Algemene beschou­wingen Begroting 2013

“We are not the radicals!”
Voorzitter, deze hartekreet van professor Marc Bekoff zal u niet zo raken als die mij deed tijdens de internationale conferentie ‘Minding Animals.’ Wij zijn niet de radicalen. Bekoff had net een betoog gehouden over de capaciteiten van dieren. De conclusie was simpel: Ontkennen dat dieren pijn en geluk kunnen ervaren of gedachten en emoties hebben is slechte biologie. Het is dus niet radicaal om wél rekening te houden met de capaciteiten en daarmee de belangen van dieren. Het is ook niet radicaal om de zorg voor de natuur en het milieu zo hoog in het vaandel te hebben, dat er minder geld verdiend kan worden ten koste van het algemeen belang. Goed beschouwd zal de Partij voor de Dieren dus een zeer gematigd betoog houden over deze radicale begroting en het radicale beleid van deze coalitie, dat vooral rekening houdt met de korte termijn belangen van sommige mensen.

Want dit jaar werden duizenden ganzen vergast op grote afstand van de luchthaven Schiphol, terwijl de overheid grond langs de landingsbanen zonder voorwaarden verpacht. Juist door zonder voorwaarden te verpachten werden grote groepen ganzen jarenlang naar vliegtuigen gelokt en werd de vliegveiligheid in gevaar gebracht door de ongereguleerde teeltkeuze. De vrijheid van een klein groepje boeren om gewassen te mogen telen die catastrofes kunnen veroorzaken weegt zwaarder dan de levens van mensen en dieren. Dat is een radicale keuze.

Gelukkig werden er geen gezonde damherten doodgeschoten, maar dat lag helaas niet aan dit college. De rechter bevestigde, zoals ik u voorspelde, dat het faunabeheerplan niet voldoet aan de wet. Meer willen schieten dan de wet toestaat. Dat is een radicale keuze.
Het kan ook anders: In onze schaduw Flora- en Faunanota stellen wij voor dat er premie wordt betaald voor een schadeverzekering, dat de provincie de ontheffingsaanvragen neutraal beoordeelt en dus niet ook financiert, en dat belangenconflicten, ook tussen mensen en dieren, geweldloos worden opgelost. Dat zijn heel gematigde voorstellen.

In Nederland resteert nog maar 15 % van de oorspronkelijke biodiversiteit. In Europa is dat gemiddeld 50% en wereldwijd 70%. Nederland is hier het slechtste jongetje van de klas. Het Stockholm Resilience Centre doet onderzoek naar de grenzen van wat deze planeet aan kan. Zij brachten 9 planetaire grenzen in kaart en kwamen tot de schokkende conclusie dat de veilige grens waarbinnen de mens kon opereren voor biodiversiteit al is overschreden.

Zelfs het bekendere klimaatprobleem is nu nog binnen houdbare grenzen. Overigens is 97-98% van de klimaatwetenschappers overtuigd van klimaatverandering. Wereldwijd groeit het besef dat de economie vergroent moet worden en blijft binnen de draagkracht van de Aarde. Onlangs stelde India 50 miljoen beschikbaar voor biodiversiteit bij de conferentie in Hyderabad waarin alle landen de Aichitargets nog eens bevestigden. Ook Nederland heeft zich gecommitteerd aan de Aichitargets, waarin staat dat 17% van het grondgebied beschermd moet zijn. Deze internationale ‘EHS’, is dus zelfs in Nederland groter dan de oorspronkelijke Nederlandse EHS. Bovendien moet deze in 2020 gerealiseerd zijn. En natuurbeleid is sinds het natuurakkoord een taak van de provincie.
Overigens heeft Nederland, noch de provincie Noord-Holland, op dit moment iets bijgestort bij de 50 miljoen uit India, maar het is hier natuurlijk crisis.

En hoe gaat Nederland en de provincie om met Natura 2000, de natuur parels? Er worden natuurbeheersplannen gemaakt. Deze zijn nodig omdat de natuur continu wordt vervuild door stikstof uit het verkeer en de intensieve landbouw. Deze beheersplannen moeten niet alleen de biodiversiteitsdoelen haalbaar maken, maar ook ‘ontwikkelingsruimte’ mogelijk maken. Met ontwikkelingsruimte wordt het houden van meer dieren bedoeld. Dat zorgt voor meer vervuiling. Daardoor worden de beheersplannen duurder, dan wanneer het alleen om natuurherstel zou gaan. Dus in plaats van de bestaande vervuiler aan te pakken, wordt er alleen in Noord-Holland meer dan honderd miljoen publiek geld uitgegeven om enkele ondernemers te laten groeien. Dat is verkapte subsidie voor de landbouw, bovenop de 1,3 miljard subsidie die deze sector al uit Brussel krijgt. Tata Steel moest de doekfilters toch ook zelf betalen? Waarom wijkt u er bij de natuurbeheersplannen zo radicaal af van het principe ‘de vervuiler betaalt’? En waar zijn dan de echte liberalen in dit huis? Ik vraag het college om een fundamentele discussie over de uitvoering van de PAS en Natura 2000. Wij investeren graag in natuur, maar niet in natuurvervuiling. Het perverse aan het huidige systeem is dat nutteloze economische subsidies in de begroting onder natuurontwikkeling vallen.

Zo kom ik, op deze 3e maandag van November, provincjesdag zo u wilt, bij de begroting 2013. Wat is het antwoord van deze coalitie op de problemen van deze tijd? Wind op land verbieden, heel veel geld steken in wegen, een sluis van het Rijk, een kernreactor om die uit Zeeland te houden, en toegegeven, een significant bedrag voor de realisatie EHS. Maar met de andere hand wordt geld verdiend aan het vangen van een met uitsterven bedreigde diersoort en mogen enkele hobbyjagers voor hun plezier dieren doodschieten.

Om met dat eerste te beginnen, het gaat erg slecht met de paling. De intrek van de jonge palingen is afgenomen tot 1% van wat het in 1980 was. Terecht worden er tientallen miljoenen geïnvesteerd in het slechten van barrières, waardoor palingen sterven, of hun paaigebied niet bereiken. De provincie heeft 29 overeenkomsten met 9 verschillende bedrijven voor het verhuur van het recht om palingen te vangen, bijvoorbeeld in het Noord-Hollands kanaal. Het is radicaal hebzuchtig om een beetje geld te vangen voor het vangen van een bedreigde diersoort waarin tientallen miljoenen overheidsgeld wordt geïnvesteerd.

Daarom stellen wij voor:
Provinciale Staten dragen het college van gedeputeerde Staten op:
de lopende aalvisverhuurcontracten op te zeggen;
geen nieuwe aalvisverhuurcontracten aan te gaan;
en gaan over tot de orde van de dag.

De provincie Noord-Holland heeft heel lang de beleidslijn gehad dat het jachtrecht niet wordt verhuurd. Deze gedeputeerde heeft daar een einde aan gemaakt vanwege de vele gronden die de provincie bezat en verpachte in het transformatiegebied voor het Wieringerrandmeer. Hobbyjagers schieten voor de lol dieren dood en de provincie maakt dit actief mogelijk, terwijl 70% van de Nederlandse bevolking plezierjacht afwijst. Landschap Noord-Holland beheert duizenden hectares en verhuurt in principe de jacht niet en dat leidt niet tot schadeclaims. Niet verhuren van de plezierjacht is dus een heel gematigd voorstel.

Provinciale Staten dragen het college van Gedeputeerde Staten op:
het jachtrecht op gronden in eigendom van de provincie niet te verhuren;
haar invloed op gedeelde eigendommen aan te wenden om het jachtrecht niet te verhuren;
en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter, deze gematigde voorstellen zijn nagenoeg budgetneutraal. Want ons is gebleken dat er bij begrotingsbehandelingen weinig tot geen ruimte is voor wijzigingen van de begroting. Ons amendement “Van Grijs naar Groen, van Rijk naar Provincie” is niet budgetneutraal maar laat zien waar wij staan.
Om de EHS af te maken is voor 2020, de Aichitargets, 250 miljoen nodig, volgens dit college. Zij investeert 3 keer 12,5 miljoen. In het door de Partij voor de Dieren georganiseerde symposium ‘Natuur in het Wild’ werd duidelijk dat men meer verwacht van de provincie.

De Partij voor de Dieren wil de balans tussen investeringen in grijs en groen verbeteren. Dat doen wij door een nieuwe reserve in te stellen om de realisatie van de EHS af te ronden. We stellen een logische dekking voor. Om deze provinciale groene taak uit te voeren, die het Rijk bij ons over de schutting gooide, laten wij onze bijdrage aan Rijksprojecten vallen, te weten de 2e zeesluis, de bijdrage aan de A8-A9 en Pallas Petten.

Het Amendent luidt als volgt:
Provinciale Staten besluiten:
- toe te voegen aan het besluit na de punten 1 en 2 de punten 3 en 4 die luiden als volgt:“
- 3. een reserve ‘Infrastructuur Groen’ in te stellen van € 109,8 miljoen en;
- 4. de provinciale bijdragen aan de Tweede Zeesluis, de verbinding A8-A9 en Pallas Petten in te trekken voor de delen waar nog geen PS besluit over is genomen, maar wel dekking voor is gevonden, zijnde € 109,8 miljoen”;
en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter, ook economisch zijn er kosten verbonden aan het verlies van ecosysteemdiensten en biodiversiteit. De VN berekent wereldwijd een economische schade van 2 tot 4,5 biljoen dollar per jaar! Hebben GS enig idee wat het verlies aan biodiversiteit de economie kost en wat een grotere investering in de EHS de economie zal opleveren? Hoewel ons amendement zonder meer is bedoeld als een investering in de kwaliteit van de ecologie, het redden van de biodiversiteit en te zorgen voor een gezonde leefomgeving, zou het wel eens de beste investering in de economie kunnen zijn die deze provincie kan doen. Geen radicaal voorstel dus.

Dank u wel.