Kader­brief 2017: investeer 20 miljoen voor biolo­gische landbouw

Voorzitter,

Dit is de moeder aller Kaderbrieven! De Kaderbrief die alle volgende kaderbrieven overbodig maakt. In deze brief staan namelijk niet alleen de kaders voor de volgende Begroting 2017, maar ook de kaders voor de volgende kaderbrieven. Dat is heel bijzonder! Het kader der kaders voor komende jaren.

Wat jammer dat zo’n belangrijke voordracht dan tegenstrijdig is. Enerzijds kiest dit college voor een duurzaam meerjarig begrotingsevenwicht. Maar om dat te bereiken moeten veel ambities die wel in de Kaderbrief staan geformuleerd, tussen haakjes worden gezet. Of zoals gedeputeerde Loggen het formuleerde over het project Markerwadden: “Het staat wel in de Kaderbrief, maar niet in materiele zin.” Dat geldt niet alleen voor de Markerwadden, maar voor de hele grote misschien categorie: de niet voor uitvoering gereed zijnde projecten. En eigenlijk geldt het ook voor de Ecologische Hoofdstructuur. Er staat wel een expliciete ambitie, maar er is geen dekking. Voorzitter: de ambitie is er wel, maar het geld om het te realiseren nog niet. Het college neemt met deze ambities dus een schuld op zich om de middelen te gaan vinden. Een schuld die dit college of haar opvolger moet inlossen.

De Partij voor de Dieren werkt liever aan het afbouwen van onze groene staatsschuld, want de biodiversiteit is ongezond laag en milieukwaliteit onvoldoende voor mens en dier. Dit college blijft investeren in onduurzame en oneconomische activiteiten, zoals schaalvergroting in de landbouw. De misvatting wordt perfect verwoord door gedeputeerde Bond. Volgens hem moet een bedrijf eerst geld verdienen, om daarna duurzaam te kunnen worden. Daarom blijft hij investeren in fabriekslandbouw die volksgezondheid uit het oog verliest, natuur vernietigt en de boer aan de bedelstaf helpt.

Hetzelfde is ook van toepassing op andere bedrijfstakken. Neem nu de gezondheidszorg. Er wordt een nieuwe kernreactor ontwikkeld, terwijl het oude historisch nucleair afval nog niet is opgeruimd. Het is niet zo moeilijk, eerst je rommel opruimen voor je aan iets nieuws begint. Vandaar een helpende hand met het volgende amendement Opruimen historisch afval Petten. Dit amendement stelt de bestaande reservering van de nieuwbouw van de nieuwe kernreactor open voor het opruimen van het historische afval van de oude reactor.

Voorzitter, de Partij voor de Dieren wil een andere economie, een volstrekt andere landbouw: we doen het duurzaam, of we doen het niet.

We doen het duurzaam, of we doen het niet : want zoals professor Hans Bruininckx, directeur van het Europees Milieuagentschap, het zegt “met een beetje duurzaam redden we het niet. Verbeteringen van bestaande systemen zijn onvoldoende voor een goed leven binnen de grenzen van de planeet.” En een goed leven binnen de grenzen van de planeet willen we toch allemaal?

Maar de mestmanagers en landbouwgiftechnologen hebben het in Wageningen verkeerd aangeleerd. De provincie zou goed kunnen investeren in onderwijs in landbouwinclusieve natuur en omschakeling naar biologische landbouw. Landbouwinclusieve natuur, want de natuur is de basis voor de hele economie. Zonder ecologie, geen economie! Landbouwinclusieve natuur komt niet in plaats van natuur, maar in plaats van de fabriekslandbouw. Wij zullen vandaag een amendement indienen voor een groot plan van aanpak voor landbouwinclusieve natuur waarin ook de eiwittransitie een grote rol speelt. GS krijgt alle ruimte om het uit te werken, maar wij reserveren een bedrag van 20 miljoen in deze Kaderbrief.

Voor de dekking hoeft u zich dus geen zorgen te maken, want met dit amendement voegen wij dit plan in de lijst ‘nog niet voor uitvoering gerede projecten’. In materiele zin maakt het dus geen onderdeel uit van de Kaderbrief. Maar in zo’n belangrijke Kaderbrief, die beleidsintenties voor meerdere jaren bevat, mogen de eiwittransitie, biologische landbouw en landbouwinclusieve natuur niet ontbreken.

Dank u wel.