Rapport Krachtig & Robuust inzake toekomst­be­stendige samen­wer­kingsvorm tussen WOL-gemeenten

Timing is alles, vooral in de politiek bestuurlijke wereld. En daarom lijkt het des te pijnlijker dat de timing van Wormerland, Oostzaan en Landsmeer enerzijds, en Waterland en Edam-Volendam anderzijds, op z’n zachts gezegd ongelukkig asynchroon loopt.

Waar de eerstgenoemden (de WOL-gemeenten) overmorgen besluiten over hun respectievelijke bestuurlijke toekomst, hebben de laatstgenoemden vooralsnog deze keuze voor 2026 op de planning staan.

En dat voorzitter, lijkt een gemiste kans. Want waar vanuit de WOL-gemeenten jarenlang is ingezet op het behouden van de bestuurlijke zelfstandigheid, lijkt nu toch wel bij zowel gemeenteraden als inwoners de noodzaak gevoeld te worden om zelfstandigheid los te gaan laten. Er blijkt wél duidelijk (bijvoorbeeld uit burgeradviesraden en burgerinitiatieven als een petitie) dat er onder de inwoners duidelijk een voorkeur is voor een oplossing die het ”groen-landelijke karakter” van de regio behoudt. Scenario’s over aansluiting bij stedelijke gemeenten als Amsterdam, Zaanstad of eventueel Purmerend, kunnen (zoals ook de inspreker en de brief duidelijk hebben gemaakt) op een stuk minder draagvlak rekenen.

Uit het rapport Krachtig en Robuust lijkt echter naar voren te komen dat een fusie tussen de 3 WOL-gemeenten wellicht ook niet de gewenste bestuurskracht voor de lange termijn oplevert. Een variant met Waterland en later eventueel Edam-Volendam lijkt hier echter wel soelaas te bieden. Probleem hierbij is nogmaals de timing van de momenten waarop de respectievelijke gemeenten gaan besluiten.

Al met al lijkt het onze fractie van evident belang om te zorgen dat er in ieder geval een mogelijkheid moet blijven bestaan voor een WOL + variant met de gemeente Waterland. Er ontstaat dan een krachtige groen landelijke gemeente met ruim 55 duizend inwoners. We zouden daar graag een rol voor de Provincie in zien en zijn benieuwd of de commissie en het college van GS daar wellicht mogelijkheden voor zien. Bijvoorbeeld door het aanstellen van een verkenner (de inspreker sprak over een formateur, maar dat vinden we iets teveel voorsorteren op een vooraf bepaalde uitkomst) of zelf nogmaals bij alle gemeenten in de regio onder de aandacht te brengen dat de bestuurskracht van de regio echt gebaat is bij een verregaande vorm van samenwerking. En daarbij op z’n minst de tijdsdruk die gevoeld wordt in perspectief te plaatsen. Niet om gemeenten te vertellen wat ze moeten doen, maar ter begeleiding en ondersteuning. Het alternatief is er namelijk een die absoluut geen recht lijkt te doen aan de wens van de meeste inwoners.