Begroting IPO/BIJ12: Samen­wer­kings­kracht inzetten voor gezondheid dier, mens en planeet

Voorzitter,

Als hoogste democratische orgaan mogen we iets zeggen over de begrotingen van het IPO en BIJ12, maar daarmee kan weinig worden gedaan. De begrotingen zijn immers al vastgesteld.

Dat is een democratische misser, dat is duidelijk. Zo’n 20% van de begroting wordt uitgegeven aan de kwaliteit van het openbaar bestuur. Dan moet het niet zo moeilijk zijn om PS volgend jaar tijdig van een begroting te voorzien. Want de volgende keer zullen PS niet zo coulant zijn.

Voorzitter,

PS stelt de kaders en controleert. Dan moeten we ook tijdig, en proactief worden geïnformeerd en om input gevraagd. Belangrijk, want het IPO heeft invloed op besluitvorming op verschillende niveaus.

We ondersteunen daarom ook de oproep van collega Kanik in de commissie: zorg ervoor dat PS iets te kiezen heeft en kom snel met een update over de verschillende beleidsterreinen.

Deze GS zullen daar vast enthousiast aan meewerken.

Voorzitter,

Samenwerking verloopt niet altijd soepel, maar blijft ook voor ons belangrijk.

Ieder voor zich is een druppel, samen zijn we een oceaan, wordt terecht gezegd. Die samenwerkingskracht moeten we nu wel maximaal inzetten om door te pakken voor de nodige fundamentele veranderingen.

GS vraagt ons vaak om aandachtspunten niet via moties, maar wat informeler mee te geven. Dat doen wij regelmatig, maar nu laten het voor één keer echt over aan GS en AV-leden om onze inhoudelijke punten stevig door te geven.

Mocht dat niet lukken, dan zijn wij ook zo vriendelijk om volgend jaar met de nodige moties te komen.

De volgende drie punten geven we voor nu mee:

1. Het IPO schreef onlangs dat we de natuurdoelen voor 2027 niet gaan realiseren. Ook voor de waterdoelen zijn er zorgen. We gaan ervan uit dat IPO nu alles op alles gaat stellen om die doelen te halen. Dat zien dan volgend jaar ook graag beter terug in de begroting.
   
   
2. Dat brengt ons ook op het tweede punt: het is klip en klaar dat landbouwverandering noodzakelijk is om doelen voor gezondheid, milieu, natuur en klimaat. Misschien wel het belangrijkste dossier van onze tijd dus. IPO kan daarin sturen via lobby, maar ook nu met de uitwerking van het belangrijke Nationale Strategische Plan Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
   
   We worden daar als PS graag z.s.m. actief bij betrokken, zodat we ook input kunnen leveren.
   En we verwachten van GS en onze AV-leden dat ze zich verzetten tegen het Europese Landbouwbeleid in de huidige vorm, dat nog steeds de bedrijven die gezondheid van dieren, mensen en planeet schaden subsidieert.
   
   En als we dan kijken wat écht moet gebeuren in ons voedselsysteem, dan is wetenschap duidelijk we moeten de transitie maken naar meer plantaardige i.p.v. dierlijke eiwitten. Zogenaamde eiwittransitie. Voor 2030 nog. Zonder die transitie halen we de klimaatdoelen niet eens. We verwachten daarom een sterke inzet voor die groene eiwittransitie binnen IPO.

In dat kader is al een prachtig initiatief waar we GS op willen wijzen: Vijf van de 12 provincies hebben zich verenigd in een gezamenlijk initiatief The Protein Cluster. Dat is een samenwerkingsverband (bedrijvennetwerk ) waarin alle schakels van de voedselketen (van boer tot supermarkt) actief samenwerken op het gebied van plantaardige eiwitten, om samen vlees- en zuivelopvolgers te produceren en te vermarkten. Boeren en andere ondernemers worden aan elkaar gekoppeld en geholpen bij ontwikkelen van nieuwe businessmodellen.

Een cruciaal onderdeel van de landbouwtransitie.

We vragen daarom GS om te kijken of we deze samenwerking IPO-breed kunnen doortrekken. En natuurlijk los daarvan zo snel mogelijk aan PS te laten weten hoe NH bij het initiatief The Protein Cluster kan aansluiten.

En ten slotte het derde punt:

3. Als het om dieren gaat worden ze ook op niveau van IPO vooral gezien in context van overlast en doding. Dat is achterhaald. Het is bijna 2021 en we hebben nog steeds geen betere oplossingen gevonden voor mens-dier conflicten dan vergassing en kogels. We zijn innovatief en creatief genoeg om daarvan af te stappen. Het is een kwestie van doorpakken en investeringen.

Dat wordt niet weerspiegeld in het relatief kleine budget van Bij12 voor onderzoek en innovatie.

In kader van meer inzet om dieren te helpen i.p.v. te doden: Brabant heeft net verantwoordelijkheid genomen en zorgt voor structurele financiële steun voor wildopvangcentra. Ze gaan zich er ook binnen IPO voor inzetten. Gezien de situatie hier in Noord-Holland, vragen we GS om aan te sluiten bij team Brabant.

Dank u wel.