Motie Bescherm omwo­nenden tegen gewas­be­scher­mings­mid­delen

Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 7 april 2025, ter behandeling van agendapunt 10, ‘Korte termijnagenda PPLG’ (VD-13);

constaterende dat: 

• bijna een kwart van het totale Nederlandse gebruik van pesticiden plaatsvindt plaats in de sierteelt, terwijl de sierteelt slechts 1,7%[i] van het totale areaal aan landbouwgrond beslaat. Nederland staat ondanks haar kleine landoppervlak op de zevende plaats van grootste gebruikers van pesticiden in de EU[ii];
• het areaal dat voor bloementeelt in Noord-Holland wordt gebruikt, groeit[iii], terwijl er geen regelgeving ter bescherming van de gezondheid voor de inwoners of natuurgebieden is gesteld;
• de beheersbaarheid van de waterkwaliteit onder druk staat en daarmee de Europese richtlijn voor de waterkwaliteit van onze provincie (KRW) niet wordt gehaald, mede als gevolg van het overmatig en ongecontroleerde gebruik van pesticiden[iv];
• aantasting van het bodemleven en biodiversiteit als gevolg van het gebruik van pesticiden in de agrarische sector door wetenschappelijk onderzoek vele malen is aangetoond[v], terwijl de biodiversiteit onder druk staat;
• er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat pesticiden gezondheidsrisico’s met zich meebrengen[vi] en het Voorzorgsprincipe[vii] in de Omgevingswet van de Provincie Noord-Holland verlangt maatregelen te treffen om de gezondheidsrisico’s te beperken;
• de Gezondheidsraad en het RIVM al sinds 2014 waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s van bestrijdingsmiddelen voor agrariërs en omwonenden, inclusief het instellen van spuitvrije zones[viii] die er tot op heden nog niet zijn gekomen in Noord-Holland;
• jurisprudentie beschikbaar is waaruit onder meer blijkt dat bestrijdingsmiddelen zich wel tot 250 meter van de akker verspreiden, testen van de middelen niet betekent dat de middelen veilig zijn, er een verband bestaat tussen het gebruik van de middelen en zogenaamde neurodegeneratieve ziektes als Parkinson bij volwassenen, maar ook prenatale ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, en dat niet uitgesloten kan worden dat bestrijdingsmiddelen negatieve gevolgen hebben voor Natura 2000-gebieden;[ix] [x] [xi] [xii] [xiii]
• ook het vonnis van de Raad van State over de lelieteelt, waarin is gesteld dat bij het gebruik van pesticiden telkens moet worden beoordeeld in een natuurvergunning of er negatieve gevolgen voor N2000 gebied zouden kunnen zijn, direct is ingegaan en dus ook in Noord-Holland bij elk gebruik van pesticiden een natuurvergunning nodig is in de directe omgeving van N2000 gebied, waaronder in de binnenduinrand;
• in de Korte Termijnagenda PPLG (VD-13) geen aandacht is voor de gezondheidseffecten bij kwetsbare bevolkingsgroepen of voor bescherming van natuur in de buurt van agrarische bedrijvigheid;

overwegende dat:

• de Provincie Noord-Holland geacht wordt, zich aan de Omgevingswet en wetten rondom bescherming van natuur te houden, terwijl steeds meer via de rechter geregeld moet worden met alle kosten voor overheden van dien;
• de Provincie Noord-Holland geacht wordt jurisprudentie mee te wegen en toe te passen in maatregelen en beleid;
• de Partij voor de Dieren en SP zich als deel van het provinciebestuur verantwoordelijk voelen voor de gezondheid van de inwoners en naleving van wetten en regels en opvolging wil geven aan gerechtelijke uitspraken;
• het bevoegd gezag, voor de gezonde leefomgeving en landgebruik ook Provincie Noord-Holland, rekening kan houden met het voorzorgsbeginsel door middel van regelgeving en aangescherpt beleid om daarmee duidelijkheid te bieden;
• tijdens de Regie op de Ruimte bijeenkomst voor Statenleden van 20 maart j.l. gezondheid voor omwonenden en kwetsbare groepen in het landelijk gebied niet als prioriteit is aangewezen;
• agrarische activiteiten mogelijk blijven in zones waarin beperkingen voor het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen gelden, hoewel wellicht bedrijfsvoering moet worden aangepast;
• een groter deel van het landelijk gebied van Noord-Holland in aanmerking komt als gezonde leefomgeving, waardoor meer ruimte ontstaat voor recreatie, wonen, natuur; 

gehoord de discussie,

verzoeken GS: 

• in het kader van de ontwikkeling van een nieuwe Omgevingsvisie het belang van de gezondheid van omwonenden en kwetsbare groepen te erkennen en hen te beschermen tegen negatieve effecten van (agrarische) bedrijvigheid;

• hiertoe met gemeenten in gesprek te gaan over spuitvrije zones rondom woongebied en bij kwetsbare groepen;

en gaan over tot de orde van de dag.

Ilona Haas, Partij voor de Dieren

Remine Alberts, SP