Nut en noodzaak nieuwe Pallas kern­re­actor

Indiendatum: mrt. 2012

Vragen van Titia van leeuwen, GroenLinks en Bram van Liere, Partij voor de Dieren

Inleiding

Afgelopen zaterdag, 17 maart 2012, heeft het onderzoeksprogramma Argos opnieuw aandacht besteed aan nut en noodzaak van de nieuwe kernreactor PALLAS.

De uitzending was min of meer een vervolg op die van 22 mei 2010. Mede naar aanleiding waarvan de fractie van GroenLinks op 23 november 2010 vragen stelde naar de alternatieven voor de productie van medische isotopen.

In het programma van 22 mei 2010 werd gewezen op de alternatieve productiemogelijkheden van medische isotopen en werd ook aangegeven dat de ontwikkelingen daarmee met name in Canada, inmiddels ver gevorderd zijn. Daarnaast werd gewezen op de inmiddels van de grond komende mogelijkheden van kleinschalige productie in cyclotrons in ziekenhuizen.
Tijdens het werkbezoek van de commissie WEB aan Pallas in januari jl. werd aangegeven dat met PALLAS, Nederland de belangrijkste producent zou worden van medische isotopen. In de radio-uitzending van 17 maart jl. worden echter opnieuw de diverse alternatieven uiteengezet die gaan concurreren met PALLAS en die inmiddels al over enkele jaren een aanzienlijk deel van de isotopen (technetium 99/Molybdeen 99) zouden kunnen produceren. In de radio-uitzending geeft de woordvoerster van PALLAS aan dat ‘nieuwe technologie niet in één klap de oude van het podium stoot.’

Vraag:
1. Hoe rijmt u dat Noord-Holland investeert in ‘zeer dure oude technologie’ onder het mom van investeren in hoogwaardige technologie?
Waarom wordt, waar deze coalitie de innovatie hoog in het vaandel zegt te hebben, niet gekozen voor het stimuleren van juist de nieuwere en schonere technieken, die bovendien al grotendeels productierijp blijken?

Aan de € 40 miljoen die Noord-Holland bijdraagt is een aantal voorwaarden gesteld, waaronder een sluitende business case, die aan de staten voor besluitvorming wordt voorgelegd en een verbod op staatssteun.
Als overheden niet tijdig uit het project zouden treden dan zou de financiering een vorm van staatssteun zijn. Hiermee zou niet voldaan worden aan de voorwaarden die horen bij de €40 miljoen van Noord-Holland.
Na het plan- en vergunningstraject is het de bedoeling dat de overheden uit het project stappen en dat private partijen het project overnemen. Het totale project behelst 600 mln. De woordvoerder sloot echter niet uit dat de overheden niet zouden uitstappen.

Vragen:
2. Voorziet u de mogelijkheid dat u, bij gebrek aan instap van private partijen, na het plan- en vergunningstraject niet uit het project PALLAS kunt stappen?
3. Zijn er aanwijzingen dat het Rijk om dezelfde redenen niet uit het project zal stappen?

Tevens bevestigt de woordvoerder van PALLAS dat onder andere vanuit Amerika er mogelijk een productie komt van een zeer schone vorm van Molybdeen-99 opwekking. Verondersteld kan worden dat daarmee de business case van PALLAS verandert.

Vragen:
4. Op dit moment wordt er op vele plekken op de wereld gewerkt aan nieuwe schonere manieren om niet afhankelijk te worden van een kernreactor. Gezien de snelle veranderingen in de techniek is de vraag op welk moment de Business Case Pallas opnieuw moet worden geactualiseerd?
5. Als de productie medische isotopen grotendeels afhankelijk is van één grote productiefaciliteit in plaats van dat elk groot ziekenhuis een eigen kleine productie-eenheid heeft, dan zijn de gevolgen van een calamiteit bij de productie veel groter. Hoe heeft Gedeputeerde Staten dit risico voor de volksgezondheid en financiën meegewogen in haar beslissing om te investeren in één productiefaciliteit?
6. In de Business Case Pallas worden ook de ontmantelingskosten van de nieuwe kernreactor meegenomen. Hoe werkt dit door in de prijs van de medische isotopen en hoe gaat deze prijs verschillen van die van de isotopen opgewekt in cyclotrons?
7. Hoe rijmt u dat Pallas stelt dat een deel van de inkomsten straks moeten komen uit ‘onderzoek’, terwijl experts stellen dat onderzoek niet nodig is omdat alles al bekend is. En de productie van Pallas slechts voor 20% uit andere zaken dan isotoopproductie bestaat?

Volgens stichting LAKA zouden inmiddels alle medisch isotopen geproduceerd kunnen gaan worden met cyclotrons.

Vraag:
8. Deelt u deze conclusie? Zo neen, zijn er volgens u dan nog isotopen die alleen met een kernreactor kunnen worden geproduceerd? En hoe ziet u deze ontwikkeling in de toekomst?

Op 29 maart 2011 zijn door de fractie van GroenLinks vragen gesteld over de financiering van Pallas. GS antwoordde toen dat de kosten van de ontmanteling van de huidige reactor niet worden meegenomen in de Pallas business-case, omdat de EC daarvoor verantwoordelijk is. Maar voor de ontmanteling van Pallas zelf wel. In de Argosuitzending van 17 maart jl. werd door de woordvoerder van Pallas gemeld dat haar de details niet bekend zijn over de reservering voor de ontmanteling van de huidige centrale.

Vragen:
9. Heeft u tijdens de uitzending informatie gehoord die u niet bekend was bij de beantwoording van de vragen van GroenLinks van 29 maart 2011 en 23 november 2010?
10. Welk financieel risico kan de provincie alsnog lopen bij de ontmanteling van de huidige reactor?
11. Loopt de provincie een risico om te blijven zitten met een oude reactor waarvan de ontmanteling volgens de EC te duur is?