EXIN-H Openbaar vervoer

Voorzitter,

Misschien zijn het de donkere dagen voor Kerst, maar ik ben wat somber gestemd. Als ik er over nadenk, dan komt die somberheid niet door donkere dagen; mijn doorgaans positieve stemming lijdt onder de herprioritering EXIN-H OV-middelen. Ik maak u deelgenoot van mijn overwegingen.

De Partij voor de Dieren onderschrijft het belang van goed openbaar vervoer. Goed openbaar vervoer; niet per se hoogwaardig openbaar vervoer, want de term hoogwaardig is nog minder zeggend dan goed.

Wij zijn in dit stadium tegen extra geld voor het HOV-traject Hilversum-Huizen, omdat star wordt vastgehouden aan de vrije busbaan bij ’t Merk in Huizen. Het kan best zijn dat de mensen die in de wijk wonen geen busbaan ten koste van hun achtertuin willen hebben. Dat is niet ons punt, het gaat ons om het algemeen belang.

Dat algemeen belang vraagt óók dat het geld van de burgers verantwoord wordt uitgegeven. Gaat dat hier ook gebeuren? Ik twijfel! Ik durf de stelling aan dat Gedeputeerde Staten het óók niet weten. Maar zij stellen het wel. Die dubbele vrije busbaan is nodig, omdat alleen dàn de doorstroming van de buslijn voldoet aan daaraan te stellen eisen. Ik zeg erbij: op papier.
En ik vraag dan: waarom wordt er niet eerst geprobéérd of minder ingrijpende, dus minder kostbare, ingrepen óók tot het gewenste resultaat leiden. Zoals bijvoorbeeld korte voorrangsstroken voor bussen bij kruisingen of het aanleggen van één vrije busbaan, die afhankelijk van de stagnerende rijrichting door de bussen kan worden gebruikt. Want als er geen stagnatie van betekenis is, heeft ook een HOV-bus geen eigen baan nodig. En als in de praktijk bewezen is dat het nodig is een dubbele vrije busbaan aan te leggen, dan zult u ons aan u zijde vinden om die alsnog te realiseren.

Voorzitter,
eigenlijk roep ik GS op niet opnieuw te trappen in de valkuil die zij samen met de vervoerders achter de tekentafel creëren. Weliswaar met de beste bedoelingen, maar toch…

We zijn tot de dag van vandaag niet in staat de prestigieuze Zuidtangent in één keer goed te laten functioneren. En dat kost de provincie – en dus de burger – een vermogen.
Weet u het nog:
- perrons die niet goed toegankelijk waren onder wisselende weersomstandigheden en glad werden
- fraai vormgegeven haltebeschuttingen die weers- noch vandalismebestendig bleken te zijn
- te vroeg vertrekkende bussen, omdat de reistijd op spitsuren is afgestemd, waardoor je in dal-uren de bus voor je neus ziet vertrekken
- vorige week nog was de N201 bij Hoofddorp allang goed bereidbaar na sneeuwval, maar de busbaan was wit en spiegelglad
- de busbaan verzakt op een aantal plaatsen
- de bussen moeten regelmatig inhouden en stoppen voor verkeerslichten die niet optimaal zijn ingeregeld
En dat kan niet komen omdat we er nog aan deze hoogwaardige lijn moeten wennen, want de Zuidtangent bestaat al 10 jaar.

Het is jammer om te moeten constateren dat hoogwaardig openbaar vervoer niet ‘tussen de oren’ zit bij Connexxion.
Een recent voorbeeld: de automaat van de OV-chipkaart werkt wel bij het instappen, maar niet bij het uitstappen. De chauffeur meldt dat helaas niet via de intercom. Je kunt, zo blijkt, een kaart met een stempel van hem krijgen, waarmee je het teveel betaalde tarief kunt terugvragen. Je moet er dan nog wel eerst een postzegel opplakken. En hoewel je op die kaart je bankrekening moet invullen, moet je het bedrag dat je terugkrijgt zelf als ‘product’ ophalen uit een automaat bij een ophaalpunt of –als je geluk hebt- in de bus. De buslijn mag hoogwaardig heten, de passagiersvriendelijkheid zeker niet.

Kortom: zolang goed -en zeker hoogwaardig- openbaar vervoer niet tussen de oren zit van bedenkers en uitvoerders, moet je voorzichtig zijn met kostbare vervolgstappen. Verbeter het product stap voor stap. Trial and error, wordt dat soms genoemd. En het is wijs dan te beginnen met de minder kostbare trials. Dan kosten de fouten niet onnodig veel.

(Dit was mijn bijdrage, voorzitter.)

En als afsluiting, voorzitter nog één puntje. Nu ja, puntje – een post van € 10 miljoen. Bedoeld als stimulans voor het verspreiden van de productformule. Die productformule bestaat, in mijn woorden, uit het gebruiken van gezond verstand voor de kwaliteitseisen voor het toekomstige R-net, het Randstad net. En verder voor de herkenbaarheid en naamsbekendheid, want de beleving van het OV-is een belangrijk aspect.
Ik ben jaren terug hoofd voorlichting geweest van een vereniging van werkgevers op het gebied van openbaar vervoer. Vanuit die achtergrond geef ik GS graag een tip: de beleving van de reiziger is vooral gestoeld op zijn ervaring.
In de loop van de jaren zijn de stadsbussen rood en de streekbussen geel geworden. Nu is de Zuidtangent rood.

Een ver doorgevoerde productformule kan er toe leiden dat bussen niet meer uitwisselbaar zijn op verschillende trajecten in geval van storing of calamiteiten. Landelijke standaardisering van enkele bustypen is efficiënter. Voor de henkenbaarheid kunnen de bussen een groot lijnnummer voeren, dat in enkele seconden is aan te passen.
Dus een verspreiding van een productformule à raison van € 10 miljoen hoeft van ons niet, zeker niet in deze tijd van bezuinigingen