Rapport Schoon Schip

Voorzitter,

Gefeliciteerd, het is geen boevenbende bij de provincie Noord-Holland. De vlag kan uit. Hoewel,…geheimhoudingsbesluiten hebben niet altijd een duidelijke motivering en afweging, een oud-gedeputeerde die een opvolgende partijgenoot onder druk zet, een gedeputeerde die tegelijkertijd als privépersoon en als gedeputeerde met hetzelfde bedrijf onderhandelt, een machteloze commissaris, mogelijk lekken van geheimen door een gedeputeerde, op zijn minst de schijn van belangenverstrengeling, gebrek aan countervailing power binnen GS, de oppositie wordt niet serieus genomen, maar het is geen boevenbende, althans, niet structureel en in den brede….wat dat ook moge zijn.
“Wij zijn geen boevenbende” dat heb ik eerder gehoord. Nixon, bij Watergate: “I am not a crook.”

Wij kunnen er niet omheen om in deze zaal de dominante positie van de VVD bespreekbaar te maken. De Partij voor de Dieren heeft met verbijstering kennis genomen van de mail van Meijdam aan gedeputeerde en partijgenoot Driessen bij haar aantreden. In de opening schrijft Meijdam, die als voorzitter van de Kamercentrale invloed heeft op de lijst van de VVD bij de volgende verkiezingen en daarmee op het aanblijven van een gedeputeerde, dat hij de fractievoorzitter de volgende dag ter hand zal nemen. De eerstvolgende vergadering van Provinciale Staten blijkt deze heer Kraak afgetreden. Een machtsdemonstratie in de eerste regels. Daarna vervolgt Meijdam over het belang van enkele projecten in de portefeuille RO voor ‘onze achterban.’ Welke achterban, anders dan die van de VVD, kan hier bedoeld zijn? Dit is dus een partijpolitieke brief geschreven door een belangenbehartiger. Gelukkig lijkt de gedeputeerde weinig gedaan te hebben met deze illegitieme druk, maar de poging is ernstig genoeg. Hoe is dat mogelijk binnen een fatsoenlijke bestuurspartij als de VVD? En wat vind de commissaris van deze mail?

Overigens heeft Meijdam zich niet alleen ingezet voor bouwprojecten. Ook megastallen konden op zijn warme belangstelling rekenen. Vanuit het Innovatienetwerk werd Meijdam ingeschakeld als lobbyist om Noord-Holland aan de varkensflats te krijgen. Hij kon zijn praatjes echter niet onderbouwen en kreeg geen draagvlak.

Onder de best practices noemt de commissie de opstelling van VVD gedeputeerde Mooij. Na zijn geroemde actie keerde hij niet meer terug als gedeputeerde. Waarom niet? Toch geen afrekening?

Schoon Schip mist countervailing power binnen GS. Maar ook binnen PS is de meerderheid tegen countervailing powers. In de vorige Staten wilde de VVD de Noord-Hollandse Milieufederatie korten, omdat zij het had gewaagd om te procederen tegen de provincie. Dat de Milieufederatie die zaak won en daarmee de provincie behoede voor een te ruim gegeven milieuvergunning, die de belangen van mens en milieu dus niet diende, deed voor de VVD niet ter zake. GS had een vergunning gegeven en daar had iedereen zich braaf bij neer te leggen, anders zwaait er wat. De VVD motie haalde het niet, maar zoals wel vaker, haalde zij wel haar gelijk. De Milieufederatie werd alsnog grof gekort door de coalitie. De boodschap was duidelijk, geen procedures meer, liever een papieren tijger. Als er geen einde wordt gemaakt aan deze machtshouding, dan zal fatsoenlijk openbaar bestuur altijd gefrustreerd worden. Dan helpt een extra handtekening en betere archivering niet, laat staan een oproep het gezond verstand te gebruiken. Wat gaat de commissaris nog meer doen?

Voorzitter, de commissie, die in uw opdracht met u sprak en de ambtenaren aanstuurde, die onder uw politieke verantwoordelijkheid werken, spreekt over dubbele pettenproblematiek. Helaas geen concrete aanbevelingen van de commissie. Maar wat voor concrete maatregelen gaat u nemen, als voorzitter van PS, GS, het Presidium en de werkgeverscommissie om die dubbelepettenproblematiek te voorkomen?

Overigens constateert Partij voor de Dieren dat de onderzoekscommissie Schoon Schip erg vrij is omgegaan met de onderzoeksopdracht. De hoofdconclusie heeft geen enkele relatie met de onderzoeksvraag en voor de specifieke beantwoording verwijst de commissie naar hoofdstukken in het rapport. Door deze verwijzingen ontbreekt een heldere beantwoording en in de conclusies bedient de commissie zich van vaag taalgebruik en trapt zij open deuren in. Wel erkent zij ruiterlijk de beperkingen van het onderzoek en laat dus geen misverstand bestaan dat de onderste steen niet boven is.

Provinciale Staten moeten open durven staan voor kritiek. Is deze operatie Schoon Schip verlopen zoals we hebben bedoeld? Zijn de aanbevelingen te operationaliseren? Had het beter gekund? Wat kunnen wij, of andere vergelijkbare onderzoeken in de toekomst in andere gremia, van het proces leren? Mijn fractie stelt voor om een eenvoudige, maar goede evaluatie te doen naar operatie Schoon Schip. Dat zou standaard moeten zijn bij dit soort processen, maar het ontbrak in de voordracht en de reactie van GS. Ter reparatie dus. Bovendien kunnen de aanbevelingen wel wat concreter, zeker over de rol van PS. Daarom de volgende motie.

Provinciale Staten verzoeken de Statengriffier:
- een bondige, maar grondige toekomstgerichte evaluatie van het gehele project ‘Schoon Schip’ uit te laten voeren, bijvoorbeeld door de Randstedelijke Rekenkamer, of een ander onafhankelijke organisatie, op te leveren voor het zomerreces 2013;
- in deze evaluatie de aanbevelingen, en met name aanbeveling 10 van de commissie Schoon Schip zo te operationaliseren, dat zij na discussie en besluit in Provinciale Staten brede steun voor uitvoering zullen kunnen krijgen;
verzoeken het Presidium:
- een kleine maar brede begeleidingscommissie uit Statenleden samen te stellen die tot taak heeft de kwaliteit en uitvoering te bewaken;
- de Statengriffie de onafhankelijke commissie te -doen- laten ondersteunen;
en gaan over tot de orde van de dag.

Voorzitter,
De handelingen van gedeputeerden hebben natuurlijk sporen achtergelaten bij projectontwikkelaars en gemeenten, zie daarvoor onder meer de brief van Muiden. Er zijn verwachtingen gewekt, processen beïnvloed, er is informatie achtergehouden. Partijen zijn gedupeerd door vertegenwoordigers van de provincie. Hoe wil het college omgaan met dergelijke zaken? Gaat GS een lijst met incidenten opstellen en goed uitzoeken wat er is gebeurd en wie er is benadeeld en wat wij moeten doen om dat te compenseren? Als de provincie het vertrouwen terug wil winnen, dan zullen wij ook excuses moeten maken en die zaken goed afhechten.

Dank u wel.