Afmaken van dieren om de weide­vogels te beschermen is een dood­lo­pende weg

Het afmaken van dieren in een poging om de weidevogels te beschermen is een doodlopende weg.

Alle grote onderzoeken naar weidevogels concluderen hetzelfde: de verklaring voor hun structurele achteruitgang heeft weinig te maken met predatie door vossen en alles met oprukkende bebouwing en intensieve landbouw. Roofdieren en weidevogels vinden niet genoeg voedsel in hun steeds kleinere leefgebieden die grotendeels uit doodgespoten levenloze weilanden bestaan. Weidevogelleefgebieden zijn zo verworden tot ‘niets anders dan een goedgevulde voorraadkast waar kraaien, kiekendieven of marters hun tekorten aanvullen,’ aldus Jos Hooijmeijer, die namens de Universiteit Groningen al jarenlang onderzoek doet naar dit onderwerp.

De jacht is niet alleen een bijzonder wreed, maar ook een ineffectief middel. Onderzoek laat zien dat weidevogelkuikens niet alleen door de vos worden gepredeerd: er is concurrentie van ten minste drie andere soorten zoogdieren en elf soorten vogels, zonder overheersende soort. Het bejagen van de een leidt tot de opkomst van de ander. Je kunt dieren blijven afmaken tot je een ons weegt, de weidevogelstand zal er nauwelijks bij geholpen zijn.

Dat geldt des te meer omdat het bejagen van vossen niet zomaar leidt tot minder vossen, concludeert ook BIJ12, de uitvoeringsorganisatie voor de samenwerkende provincies. De gaten die de jacht op wrede wijze in een populatie slaat, worden de volgende periode opgevangen doordat de overgebleven populatie collectief meer jongen krijgt. Die logica verklaart ook waarom zowel de populaties ganzen rond Schiphol als de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen, ondanks de jaarlijkse bloedbaden die de provincie aanricht, maar nauwelijks kleiner willen worden.

Als de natuurorganisaties echt begaan zijn met het lot van de natuur, dan stoppen ze met allerhande dieren als zondebok aan te wijzen en maken ze zich hard voor een snellere aanpak van structurele oplossingen: het vergroten en verbinden van natuurgebieden en een snellere hervorming van de intensieve landbouw. Alleen zo kunnen de weidevogels echt geholpen worden. En dan laten de vossen de weidevogels ook meteen met rust: weidevogels zijn in een gezond ecosysteem slechts bij gelegenheid onderdeel van het dieet van de vos. Zolang intensief agrarisch landgebruik op grote schaal voortduurt, gaat er niets wezenlijks gaat veranderen aan de weidevogelstand.