorgen over. De maatschappelijke kosten voor het schoon en veilig krijgen van ons drinkwater rijzen de pan uit.

Daarom vraagt de Partij voor de Dieren zich af welke acties de Provincie op dit moment onderneemt om onze grondwaterbeschermingsgebieden te beschermen tegen schadelijke stoffen. Zijn de bronnen van bijvoorbeeld PFAS-houdende schadelijke stoffen in beeld, of is er zicht op een termijn waarop dit het geval is? En hoe zit dat met de gronden die wij als provincie in pacht uitgeven? Deze liggen vaak aan de randen van beschermde natuurgebieden, en aan de randen van woonkernen.

Meerdere insprekers in zowel de commissie Landelijk Gebied als Leefomgeving hebben ons gewezen op gezondheidsrisico’s die bestrijdingsmiddelen met zich meebrengen. We hopen dan ook dat we samen met de Gedeputeerde kunnen zorgen voor een schone, gezonde en veilige leefomgeving in ons landelijk gebied.

Over 164 dagen is het Kerstmis. Ik wens u allen veel wijsheid toe. En dat heb ik het niet alleen over het aanschaffen van een stukje groen in huis, maar zeker ook daarbuiten.

Dank u wel!