Stimu­leren uitrijden drijfmest in natuur­gebied


Indiendatum: jun. 2012

Inleiding

Op 1 juni ondertekenden Staatsbosbeheer en de provincie Noord-Holland een convenant om herstelmaatregelen te nemen voor het Natura 2000 gebied de Eilandspolder. Hiermee probeert men een van de instandhoudingsdoelen, het mooie en karakteristieke veenmosrietland, te behouden. De provincie schiet hiervoor € 78.000 voor vooruitlopend op de maatregelen Programmatische Aanpak Stikstof. Voor dit geld wordt vooral 0,5 ha. afgeplagd zodat daar veenmosrietland kan ontwikkelen. De ogenschijnlijk natuurvriendelijke besluit roept bij de Partij voor de Dieren de nodige vragen op, omdat de maatregelen vooral lijken te worden genomen om natuurschadelijke activiteiten te kunnen vergunnen. Daarbovenop zijn de maatregelen onvoldoende.

Vragen

Gedeputeerde Staten motiveren het besluit als volgt: “Hiermee wordt het mogelijk om de huidige praktijk van het uitrijden van drijfmest in Eilandspolder-Oost binnenkort daadwerkelijk te vergunnen.“
1. Waarom wordt het beperkte budget dat bestemd is voor natuurbeheer nu aangewend om de vergunningverlening voor natuurschadelijke agrarische activiteiten op weg te helpen?
2. Is het de bedoeling om PAS gelden in te zetten om de vergunning voor drijfmest te kunnen verlenen?

Uit het convenant blijkt dat deze gebiedsmaatregelen “eraan bijdragen dat er geen verslechtering optreedt.“ Dit impliceert dat deze maatregelen niet voldoende zijn om verslechtering te voorkomen. De provincie is echter als bevoegd gezag verplicht om passende maatregelen te nemen om verslechtering te voorkomen.
3. Wat gaat het college van GS nog meer doen om verslechtering te stoppen?
4. Op welke wijze wordt er toezicht gehouden op de natuurkwaliteit en het al dan niet optreden van verslechtering? Acht u dit voldoende om te voldoen aan het verslechteringsverbod van artikel 6 lid 2 van de Habitatrichtlijn? Kunt u dit onderbouwen?

De waterkwaliteit in de Eilandspolder is belemmerend voor het ontwikkelen van veenmosrietland (Wetenschapswinkel Wageningen UR rapport 263) “Het oppervlaktewater is nu nog te voedselrijk om verlanding mogelijk te maken.”. In het maatregelenpakket uit het convenant staat niets dat de waterkwaliteit zal verbeteren, in tegendeel. De onderzoekers stellen: “Er kan geen drijfmest worden toegelaten vanwege de waterkwaliteit (uitspoeling).” Ook KIWA, in opdracht van het ministerie van LNV in 2007, adviseert als maatregel met hoge prioriteit om te stoppen met bemesting.
5. Hoe kan met de huidige waterkwaliteit het afplaggen bijgedragen aan het stoppen van verslechtering? Op welke wetenschappelijke inzichten is dit gebaseerd?

De Eilandspolder is al jaren een toneel van juridische procedures.
6. Kunt u een overzicht geven van de (juridische) kosten die de provincie de afgelopen jaren heeft gemaakt met ‘natuurbeleid’ in deze polder?
7. Hoe denkt u dat dit convenant gaat bijdragen aan een oplossing waar de betrokken partijen zich in kunnen vinden?
8. Wanneer wordt in uw ogen natuurbeheer tuinieren, dan wel landbouw met andere doelen?

Indiendatum: jun. 2012
Antwoorddatum: 18 jul. 2012

Antwoord 1:
Conform de landelijke afspraken in het kader van het decentralisatie akkoord natuur wordt het beperkte budget met prioriteit ingezet voor financiering van de zgn. PAS-maatregelen. Hiermee wordt het dubbeldoel van de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) gerealiseerd: het voorkómen van verdere verslechtering van de natuur door het treffen van herstelmaatregelen én het bieden van ruimte voor economische activiteiten.

Antwoord 2
Zie ons antwoord op vraag 1.

Antwoord 3:
Met de PAS-maatregelen wordt verslechtering van de natuur door de overbelasting met stikstof voorkomen. Indien nog andere maatregelen nodig zijn om verslechtering te voorkomen, dan worden die, evenals de PAS-maatregelen, opgenomen in het Natura 2000 beheerplan. In het concept Natura 2000 beheerplan Eilandspolder, dat wij begin 2011 hebben vrijgegeven voor consultatie, is geconstateerd dat er geen andere maatregelen nodig zijn. Wel wordt gesteld dat het wenselijk zou zijn om op langere termijn de waterkwaliteit te verbeteren. Wij hebben in dat licht het voornemen om in het Natura 2000 beheerplan Eilandspolder op te nemen dat wij met betrokken partijen gezamenlijk gaan bezien of op vrijwillige basis tot vermindering van het mestgebruik in Eilandspolder Oost kan worden gekomen. Daarbij zal rekening worden gehouden met de eisen die weidevogels stellen aan de bemesting van het grasland.

Antwoord 4:
Bij de Natura 2000 beheerplannen komt een monitoringprogramma, dat tot doel heeft om ‘de hand aan de kraan’ te houden. Zo kan ingegrepen worden op het moment dat, ondanks de maatregelen, toch verslechtering optreedt. Dat monitoringprogramma is nog niet beschikbaar, maar naar verwachting zal het in elk geval inhouden dat de habitattypen eens per 6 of 12 jaar worden gemonitord. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten op de monitoring die al plaatsvindt vanuit het beleid voor de Ecologische Hoofdstructuur. Het programma wordt mede door landelijke deskundigen opgesteld; wij vertrouwen er daarom op dat het ecologisch en juridisch adequaat zal zijn.

Antwoord 5:
Het maatregelenpakket is ontleend aan een gebiedsanalyse voor Eilandspolder Oost, die op basis van een landelijke herstelstrategie voor veenmosrietland in opdracht van ons is opgesteld door een ecologisch adviesbureau.
Kern van de gebiedsanalyse voor Eilandspolder Oost is dat verreweg de belangrijkste bedreiging van het bestaande veenmosrietland is gelegen in ontoereikend beheer. Uitvoering van het juiste reguliere beheer en aanvullend herstelbeheer zijn dan ook zeer effectieve maatregelen om verdere verslechtering te voorkomen. Als extra ‘veiligheidsmaatregel’ is het
diep plaggen van 0,5 hectare opgenomen, waarmee een situatie wordt geschapen waarin nieuwvorming van veenmosrietland kan optreden. Dat is te zien als een alternatief voor spontane jonge verlanding uit open water in deze situatie, waarin de waterkwaliteit te slecht is voor spontane jonge verlanding. Deze maatregel staat in de landelijke herstelstrategie expliciet opgenomen, waarbij wordt verwezen naar de toepassing in Eilandspolder Oost als een goed voorbeeld. De landelijke herstelstrategie is aan een internationale wetenschappelijke review onderworpen geweest.

Antwoord 6:
Vanuit onze rol als bevoegd gezag voor vergunningverlening op basis van de Natuurbeschermingswet hebben wij de afgelopen jaren vooral eigen formatie ingezet. De tijdschrijfgegevens worden echter niet per Natura 2000 gebied uitgesplitst. Daarnaast is een aantal malen de huisadvocaat ingeschakeld (diverse adviezen, een bezwarenzaak en een beroepszaak). Hiermee is tot nu toe een bedrag van circa €51.000 gemoeid geweest.

Antwoord 7:
Met het convenant is de uitvoering van de PAS-maatregelen voor Eilandspolder Oost geborgd. Het biedt daarmee een oplossing voor zowel het realiseren van de Natura 2000 doelen als de belemmeringen die de boeren ondervinden in hun agrarische bedrijfsvoering. Zoals wij bij ons antwoord op vraag 3 hebben aangegeven, willen wij daarnaast graag met de betrokken partijen nagaan of op vrijwillige basis het mestgebruik in het gebied beter kan worden afgestemd op enerzijds de wens tot verbetering van de waterkwaliteit en anderzijds de eisen vanuit het weidevogelbeheer. Wij verwachten zo tot een oplossing te kunnen komen waar de betrokken partijen zich in kunnen vinden.

Antwoord 8:
De voor Eilandspolder kenmerkende natuur is het gevolg van het agrarische gebruik zoals dat er al sinds jaar en dag plaatsvindt. Aanwijzing als Natura 2000 gebied betekent dus geenszins dat de landbouw uit het gebied zou moeten verdwijnen. Niet voor niets luidt het motto van Natura 2000 ‘beleven, gebruiken en beschermen’. Het is onze taak als bevoegd gezag voor zowel het vaststellen van het Natura 2000 beheerplan als het verlenen van vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998, om in onze
besluiten steeds met die drie elementen in het achterhoofd de verschillende belangen die in het gebied spelen op een goede manier af te wegen. Daarbij dient uiteraard te allen tijde verslechtering van de natuur te worden voorkomen.

Interessant voor jou

Nut en noodzaak nieuwe Pallas kernreactor

Lees verder

Het vergassen van ganzen in de wijde omgeving van Schiphol

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer