Debat­bij­drage burger­ini­ti­atief Stop veefa­brieken in Noord-Holland

EERSTE TERMIJN

Voorzitter,
Er was een tijd dat alles groter moest. Groter was beter. Iedereen kent de Bijlmer - een héél grote woonwijk, met héél grote flats. Veel van die flats zijn inmiddels kleiner gemaakt, omdat ze door hun omvang onvoorziene problemen veroorzaakten. De les: We moeten terug naar de menselijke maat.
Passen megastallen nog wel binnen de menselijke maat? Wat de Partij voor de Dieren betreft niet. Maar enkele andere politieke partijen zijn daar nog niet uit. Ik wil hen vandaag overtuigen dat megastallen niet passen in Noord-Holland.

Het aantal landbouwbedrijven is sinds 1980 gehalveerd. Door de schaalvergroting in de landbouw hebben veel kleine boeren hun bedrijf moeten opgeven. Met de schaalvergroting kwam de industrialisatie. Fabrieken vervingen het familiebedrijf. Vreemd genoeg horen we nog steeds het argument dat schaalvergroting goed is voor de boeren. Maar hoe valt dat te rijmen, als het in 30 jaar de helft van de boerenbedrijven de kop heeft gekost? Het zal toch niet zo ver komen dat de laatste kleine boeren op de Partij voor de Dieren gaan stemmen, omdat het CDA alleen nog de belangen van enkele grootindustriëlen behartigt? Wij zouden wel eens willen weten wanneer de schaal volgens het CDA groot genoeg is. Of laten wij de vraag anders stellen: Wilt u een handvol industriëlen of een gezonde boerenstand? En de VVD, wat wil die? Heeft u liever 1 directeur van een veefabriek of 10 hardwerkende ondernemers als motor van de economie in Noord-Holland?

De schaalvergroting in de landbouw, met de megastal als overtreffende trap, doet niet alleen pijn bij onze kleine boeren. De grote, zwaar gesubsidieerde agrarische bedrijven produceren meer dan wij hier kunnen consumeren. Met als gevolg: overschotten die tegen lage prijzen in ontwikkelingslanden worden gedumpt. Weer is de kleine boer het slachtoffer. De Partij van de Arbeid staat voor internationale solidariteit. Het druist toch in tegen uw sociale gevoel dat door de schaalvergroting hier, de boeren dáár kapot worden geconcurreerd?
Wij hebben het gevoel dat de SP, Groen Links, D’66 en de Christenunie/SGP en de fractie Braam elk hun goede redenen hebben om de megastallen af te keuren. Maar een ding mogen we met z’n allen niet over het hoofd zien: wat is het effect van deze stallen op onze volksgezondheid?

Huisartsen zijn zeer terughoudend met antibiotica om te voorkomen dat bacteriën resistent worden. Het gevolg van resistente bacteriën is namelijk dat uw medicijnen niet meer werken. Mede door de schaalvergroting, stijgt het gebruik van antibiotica in de veehouderij enorm. Dit vergroot het risico op levensbedreigende situaties en dat is dus een groot gevaar voor de volksgezondheid. Ik geef u een voorbeeld uit de praktijk.
Dochter Eveline van varkenshouder van den Heuvel was ernstig ziek. Zij moest een open hartoperatie ondergaan, maar wat blijkt? Artsen constateren bij haar de resistente bacterie MRSA. Uit angst voor besmetting van andere ziekenhuispatiënten, kan de operatie niet doorgaan. Eveline moest eerst een kuur van twee weken ondergaan voordat de operatie alsnog plaatsvond. Stelt u zich eens voor dat uw kinderen geen levensreddende operatie kunnen krijgen door een MRSA besmetting. Veel dieren bij elkaar brengen ook veel verschillende virussen bij elkaar. Daar komen nieuwe virussen van. Niet voor niets waarschuwt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne voor het gevaar van nieuwe griepvirussen door megastallen. Wij vragen ons af of de commissaris van de Koningin als rampenbestrijder zit te wachten op nog meer potentiële rampen. Wij vinden dat GS te weinig aandacht hebben voor deze risico’s voor de volksgezondheid en wij dienen daarom, samen met de ChristenUnie/SGP, een motie in met de volgende strekking:

Provinciale Staten dragen het College van Gedeputeerde Staten op:
- Provinciale Staten te informeren over de risico’s voor de volksgezondheid van megastallen en vóór de behandeling van de structuurvisie aan te geven hoe die via de ruimtelijke verordening kunnen worden voorkomen;
en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter,
Zelfs ons Noord-Hollands volkslied begint ermee: koeien in de wei! Ook prominent te zien op de website van de VVD. Als we het hebben over landschappelijke kwaliteit, dan kunnen we in Noord-Holland niet zonder de koe in de wei. Staan onze koeien in megastallen, dan gaan de koeien niet meer naar het gras, maar moet het gras naar de koeien. Het enige dat we dan nog zien is een paar keer per jaar een grote maaimachine die traag zijn rondjes draait. (En dan hebben we het nog niet over de roep om een nieuw volkslied)

Megastallen hebben geen relatie meer met de grond. En dat geldt natuurlijk helemaal voor intensieve kippen- en varkensbedrijven. Daarvoor worden vrachtwagens vol voer uit alle windstreken naar ons landelijk gebied gereden. Dat is geen landbouw, dat is industrie. Landbouw heeft een relatie met de grond, zoals het CDA opmerkte tijdens de commissievergadering. Landbouw is grondgebonden. De manier waarop Groningen en Flevoland de ruimtelijke verordening hebben vormgegeven, kan ons helpen. Wij dienen daartoe, opnieuw samen met ChristenUnie/SGP een motie in, waarvan het dictum luidt:

Provinciale Staten dragen het College van Gedeputeerde Staten op:
- te onderzoeken hoe een norm voor grondgebondenheid in de ruimtelijke verordening de provinciale doelen kan verwezenlijken;
- te onderzoeken hoe weidegang voor koeien via de ruimtelijke verordening kan worden gerealiseerd;
en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter,
Wij complimenteren de indieners, maar vooral de burgers van Noord-Holland met hun initiatief. Wij hopen dat er goed naar u wordt geluisterd.
Collega Statenleden: Stop de veefabrieken in Noord-Holland! Dank u wel.