Onder­han­de­lings­ak­koord natuur Bleker I

Voorzitter,

Griekenland moet zich houden aan internationale afspraken! Het geduld met Griekenland is op. Dit land heeft in het verleden absoluut nalaatbaar gehandeld wat betreft de naleving van Europese afspraken. Het is belangrijk om van deze situatie te leren en de Europese economische regels opnieuw te bekijken. Ik ben er voor dat er nieuwe en veel strengere afspraken moeten komen over de handhaving ervan.
Dit waren de woorden van Jan Kees de Jager, maar als u de woorden economisch vervangt voor ecologisch en Griekenland voor Nederland, dan klopt het ook aardig. Want Nederland heeft net zo lak aan internationale afspraken als Griekenland. De vraag is nu: wilt u daar medeverantwoordelijk voor zijn?

Want wat zijn de argumenten om voor dit akkoord te stemmen?
‘Omdat dit het hoogst haalbare resultaat is’? Onzin, dat is nog geen reden om in te stemmen! Dit akkoord is geen compromis, dit is een dictaat van een ponyhandelaar die een krot voor een villa wil verkopen, en daar ondertussen de stutbalken uit weghaalt. Want de robuuste verbindingszones zijn de stutbalken van de EHS.
‘Omdat GS bang is voor een noodwet van Bleker’? De staatssecretaris breekt onrechtmatig de ILG-bestuursovereenkomst open. De provincie maakt een goede kans bij de rechter en een eventuele noodwet moet nog maar door de Eerste Kamer komen. Heeft GS een Calimero-complex?
‘Om de Rijksbegroting gezond te maken’? Bezuinigen ok, maar 70 procent is disproportioneel. Bovendien staat het akkoord vol met maatregelen die geen bezuiniging zijn:
- de einddatum voor het realiseren van de EHS is opgeschoven van 2018 naar 2021. Maar als je echt wilt bezuinigen, stel dan geen einddatum. Dan kan je echt kosten spreiden;
- de risico’s op boetes: echt bezuinigen wordt het niet;
- exotenbeleid: dit is geen bezuiniging voor het Rijk, want die heeft nooit aan exotenbestrijding gedaan. En voor de provincie betekent dit juist extra kosten.
- herijking in 2012, desnoods via AMvB, levert niets op

Dan de argumenten om niet met het akkoord in te stemmen.
Dit akkoord breekt met succesvol natuurbeleid, de oorspronkelijke doelstelling in nieuwe hectaren natuur wordt gehalveerd. Het Planbureau voor de Leefomgeving oordeelt vernietigend over dit akkoord: zowel de kortetermijnverplichtingen – het 'verslechteringsverbod' – als de langetermijnverplichtingen – een 'gunstige staat van instandhouding' voor te beschermen planten- en diersoorten en habitattypen worden met dit akkoord niet gehaald en is zelfs een verslechtering ten opzichte van het staande beleid.
Biodiversiteit gaat achteruit en dat blijft zo. Daarmee komt Nederland internationale verplichtingen voor biodiversiteit niet na, maar schuift het Rijk de naleving laconiek door naar de provincies. Een onmogelijke taak met veel risico’s voor de provincies.
Het gaat bij internationale verplichtingen ten aanzien van biodiversiteit niet alleen om Natura 2000. Het gaat ook om verdragen als de Convention on Biological Diversity van de Verenigde Naties die tot doel heeft ‘behoud van biodiversiteit’. Vanwege het Verdrag van Bern moeten we straks alle in 1982 in het wild voorkomende dier- en plantensoorten beschermen. Juist ook voor deze internationale verplichtingen en afspraken heeft het ministerie van LNV in 1990 het robuuste natuurbeleid ontwikkeld. Niet alleen voor Natura 2000.
Een derde dealbreaker is de verplichting in dit akkoord om exotensoorten die Bleker nog moet benoemen, tot een 0-stand uit te roeien. Weet u nog wat de muskusrattenbestrijding kostte? Landelijk 35 miljoen per jaar. Deze taak is niet te overzien, onmogelijk, en diep immoreel.
Heeft GS ooit over wogen om in plaats van onderhandelingstechnisch, ethisch naar dit akkoord te kijken?

Dan zijn er nog de financieel open einden.
Beheer van de gebieden kan niet voor 100 miljoen euro en daarbij bepaalt het Rijk de kosten van beheer. Het Rijk voert geen bronbeleid, zoals het verminderen van stikstofemissies uit de landbouw en verminderde ontwatering van gebieden. Zij voert ineffectief effectgericht beleid, waardoor in de natuurgebieden steeds duur herstelbeheer moet plaatsvinden. Maar tegen een open kraan is niet op te dweilen, zeker niet met een halve dweil.
De provincies lopen wel degelijk risico op internationale boetes. En dat kan oplopen tot tonnen per dag. Daarbij is Nederland de in het verleden opgebouwde krediet bij de Europese Commissie flink aan het verspelen door dossiers als het Kierbesluit, Westerschelde en aanpassingsvoorstellen Natura 2000. De boetes komen dus, de vraag is wie ze betaald. Hoeveel zal het woord van het Rijk, dat de provincie niet hoeft te betalen als het geld uit het akkoord maar goed hebben besteed, nu waard zijn als die boetes over 10 of 20 jaar moeten worden betaald? Bovendien, uiteindelijk is het via de provincie of via het Rijk toch de belastingbetaler die voor de boetes opdraait.
Dan zijn er nog de blokkades voor de Nederlandse economie. Een nog kwetsbaarder natuur kan nog minder bedrijvigheid aan. De economie gaat op slot als we de natuur niet robuuster maken. Bleker legt ook in Noord-Holland een juridisch moeras aan waar onze opvolgers in dreigen te verzuipen.

Er is een alternatief voor het niet instemmen van dit akkoord. Het ILG-akkoord geldt namelijk nog. Laten we het Rijk aan haar afspraken houden, zoals de Jager met de Grieken probeert.
Hoe denken GS dat het erger kan worden en dan toch nog de Eerste Kamer passeren?

Als u met dit akkoord instemt, dan stemt u dus in met:
- elk jaar 8 miljoen reserveren voor beheer, vanaf 2015
- en vanaf 2016 nog meer, zoals gaat blijken uit de evaluatie in 2016
- een onbekend aantal miljoenen uitgeven voor bloederig beleid; het uitroeien van dieren, zoals de muskusrat, nijlgans en de rivierkreeft omdat ze nog niet Nederlands genoeg zijn
- vanaf 2012 flinke bedragen reserveren voor boetes voor als de Europese Commissie het PBL gelijk geeft
- natuurgebieden verkopen voor EHS of volgend jaar 250 miljoen op de plank leggen
- Natuurcompensatie binnen de EHS: dus grijs voor groen.

Want een snelweg door de natuur, moet straks door het Rijk worden gecompenseerd door financieel bij te dragen aan de EHS, die provincie toch al moest realiseren. Dan blijft er dus netto nog minder natuur over. Slecht voor de natuur dus, maar goed voor de provincie, want het Rijk betaald dan meer bij. Een perverse prikkel om het Rijk snelwegen, liefst zo breed mogelijk, door natuur aan te laten leggen.

De PvdA kreeg de wijze oproep van haar fractie uit Den Haag om tegen te stemmen. Het CDA kreeg die wijze oproep uit Rome. De Paus riep op tot een verstandige omgang met de natuur. Hij verwees naar de heilige Franciscus, die zei dat de goedheid en schoonheid van de Schepper wordt weerspiegeld in de natuur.

Voor de Tweede Kamercommissie sprak Klaas van Egmond, voormalig hoofd van wat nu het PBL is: “Wij dragen aan toekomstige generaties niets dan narigheid over, slechte economie, klimaatverandering en slechte leefomgeving."

Denk bij het stemmen aan de toekomstige generatie en hun Statenleden, die moeten opdraaien voor de gevolgen van instemmen met dit monstrum.

Dank u wel.