Bijdrage Actie­pro­gramma Klimaat: ander­halve graad minimaal als maat

Laat ik maar eens positief beginnen: onze fractie is blij dat provincie onze motie goed heeft opgepakt en Energy Challenges met een financiële bijdrage heeft geholpen. Hierdoor leren veel scholieren bijvoorbeeld duurzaam om te gaan met energie. We zouden graag ook in de nabije toekomst een financiële bijdrage van de provincie voor deze organisatie zien.

Mijn vraag aan de Gedeputeerde is dan ook of GS dat zou willen overwegen?

Voorzitter, en dan zijn er nog wel een aantal positieve constateringen, maar die komen eerlijk gezegd meer voort uit de beantwoording van onze technische vragen (overigens dank daarvoor), dan uit het Actieprogramma zoals het hier ter bespreking ligt.

Positief dat uit deze beantwoording blijkt dat biomassa uit hout of mest geen onderdeel gaat zijn van de Provinciale warmtestrategie. Dat is een bijzonder aangename constatering en daar houden we de provincie dan ook graag aan.

En tevens positief dat dat de groene eiwittransitie onderdeel wordt van onze Provinciale Voedselvisie.

En daarmee geef ik eigenlijk al een beetje aan waar de schoen wringt: de benaming ACTIEPROGRAMMA suggereert namelijk dat er een URGENTIE is waarop direct daadwerkelijk ACTIE moet worden ondernomen. Gelukkig onderkennen de coalitiepartijen en GS dit probleem.

MAAR: ik zie hier iets van een routekaart, wegwijzer of een richting (noem het hoe u wilt), maar weinig ACTIE… Eigenlijk zeggen we dat we LATER dingen ECHT aan gaan pakken.

Voorzitter, wanneer het gaat over klimaatambities blijft één constatering als een paaltje boven het water van de stijgende zeespiegel staan. WE DOEN MET Z’N ALLEN TE WEINIG. GS onderschrijft in de beantwoording op onze vragen dat:

49% reductie van broeikasgassen [dus niet alleen CO2] in 2030 niet voldoende is om de temperatuurstijging tot 1,5 graad Celsius te beperken, terwijl er in Europees verband een reductie van 55% nodig is om in lijn te komen met het Klimaatakkoord van Parijs.

GS stelt verder dat dit in het Actieprogramma nog niet wordt meegenomen, omdat het Actieprogramma op het [landelijk] Klimaatakkoord is gebaseerd. En dat zodra dat wordt aangepast aan de nieuwe Europese doelen (wat eraan zit te komen), dit overgenomen wordt.

MAAR: als Provincie die ambieert duurzaam door te pakken mogen we (en zijn we het eigenlijk ook wel moreel verplicht) best alvast een stapje verder gaan. Ik zou dus aan de Gedeputeerde willen vragen:

Om niet langer te wachten, en in het Actieprogramma alvast doelen te stellen die aansluiten bij de wetenschappelijke consensus. Anderhalve graad als maat!

En daarbij wil ik meteen aan de andere partijen vragen (en dan kijk ik met name naar drie van de vier coalitiepartijen) hoe zij (in navolging van hun landelijke fracties) tegenover dit voorstel staan. Anderhalve graad als maat!

En voorzitter, het woord positief is al een paar keer gevallen, en ik wil OOK aan de Gedeputeerde vragen:

Om ook te overwegen om in plaats van klimaatneutraal meer klimaatpositief te gaan denken, en dan in ieder geval binnen de eigen organisatie.

En ik wil dit ook met name meegeven richting de aanstaande Voedselvisie. Want het aanpakken van klimaatproblematiek op het gebied van voedsel en landbouw eigenlijk min of meer ‘doorschuiven’ richting Voedselvisie is op zich een betwistbare maar niet onverklaarbare keuze.

MAAR: een serieus Actieprogramma Klimaat zal zaken als de Groene Eiwittransitie toch minimaal moeten benoemen, omdat het essentieel is voor een efficiënt klimaatbeleid. Dat wordt keer op keer wetenschappelijk aangetoond.

Het grootste onderzoek naar de impact van voedsel op onze planeet van Oxford University noemt deze transitie zelfs het belangrijkste wat we voor onze planeet kunnen doen. Ook in Nederland.

En ik wil dus aan de Gedeputeerde vragen:

Om de Groene Eiwittransitie minimaal te benoemen in het Actieprogramma.

Wij overwegen om te zijner tijd met een motie Vreemd te komen om dit te bewerkstelligen. De provincie Gelderland is dankzij de Partij voor de Dieren, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, SP, 50plus, CDA en de SGP al de ambitie aangegaan om in dit jaar koploper te zijn op dit gebied. Dat moet in het groene Noord-Holland toch minimaal navolging kunnen vinden?

Voorzitter, in het Actieprogramma staat dat we pas in de periode 2030-2050 werk gaan maken van kringlooplandbouw. En ook dit is volgens de Partij voor de Dieren weer een gevalletje van klimaatbeleid met de handrem erop. De komende jaren zijn juist cruciaal!

Ik wil de GS dan ook vragen:

Om kringlooplandbouw al direct mee te nemen bij het opstellen van de Voedselvisie, en niet onnodig te wachten en kostbare tijd te verliezen.

Bovendien: het is toch logisch om deze zaken in een zo vroeg mogelijk stadium aan elkaar te koppelen? Een directere relatie is bijna ondenkbaar! En met kringlooplandbouw kunnen we flinke klimaatstappen zetten, maar ook stappen op het gebied van biodiversiteit, bodem, land- en watergebruik.

En ook hier wil ik aan met name GroenLinks, D66 en PvdA vragen om in navolging van hun landelijke fracties dit verzoek te steunen.

En eventueel overwegen wij ook hier een motie vreemd in de toekomst.

Voorzitter, zo zijn er eigenlijk nog een aantal zaken die ik graag mee zou willen geven, maar gezien de spreektijd zal ik bij mijn laatste punt komen.

Ik heb het al eerder aangeven in deze commissie: naast CO2 is er nog een aantal broeikasgassen, waarbij vooral methaan zeer slecht voor het klimaat is. 1kg methaan geeft hetzelfde negatieve effect als 28kg CO2. Daarom is het standaard in de wetenschap om met CO2-equivalenten te rekenen in plaats van alleen CO2. Dit geeft een veel beter beeld van de duurzaamheid van de provincie en onze eigen organisatie.

In beantwoording op de technische vragen zegt GS dat het actieprogramma niet ingaat op de rol van methaan in de klimaatcrisis. En dat terwijl we deze crisis toch alleen aan kunnen pakken door integraal te werk te gaan en niet alles in opzichzelfstaande puzzelstukjes op te delen.

Mijn laatste vraag aan GS is dan ook:

Om in lijn met internationale ambities, methaanemissies ook mee te nemen in haar beleid, programma’s en monitoring.

De gemeente Amsterdam gaat ons hierin al voor.

En uiteraard overwegen wij t.z.t. met een motie hieromtrent te komen.

Dank u wel.