Vragen over zwanen­stro­perij

Indiendatum: 9 jun. 2022
Antwoorddatum: 5 jul. 2022

Inleiding

Op NH Nieuws is op 9 juni jl. een artikel^[1] geplaatst over gerede vermoedens van stroperij van zwanennesten in onze provincie. In dit geval is een zwanennest in Blaricum leeggehaald. Ook in de provincie Flevoland.^{[2] [3]} en Utrecht^{[4] [5]} is dit fenomeen bekend.
In Utrecht zijn berichten over het afknippen (leewieken) van een deel van de vleugels van jonge zwanen, zodat ze niet meer kunnen wegvliegen. Zodra de zwanen volwassen zijn komen de stropers terug om ze te vangen (‘zwanendriften’).

Zwanen zijn in sommige landen een delicatesse en met het stelen van pulletjes en eieren valt er veel geld te verdienen. Ook kunnen zwanen voor veel geld illegaal verhandeld worden als siervogel.
Wij krijgen meldingen binnen van Noord-Hollanders die aangeven dat het probleem al jaren speelt, maar dat het in hun beleving niet serieus wordt opgepakt. Zelfs overheidsinstanties weten de burgers vaak niet te vertellen waar ze moeten zijn om aandacht voor stroperij te vragen en burgers worden regelmatig van het kastje naar de muur gestuurd.

Onder andere de lokale vogelopvang is bekend met het fenomeen van zwanenstroperij in de regio. Provincies zijn het bevoegd gezag voor het soortenbeschermingsbeleid en ook verantwoordelijk voor toezicht en handhaving.

Vragen

Vraag 1:
Is GS bekend met de stroperij van zwanennesten in Noord-Holland?

Antwoord 1:
Ja, we zijn hiermee bekend.

Vraag 2:
Wat heeft GS hier tot nu toe tegen gedaan?

Antwoord 2:
We reageren op meldingen die binnenkomen. Als de melding daar aanleiding toe geeft starten we een onderzoek.

Vraag 3:
Wat is GS voornemens om hiertegen te gaan doen?

Antwoord 3:
We zijn voornemens de huidige aanpak voor te zetten.

Vraag 4:
Heeft de provincie in het geval van de nestroof in Blaricum een melding binnengekregen? Heeft gemeente Blaricum hierover een melding gemaakt bij de provincie? Zo ja, wat heeft de provincie, als toezichthouder en handhaver Wet natuurbescherming, hiermee gedaan?

Antwoord 4:
Ja, de gemeente heeft contact opgenomen met de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord over de situatie in Blaricum. Dit betrof een melding over het verdwijnen van knobbelzwanenpullen. We hebben naar aanleiding van deze melding een onderzoek gestart. Hiervoor zijn buurtbewoners, de gemeente, dierenambulance, politie en de media bevraagd en op de hoogte gebracht. Ook hebben we een buurtonderzoek uitgevoerd en een oproep gedaan in de media en de buurt-whatsapp-groep. Verder hebben we camerabeelden opgevraagd bij bewoners en bedrijven. Tenslotte hebben we in de wijk en rond de nesten gezocht naar aanwijzingen. Resultaten van het onderzoek kunnen aanleiding zijn om een strafrechtelijk onderzoek te starten. Dit wordt in samenwerking met de politie uitgevoerd.

Vraag 5:
Hoeveel meldingen van zwanenstroperij zijn bekend bij de provincie Noord-Holland, over de afgelopen vijf jaar?

Antwoord 5:
In de afgelopen vijf jaar zijn er twee meldingen van verdwijningen van zwanen binnen gekomen.

Vraag 6:
Zijn daar ook meldingen van zwanendrifterij bij^[6]? Heeft de provincie er goed zicht op of deze in de ingevolge de Wet natuurbescherming verboden activiteit plaatsvindt binnen de provincie?

Antwoord 6:
Nee, er zijn geen meldingen over zwanendrifterij in Noord-Holland. In de aanliggende provincies zijn ons wel enkele gevallen bekend.

Vraag 7:
Wat is de gebruikelijke werkwijze als er een melding zwanenstroperij (of andere vorm van stroperij) binnenkomt? Kunt u dat stap voor stap beschrijven?

Antwoord 7:
We nemen contact op met de melder en starten een onderzoek. Het doel van het onderzoek is te achterhalen wat er is gebeurd en te bepalen of er sprake is van overtredingen. Afhankelijk van de bevindingen kunnen de onderzoeksresultaten aanleiding zijn voor een strafrechtelijk onderzoek,
zoals ook is beschreven onder antwoord 4.

Vraag 8:
Wat is de aanpak van toezichthouders en handhavers van de provincie om zwanenstroperij tegen te gaan?

Antwoord 8:
De aanpak van stroperij verschilt niet van de aanpak van andere zaken die strijdig zijn met de Wet natuurbescherming. Zie verder ons antwoord op vraag 2.

Vraag 9:
Wat is het resultaat hiervan, tot nu toe?

Antwoord 9:
Er zijn in de afgelopen vijf jaar twee onderzoeken ingesteld naar stroperij van zwanennesten. Eén van de onderzoeken is afgerond zonder dat de daders zijn gevonden. Het tweede onderzoek loopt nu naar aanleiding van de melding over Blaricum en is nog niet afgerond.

Vraag 10:
Wat zou de provincie nog meer kunnen doen om deze vorm van stroperij tegen te gaan?

Antwoord 10:
We zetten de huidige aanpak voort. Zodra het BOA Registratie Systeem daartoe is aangepast kunnen de groene BOA’s makkelijker informatie uitwisselen. Dat draagt bij aan het delen van de meldingen en waarnemingen die bij verschillende BOA’s terecht komen. Daarnaast blijven we inwoners informeren over de mogelijkheid meldingen te doen bij de Omgevingsdienst, of specifiek om hulp te vragen als daar aanleiding voor is.

Vraag 11:
Hoeveel fte is er binnen de provincie beschikbaar voor het aanpakken van stroperij? Is dit volgens GS voldoende voor een adequate en tijdige aanpak? Welke verbeterpunten ziet zij?

Antwoord 11:
Stroperij valt onder het team Toezicht en handhaving beheer en schadebestrijding van de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord. Dit team bestaat uit 5 fte. Wij zijn van mening dat dit voldoende is voor een adequate aanpak.

Vraag 12:
Op welke manier maakt de provincie in haar communicatie de burger duidelijk dat meldingen van stroperij en illegale jacht bij de provincie (Omgevingsdienst Noord-Holland Noord) gedaan kunnen worden?

Antwoord 12:
Naar aanleiding van een melding en lopende onderzoeken kan er aandacht worden gevraagd voor specifieke gevallen, zoals nu gebeurt in Blaricum. In algemene zin communiceert de provincie op haar website (www.noord-holland.nl), net zoals de Omgevingsdienst (www.odnhn.nl) dat doet over de mogelijkheid om verdachte zaken op het gebied van de Wet Natuurbescherming te melden aan de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord.

Vraag 13:
Op welke manier kan de provincie een meldpunt voor illegale jacht en stroperij toegankelijk maken voor de burger en is de provincie daartoe bereid?

Antwoord 13:
Gezien het aantal meldingen denken wij dat een apart meldpunt voor dit onderwerp geen meerwaarde heeft. De inwoner kan met meldingen terecht bij de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord.

Vraag 14:
Ziet u de zwanenstroperij als een landelijk probleem? Zo ja, bent u in overleg met de minister om dit landelijk op te pakken?

Antwoord 14:
Wij hebben niet de indruk dat dit een landelijk probleem is, wat op landelijke schaal aangepakt zou moeten worden. De wet- en regelgeving tegen stroperij is duidelijk en er wordt op gehandhaafd vanuit de verschillende omgevingsdiensten. Overleg met de minister over dit onderwerp lijkt ons daarom weinig meerwaarde te hebben.

[1] 3 zwanennesten leeggeroofd in Blaricum, buurt broedt op 'zwanenwacht' - NH Nieuws

[2] Stropers zwaneneieren zijn weer actief – Omroep Almere

[3] Omroep Flevoland - Nieuws - Zwanennesten leeg: 'politie controleert nesten extra'

[4] Politie jaagt op zwanenstropers in buitengebied bij Woerden - RTV Utrecht

[5] Duistere praktijken: stropers sluipen weilanden in om vleugels van jonge zwanen te verminken | Woerden | AD.nl

[6] Zwanendriften vanaf 1 juli 2016 verboden (dierenbescherming.nl)